BÀI 7. SÓNG ĐIỆN TỪ 

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

I. ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT CỦA SÓNG ĐIỆN TỪ

Thảo luận 1 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

So sánh sóng điện tử và sóng cơ về: môi trường truyền, tốc độ truyền, sóng ngang hay sóng dọc.

Thảo luận 2 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

Khi sóng điện từ truyền qua hai môi trường khác nhau, bước sóng của nó có bị thay đổi không? Giải thích.

Thảo luận 3 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

Dựa vào Hình 7.2 và cho biết bước sóng của vùng ánh sáng nhìn thấy.

II. THANG SÓNG ĐIỆN TỪ

Thảo luận 4 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

Dựa vào số liệu trong Hình 7.2, xác định tần số của ánh sáng nhìn thấy.

Luyện tập trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Vào thời điểm năm 2022, điện thoại di động ở Việt Nam sử dụng sóng điện từ có tần số trong khoảng từ 850 MHz đến 2 600 MHz. Tính bước sóng của sóng điện từ tương ứng với dải tần số này. Mắt chúng ta có thể thấy được các sóng này không? Vì sao?

Vận dụng trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Tìm hiểu và giải thích vì sao khi sử dụng tia X để chụp ảnh trong y khoa như Hình 7.3, ta có thể thấy được xương của bàn tay.

Bài tập 1 trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Hình 7P.1 mô tả các hiện tượng xảy ra đối với sóng vô tuyến có các tần số khác nhau do tác dụng của tầng điện li ở khí quyển.

a) Gọi tên các hiện tượng liên quan đến sóng vô tuyến có tần số 5 MHz và 100 MHz.

b) Giải thích vì sao các sóng vô tuyến ngắn được sử dụng để truyền thông tin trên mặt đất.

Bài tập 2 trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Các tia UV-A (có bước sóng trong khoảng từ 320 nm đến 400 nm) trong ánh sáng mặt trời có thể có tác dụng sinh học tốt như kích thích sự sản sinh vitamin D. Nhưng các tia UV-B có bước sóng trong khoảng từ 280 nm đến 320 nm lại có thể nguy hiểm như gây ung thư da.

Bằng cách tra cứu sách, báo, hãy lập biểu đồ cho biết ở địa phương em, trong khoảng thời gian nào của một năm và thời gian nào trong ngày ta cần phải phòng tránh tia UV-B.

Bài tập trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Một vệ tinh nhân tạo chuyển động ở độ cao 575 km so với mặt đất phát sóng vô tuyến có tần số 92,4 MHz với công suất bằng 25,0 kW về phía mặt đất. Hãy tính cường độ sóng nhận được bởi một máy thu vô tuyến ở mặt đất ngay phía dưới vệ tinh. Bỏ qua sự hấp thụ sóng của khí quyển.

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

I. ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT CỦA SÓNG ĐIỆN TỪ

Thảo luận 1 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

Thảo luận 2 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

Bước sóng của sóng điện từ cũng thay đổi do v = c/n

Thảo luận 3 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

380 nm đến 760 nm.

II. THANG SÓNG ĐIỆN TỪ

Thảo luận 4 trang 46 sgk vật lý 11 ctst

3,95.10¹⁴Hz đến 7,89.10¹⁴Hz

Luyện tập trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Bước sóng 0,115 m đến 0,353 m 

Kông thể nhìn thấy sóng này vì sóng này có bước sóng và tần số nằm ngoài khoảng ánh sáng nhìn thấy.

Vận dụng trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Thành phần tia X đâm xuyên ion hoá và làm đen tấm phim, phần bị xương cản lại không tới được tấm phim hoặc ion hoá ít nên tấm phim vẫn có màu trắng, từ đó hình thành hình ảnh chụp X-quang.

Bài tập 1 trang 48 sgk vật lý 11 ctst

a) Phản xạ và khúc xạ.

b) Các sóng vô tuyến ngắn phản xạ tốt trên tầng điện li cũng như trên mặt đất và mặt nước biển và phản xạ liên tiếp trên tảng điện li và trên mặt đất, không bị không khí hấp thụ. 

Bài tập 2 trang 48 sgk vật lý 11 ctst

Biểu đồ dự báo tia UV ở thành phố Hà Nội ngày 24/3/2023

9h sáng đến khoảng hơn 15h và có lượng tia UV cao nên hạn chế ra ngoài 

Bài tập trang 48 sgk vật lý 11 ctst

6,017.10⁻⁹(W/m2)