CHỦ ĐỀ 1: TỰ TẠO ĐỘNG LỰC VÀ ỨNG PHÓ VỚI ÁP LỰC TRONG CUỘC SỐNG

NHIỆM VỤ 1: Tìm hiểu những thay đổi trong cuộc sống và khả năng thích nghi của bản thân với sự thay đổi đó.

1. Chia sẻ về những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống.

Đáp án chuẩn:

- Thay đổi môi trường sống, học tập: chuyển nhà, chuyển trường, đi du học…

- Thay đổi hoàn cảnh, điều kiện của gia đình: thay đổi thành viên trong gia đình, gia đình mất nhà và của cải do thiên tai,…

2. Trao đổi về biểu hiện thích nghi với sự thay đổi trong cuộc sống của nhân vật ở tình huống sau:

Tình huống:

A phải chuyển trường vì gia đình đến sống ở một địa phương khác. A chủ động hỏi bố mẹ về nơi ở mới và tìm hiểu về môi trường mà mình sắp chuyển đến qua trang thông tin điện tử của trường. Những ngày đầu đi học, A khá bỡ ngỡ, nhưng chỉ sau một tuần A đã có những người bạn mới. A cũng quen với cách dạy của các thầy cô.

Đáp án chuẩn:

- Chuyển trường, chuyển nhà sang địa phương khác.

- Biểu hiện thích nghi với sự thay đổi:

+ Chủ động hỏi bố mẹ về nơi ở

+ Tìm hiểu về ngôi trường mới

3. Chỉ ra khả năng, thích nghi của em với sự thay đổi trong một số tình huống của cuộc sống.

Đáp án chuẩn:

Bố mẹ em lên thành phố lập nghiệp, nên em cũng chuyển trường học từ nông thôn lên thành phố. Em đã: 

+ Tìm hiểu về chỗ ở và ngôi trường mới mình sẽ chuyển đến học.

+ Tìm hiểu các tuyến đường và các tuyến xe để chủ động đi học bằng xe bus.

NHIỆM VỤ 2: Tìm hiểu về cách ứng phó với căng thẳng trong học tập và áp lực trong cuộc sống

1. Chia sẻ những căng thẳng và áp lực mà em thường gặp.

Đáp án chuẩn:

+ Căng thẳng trước kì thi quan trọng.

+ Sợ bị phê bình khi chưa hoàn thành bài tập

+ Sợ bị gọi kiểm tra bài cũ khi chưa học bài

+ Sợ bị người lạ tiếp cận và lừa lọc

2. Mô tả những biểu hiện của sự căng thẳng trong học tập và áp lực trong cuộc sống.

Đáp án chuẩn:

+ Luôn có cảm giác buồn bực, lo lắng

+ Thích ở một mình, không thích gặp nhiều bạn bè.

+ Mất ngủ, đau đầu. 

3. Xác định nguyên nhân của những căng thẳng trong học tập và áp lực trong cuộc sống.

Đáp án chuẩn:

- Sự thay đổi môi trường sống và học tập.

- Sự kì vọng cao của gia đình, thầy cô.

- Sắp xếp thời gian học tập và sinh học không hợp lí.

4. Thảo luận về cách ứng phó với căng thẳng trong học tập và áp lực trong cuộc sống

Đáp án chuẩn:

- Thay đổi nhận thức: Áp lực là do quá lo lắng về điều chưa xảy ra, vậy nên hãy tập trung vào điều hiện tại.

- Lập kế hoạch rõ ràng để có thể thực hiện được từng việc.

- Giảm bớt kì vọng đối với bản thân, đối với quan hệ bạn bè.

5. Chia sẻ những tình huống em đã ứng phó với căng thẳng trong học tập và áp lực trong cuộc sống.

- Mô tả hoàn cảnh, thời gian, địa điểm xảy ra tình huống.

- Cách em ứng phó với những căng thẳng và áp lực trong tình huống đó.

- Cảm xúc của em khi vượt qua căng thẳng và áp lực.

Ví dụ mẫu:

- Tình huống: Cô giáo giao bài tập về nhà, yêu cầu học sinh phải hoàn thành trước khi đến lớp. Em làm xong hết tất cả các bài còn mỗi một bài không thể nào giải được. Em tính đi tính lại vẫn sai đáp án. 

- Cách em ứng phó: Ra ban công hít thở một hơi thật sâu lấy lại tinh thần. Sau đó, bình tình tìm cách giải quyết. 

- Cảm xúc khi vượt qua căng thẳng và áp lực: nhẹ nhõm, vui vẻ và thoải mái.

NHIỆM VỤ 3: Thực hành ứng phó với những căng thẳng trong học tập và áp lực trong cuộc sống 

Đóng vai nhân vật trong các tình huống sau và thể hiện sự ứng phó phù hợp

Tình huống 1:

Vừa bước sang lớp 9, bố mẹ đã nói với G rằng, phải tăng cường thời gian cho việc học; thầy cô ở trường luôn nhắc nhở về năm học quan trọng này. G cảm thấy thực sự căng thẳng. 

Tình huống 2:

Gia đình M có truyền thống học tập tốt. Bố mẹ thường kể về tấm gương học tập của các chú, các bác và anh chị họ hàng. Nhiều lúc bố nói, M cần cố gắng học tốt để làm gương cho em. M thực sự cảm thấy bị áp lực. 

Tình huống 3:

 B thường xuyên bị các bạn trêu chọc nên rất căng thẳng và lo lắng. 

Đáp án chuẩn:

- Tình huống 1: Nếu là G em sẽ lắng nghe lời mẹ nói và chú tâm vào học tập. Tuy nhiên, em sẽ tìm các phương pháp học hiệu quả. 

- Tình huống 2: Nếu là M em cũng sẽ cố gắng học tập để hi vọng có thể làm gương cho em và tiếp nối truyền thống hiếu học của gia đình. 

- Tình huống 3: Nếu là B em sẽ mạnh dạn đứng lên nói chuyện thẳng thắn với các bạn về việc mình không thích bị trêu chọc. 

NHIỆM VỤ 4: Tạo động lực cho bản thân để thực hiện hoạt động 

1. Chia sẻ về vai trò của động lực đối với việc thực hiện hoạt động.

Đáp án chuẩn:

Động lực giúp: 

+ Tạo niềm vui, hứng thú trong hoạt động.

+ Thúc đẩy cá nhân nỗ lực, tích cực trong hoạt động.

2. Trao đổi về cách tạo động lực cho bản thân để thực hiện hoạt động.

Đáp án chuẩn:

- Luôn suy nghĩ tích cực như: “Mình có thể, chỉ cần mình cố gắng”.

- Tạo niềm vui từ việc hoàn thành những nhiệm vụ nhỏ.

- Tự khích lệ, thưởng cho bản thân từ những thành công nho nhỏ.

3. Đề xuất cách tạo động lực thực hiện hoạt động trong các trường hợp sau:

Trường hợp 1: Tham gia hoạt động tập thể ở lớp, ở trường. 

Trường hợp 2: Làm việc nhà.

Trường hợp 3: Cải thiện kết quả học ngoại ngữ.

Đáp án chuẩn:

Trường hợp 1: 

+ Nghĩ đây là cơ hội được giao lưu, trao đổi, gặp gỡ nhiều bạn bè.

+ Nghĩ tới các lợi ích mình nhận được từ các hoạt động tập thể đó

Trường hợp 2:

+ Nghĩ tới cảnh bố mẹ vui vẻ và tự hào khi mình chia sẻ công việc nhà.

+ Mong muốn bố mẹ được nghỉ ngơi nhiều hơn sau những ngày làm việc mệt mỏi.

Trường hợp 3: 

+ Nghĩ đến việc mình có thể tự tin giao lưu trò chuyện với người nước ngoài.

+ Mình sẽ không còn bị chê bai khi không biết tiếng anh

NHIỆM VỤ 5: Lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện kĩ năng ứng phó với căng thẳng, áp lực và tạo động lực trong học tập, cuộc sống.

1. Lập kế hoạch rèn luyện.

Đáp án chuẩn:

3. Thực hiện rèn luyện kĩ năng ứng phó với căng thẳng, áp lực và tạo động lực trong học tập, cuộc sống theo kế hoạch đã lập và chia sẻ kết quả. 

Đáp án chuẩn:

+ Luôn đặt ra mục tiêu mới có tính khả thi, cao hơn mục tiêu trước.

+ Đặt ra mốc thời gian hoàn thành cho từng mục tiêu và cam kết thực hiện đúng thời hạn.

+ Sắp xếp các công việc hợp lí trong quỹ thời gian mình có.

NHIỆM VỤ 6: Tự đánh giá

1. Chia sẻ những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện các hoạt động trong chủ đề này.

Đáp án chuẩn:

- Thuận lợi: Trong cuộc sống đã từng bắt gặp các áp lực trong cuộc sống và biết cách xử lí hiệu quả.

- Khó khăn: Có nhiều áp lực khó chưa biết cách ứng phó và chưa biết cách tạo động lực cho bản thân trong cuộc sống.

2. Với mỗi nội dung đánh giá sau đây, hãy xác định mức độ phù hợp nhất với em.

Đáp án chuẩn: