BÀI 18. QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM VỀ CHỖ Ở

MỞ ĐẦU

CH: Em hãy chia sẻ về một vụ xâm nhập chỗ ở bất hợp pháp mà em biết.

Gợi ý đáp án:

Anh H nợ tiền của bà B và bỏ trốn khỏi địa phương. Bà B nhận được tin anh H đang trốn ở nhà chị N ở cùng địa phương. Chị N khóa cửa ngoài, không bà B vào nhà đồng thời khẳng định H không có ở nhà chị. bà B không tin nên đã xông vào trong nhà lục lọi khắp nhà chị N để tìm H nhưng không thấy.

KHÁM PHÁ

1. MỘT SỐ QUY ĐỊNH CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM VỀ CHỖ Ở

CH: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

Điều 22 hiến pháp 2013 quy định:

Điều 22 Hiến pháp năm 2013 quy định:

“1. Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp.

2. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác

nếu không được người đó đồng ý.

3.Việc khám xét chỗ ở do luật định”

THÔNG TIN 2

— Điều 12 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021) quy định: “Không ai được xâm phạm trái pháp luật chỗ ở”

  Điều 192 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021) quy định: “Việc khám xét người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện chỉ được tiến hành khi có căn cứ để nhận định trong người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện có công cụ, phương tiện phạm tội, tài liệu, đồ vật, tài sản do phạm tội mà có hoặc đồ vật, dữ liệu điện tử, tài liệu khác có liên quan đến vụ án”.

Trường hợp

A và B là bạn thân đã lâu. Nhà của A rất gần nhà của B nên mỗi khi rảnh rỗi A thường

sang chơi. Một hôm, A sang nhà B như thường lệ, thấy không có ai ở nhà, cửa lại

không khoá, nên A đã tự ý mở cửa vào nhà, lên phòng của B để đọc truyện.

- Theo em, việc làm của A có phù hợp với quy định pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở không? Vì sao?

-Em biết quy định nào khác của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở?

Gợi ý đáp án:

Theo em việc làm của bạn A là sai quy định pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. 

Quy định khác:

- Khám xét trái phép chỗ ở của người khác;

- Đuổi họ ra khỏi chỗ ở của họ;

- Chiếm giữ chỗ ở hoặc cản trở trái pháp luật 

CH: 

THÔNG TIN

Khoản 1 Điều 158 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

”1. Người nào thực hiện một trong cá hành vi sau đây xâm phạm chỗ ở của người khác thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác;

b) Dùng vũ lực, đe doa dùng vũ lực, gây sức ép về tinh thần hoặc thủ đoạn trái phá luật khác buộc người khác phải rời khỏi chỗ ở hợp pháp của họ;

c) Dùng mọi thủ đoạn trái pháp luật nhằm chiếm, giữ chỗ ở hoặc cản trở tái phép, không cho người đang ở hoặc quản lí hợp pháp chỗ ở được vào chỗ ở của họ;

d) Tý ý xâm nhập chỗ ở của người khác mà không được sự đồng ý của chủ nhà hoặc người quản lí hợp pháp”

 Trường hợp 1

Bà A vay tiền của anh B nhưng chưa trả được nên anh B đã rũ anh C đến nhà bà để đòi nợ. Mặc dù không được sự đồng ý của bà A nhưng anh B và anh C đã có hành vi dùng vũ lực đe doạ, ở lại nhà bà A nhằm mục đích buộc bà phải trả tiền.

Trường hợp 2

Công ty N xây dựng khu tập thể liền kế với đất của ông C để làm chỗ ở cho công nhân. Ông C cho rằng khu tập thể nằm trên phần đất của mình nên các bên xảy ra tranh chấp. Tuy nhiên, thay vì khởi kiện vụ việc đề giải quyết theo quy định của pháp, luật, ông C đã có hành vi đe doạ, đuổi công nhân ra khỏi khu tập thể, đồng thời vứt bỏ đồ đạc của họ.

- Em hãy cho biết hành vì nào của anh B, anh C vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở?

-Theo em, anh B và anh C có bị pháp luật xử lí không? Vì sao?

Gợi ý đáp án:

Hành vi của anh B là dùng vũ lực, đe doa dùng vũ lực

Hành vi của anh C là  hành vi đe doạ, đuổi công nhân ra khỏi khu tập thể

anh B và anh C sẽ bị pháp luật xử lí vì họ đã vi phạm Khoản 1 Điều 158 Bộ luật hình sự năm 2015

2. HẬU QUẢ CỦA HÀNH VI VI PHẠM QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM VỀ CHỖ Ở VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH TRONG VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM VỀ CHỖ Ở

CH:  Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi

Trường hợp 1

Đi làm về, ông T phát hiện trong nhà mất chiếc xe đạp. Nghỉ ngờ ông K - người cùng xóm lấy xe đạp của mình, ông T đã tự ý phá khoá, đột nhập vào nhà ông K để lục soát, nhưng bị ông K phát hiện. Sau đó, ông K đã làm đơn tố giác hành vi vi phạm của ông T. Ông T đã bị Toà án xét xử, tuyên phạt một năm cải tạo không giam giữ về tội xâm phạm trái phép chỗ ở của người khác.

Trường hợp 2

Bà V cho chị H thuê nhà trong vòng hai năm với giá thuê là 10 triệu đồng/tháng, đặt

cọc 20 triệu đồng. Do chị H chậm thanh toán tiền năm ngày nên bà V đề nghị chị H ra khỏi nhà, đồng thời giữ lại toàn bộ tiền cọc chị đã thanh toán.

Theo em, hành vi của các nhân vật trong những trường hợp trên gây ra hậu quả gì?

b. Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở

Em hãy đọc trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

Trường hợp

  Trong kì nghỉ hè, A được bố mẹ cho về quê thăm ông bà ngoại. Một buổi chiều, lúc đang nằm hóng mát ngoài sân, em họ của A là H đến rủ A đi chơi. Trên đường đi ngang qua nhà ông Q thấy cây xoài có nhiều trái, H rủ A trèo rào vào để hái xoài. A không đồng ý và giải thích với H rằng không nên làm như vậy vì tôn trọng quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở không chỉ là hành vi văn minh mà còn là việc làm tuân thủ pháp luật.

- Hãy cho biết ý kiến của em về việc làm của A và H.

- Em hãy cho biết những việc làm thể hiện trách nhiệm trong việc thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.

Gợi ý đáp án:

- Việc làm của A rất đáng được biểu dương

- Những việc làm thể hiện trách nghiệm: luôn luôn tuân thủ pháp luật, khi vào nhà người khác phải xin phép và khi được sự cho phép của chủ nhà thì mới được vào nhà người khác, không xâm phạm chiếm dụng tài sản...

LUYỆN TẬP

Câu 1:  Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây? Vì sao?

a. Chiếm giữ chỗ ở của người khác thì phải chịu trách nhiệm hình sự.

b. Bất kì chỗ ở nào mà công dân dùng và mục đích cư trú đều được pháp luật bảo vệ.

c. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó cho phép, trừ trường hợp có quy định.

d. Cơ quan công an có thể khám xét chỗ ở của công dân khi có dấu hiệu nghi vấn tại đó có công cụ, phương tiện phạm tội.

Gợi ý đáp án:

a. Em có đồng tình. Vì chiếm giữ chỗ ở của người khác là vi phạm vào quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở

b. Em có đồng tình. Vì hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử lí kỉ luật, hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự

c. Em có đồng tình. Vì điều 22 Hiến pháp năm 2013 quy định

d. Em có đồng tình. Căn cứ điều 192 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 

Câu 2: Em hãy đưa ra đánh giá của mình về các hành vi sau:

a. Anh A tích cực tham gia tuyên truyền quy định pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở

b. Bạn T xin phép và được sự đồng ý của chủ nhà mới được vào nhà họ để khảo sát ý kiến.

c. Cơ quan điều tra khám xét nhà của anh A khi chưa có sự phê chuẩn của Viện kiểm sát đối với lệnh khám xét.

d. Bà D cho thuê nhà nhưng khi chưa hết hạn hợp đồng thuê bà đã yêu cầu người thuê ra khỏi nhà.

Gợi ý đáp án:

a. Anh A làm vậy là rất đúng đáng được tuyên dương để mọi người cùng học theo.

b. Việc làm của T đã đúng với pháp luật quy định.

c. Cơ quan điều tra đã làm sai quy định 

d. Bà D làm vậy là sai bà D đã không tuân thủ theo hợp đồng thuê nhà