THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Câu 1: Tìm và nêu tác dụng của trạng ngữ trong các câu dưới đây

a. Ngày cưới, trong nhà Sọ Dừa, cỗ bàn thật linh đình, gia nhân chạy ra chạy vào tấp nập.

b. Đúng lúc rước dâu, không ai thấy Sọ Dừa đâu.

c. Lập tức, vua cho gọi cả hai cha con vào ban thưởng rất hậu.

d. Sau khi nghe sứ thần trình bày mục đích cuộc đi sứ, vua quan đưa mắt nhìn nhau.

Đáp án chuẩn:

a. TN chỉ thời gian: ngày cưới

    TN chỉ nơi chốn: trong nhà Sọ Dừa

b. TN chỉ thời gian: đúng lúc rước dâu

c. TN chỉ thời gian: Lập tức

d. TN chỉ thời gian: Sau khi nghe sứ thần trình bày mục đích cuộc đi sứ

Câu 2: Nêu tác dụng liên kết câu của trạng ngữ trong hai đoạn văn sau:

a. Năm ấy, Sọ Dừa đỗ trạng nguyên. Chẳng bao lâu, có chiếu nhà vua sai quan trạng đi sứ. Khi chia tay, quan trạng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, dặn phải giắt luôn trong người phòng khi dùng đến.

b. Từ ngày cô em út lấy được chồng trạng nguyên, hai cô chị càng sinh lòng ghen ghét. Định tâm hại em để thay em làm bà trạng. Nhân quan trạng đi sứ vắng, hai cô chị sang chơi, rủ em chèo thuyền ra biển, rồi đẩy em xuống nước.

Đáp án chuẩn:

a. “năm ấy, chẳng bao lâu, khi chia tay” giúp xác định điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu. 

b. Các trạng ngữ chỉ thời gian, mục đich đứng đầu hoặc cuối các câu: từ ngày cô em út lấy được chồng trạng nguyên, để thay em làm bà trạng, nhân quan trạng đi sứ vắng góp phần nối kết các câu, các đoạn văn với nhau, làm cho đoạn văn mạch lạc.

Câu 3: Đọc đoạn văn sau:

Một hôm, cô út vừa mang cơm đến chân đồi thì nghe tiếng sáo véo von. Cô lấy làm lạ, rón rén bước lên, nấp sau bụi cây rình xem, thì thấy một chàng trai khôi ngô đang ngồi trên chiếc võng đào mắc vào hai cành cây, thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ. Có tiếng động, chàng trai biến mất, chỉ thấy Sọ Dừa nằm lăn lóc ở đấy. Nhiều lần như thế, cô gái biết Sọ Dừa không phải người phàm trần. Cô đem lòng yêu, có của ngon vật lạ đều giấu đem cho chàng.

a. Tìm các từ láy trong đoạn văn trên.

b. Chỉ ra tác dụng của việc sử dụng từ láy trong đoạn văn trên.

Đáp án chuẩn:

a. Các từ láy trong đoạn văn: véo von, rón rén

b. Tác dụng: các từ láy có tác dụng miêu tả âm thanh, làm cho đoạn văn thêm sống động, hấp dẫn người đọc.

Câu 4: Đọc đoạn văn sau:

Viên quan sung sướng, vội vàng trở về tâu vua. Vua và các triều thần nghe nói mừng như mở cờ trong bụng. Quả nhiên con kiến càng đã xâu được sợi chỉ xuyên qua đường ruột ốc hộ cho nhà vua trước con mắt thán phục của sứ giả nước láng giềng.

a. Tìm thành ngữ được sử dụng trong đoạn văn trên.

b. Nêu ý nghĩa của thành ngữ đó.

Đáp án chuẩn:

a. Thành ngữ: mở cờ trong bụng

b. Ý nghĩa: thể hiện niềm vui sướng, vui mừng hạnh phúc.

VIẾT NGẮN

Câu 1: Viết một đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày cảm nghĩ về một truyện cổ tích mà em yêu thích, trong đó sử dụng ba trạng ngữ.

Gợi ý:

Đoạn văn tham khảo 1:

Tuổi thơ ai cũng từng được nghe bà, mẹ kể cho nghe những câu chuyện cổ tích, và “Tấm Cám” là câu chuyện mà tôi yêu thích nhất. Truyện kể về cô Tấm hiền dịu, nết na nhưng số phận bất hạnh, mồ côi mẹ từ nhỏ, cha lấy vợ lẽ, rồi cũng qua đời, Tấm phải ở với mẹ con Cám. Nàng chăm chỉ nhưng vẫn luôn bị mẹ con Cám mắng chửi, tìm cách hãm hại. Ngày mở hội, mẹ con Cám xúng xính váy hoa đi trẩy hội, Tấm xin đi nhưng lại bị gây khó dễ. Tủi thân, nàng khóc, bụt hiện lên giúp nàng hoàn thành công việc rồi giúp nàng có được xiêm y mới để đi trẩy hội. Lúc ngang qua cầu, nàng đánh rơi chiếc hài, vua sai quân lính vớt lên, đưa ra yêu cầu ai đi vừa sẽ chọn làm vợ. Sau đó, cuối cùng Tấm thứ vừa chiếc giày được vua cưới. Ngày giỗ cha, nàng về lại bị mẹ con Cám hại chết. Cám thấy nàng làm vợ vua sinh lòng ganh ghét. Sau nhiều lần chuyển kiếp rồi lại bị Cám giết, Tấm cũng trở về bên cạnh vua, mẹ con Cám bị trừng phạt thích đáng. Qua câu chuyện, người xưa quan niệm người ở hiền gặp lành, kẻ ác nhất định sẽ bị trừng phạt. Câu chuyện đã răn dạy chúng ta không nên hại người, bởi người xấu không ai có kết cục tốt.

Các trạng ngữ là: ngày mở hội, lúc ngang qua cầu, ngày giỗ cha