BÀI 12. VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

MỞ ĐẦU

Ngày 16-9-1945, hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ, “Tuần lễ vàng” đã được tổ chức tại Nhà hát Lớn (Hà Nội) với sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Đây là một trong những biện pháp góp phần giải quyết khó khăn của đất nước trong năm đầu sau Cách mạng tháng Tám thành công.

Vậy trong năm đầu sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã thực hiện những biện pháp gì để xây dựng, củng cố chính quyền cách mạng, giải quyết khó khăn về kinh tế, văn hoá, giáo dục và quân sự?

Đáp án chuẩn

a. Biện pháp xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng:

- Tổng tuyển cử bầu Quốc hội

- Họp kì họp đầu tiên của Quốc hội

b. Giải quyết khó khăn về kinh tế, văn hoá, giáo dục và quân sự

- Giải quyết nạn đói, kinh tế:

+ Kêu gọi “Nhường cơm sẻ áo”, lập “Hũ gạo cứu đói”, tổ chức “Ngày đồng tâm”,

+ Tăng gia sản xuất “Tấc đất tấc vàng”, bãi bỏ một số loại thuế, giảm tô 

- Giải quyết tài chính: tự nguyện đóng góp; vận động “Quỹ độc lập”, phong trào “Tuần lễ vàng”,...

- Giải quyết nạn mù chữ:  Thành lập Nha bình dân học vụ

- Giải quyết văn hóa: đảm bảo quyền tự do báo chí.

1. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát Hình 12.2, nêu các biện pháp của chính phủ để xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng.

Đáp án chuẩn

- Tổng tuyển cử bầu Quốc hội 

- Họp kì họp đầu tiên của Quốc hội

- Tiến hành bầu cử Hội đồng nhân dân, thành lập Uỷ ban hành chính các cấp.

2. GIẢI QUYẾT KHÓ KHĂN VỀ KINH TẾ, TÀI CHÍNH, VĂN HÓA, GIÁO DỤC

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát hình 12.1, 12.3, 12.4 nêu các biện pháp của chính phủ để giải quyết khó khăn về kinh tế, tài chính, văn hóa, giáo dục

Đáp án chuẩn

- Giải quyết nạn đói, kinh tế:

+ Kêu gọi “Nhường cơm sẻ áo”, lập “Hũ gạo cứu đói”, tổ chức “Ngày đồng tâm”

+ Tăng gia sản xuất “Tấc đất tấc vàng”, bãi bỏ một số loại thuế, giảm tô 

- Giải quyết tài chính: tự nguyện đóng góp; vận động “Quỹ độc lập”, phong trào “Tuần lễ vàng”,...

- Giải quyết mù chữ: Thành lập Nha bình dân học vụ

- Giải quyết văn hóa: đảm bảo quyền tự do báo chí.

3. KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC TRỞ LẠI NAM BỘ

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 12.5, trình bày những nét chính về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Nam Bộ

Đáp án chuẩn

- Ngày 2-9-1945, thực dân Pháp đã xả súng vào đoàn người. Rạng sáng ngày 23-9-1945, thực dân Pháp tấn công Uỷ ban Nhân dân Nam Bộ, mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam lần thứ hai.

- Cuộc chiến đấu của đồng bào Nam Bộ đã đẩy quân Pháp rơi vào thế bị động, giam chân địch trong thành phố, tạo điều kiện để nhân dân cả nước chuẩn bị lực lượng cho cuộc kháng chiến lâu dài.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng tóm tắt những biện pháp chủ yếu của Chính phủ trong những năm đầu sau Cách mạng tháng Tám (1945) theo mẫu sau vào vở ghi.

Đáp án chuẩn

Câu 2: Sưu tầm tư liệu về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của đồng bào Nam Bộ. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.

Đáp án chuẩn

- Một số tư liệu: Phim tài liệu "Lịch sử Nam Bộ kháng chiến"; Phim tài liệu “Cuộc chiến tranh Pháp - Việt (1945-1954)”