BÀI 9. TRIỀU LÝ VÀ VIỆC ĐỊNH ĐÔ Ở THĂNG LONG

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH: Hãy chia sẻ những điều em biết về vua Lý Thái Tổ 

1. SỰ THÀNH LẬP TRIỀU LÝ VÀ VIỆC DỜI ĐÔ

CH: Đọc thông tin, em hãy: 

• Nêu sự thành lập Triều Lý

• Nhận xét về nội dung và ý nghĩa của “Chiếu dời đô” 

2. XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC DƯỚI THỜI LÝ

CH: Đọc thông tin, em hãy trình bày một số nét chính về xây dựng và bảo vệ đất nước dưới thời Lý.

LUYỆN TẬP

CH1: Kể tóm tắt câu chuyện về Lý Công Uẩn, trong đó có sử dụng những cụm  từ sau: 1009, Hoa Lư, dời đô, Đại La, Thăng Long. 

CH2: Kể tên và nêu những đóng góp nổi bật của một số nhân vật lịch sử tiêu biểu thời Lý. 

VẬN DỤNG

CH: Sưu tầm thông tin (tư liệu, hình ảnh,..) về một nhân vật thời Lý mà em ấn tượng và chia sẻ với mọi người. 

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH: Vua Lý Công Uẩn đã có những đóng góp to lớn, nổi bật là công cuộc dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long, đánh dấu một bước phát triển quan trọng của nhà nước phong kiến độc lập và mở ra một giai đoạn lịch sử mới có ý nghĩa quyết định với vận mệnh dân tộc của đất Thăng Long.

1. SỰ THÀNH LẬP TRIỀU LÝ VÀ VIỆC DỜI ĐÔ

CH: a, Sự thành lập triều Lý: 

- Cuối năm 1009, Lý Công Uẩn lên ngôi vua. Nhà Lý thành lập.

- Năm 1010, Lý Công Uẩn đặt niên hiệu là Thuận Thiên, dời đô về Đại La, đổi tên thành là Thăng Long.

b, Nội dung và ý nghĩa Chiếu dời đô

*Nội dung: Bài Chiếu phản ánh khát vọng của nhân dân về một dân tộc độc lập thống nhất đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt 

*Ý nghĩa: 

- Thể hiện ý chí của toàn dân tộc, mở đầu cho sự hình thành 1 hệ tư tưởng mới của Đại Việt: tinh thần hòa đồng, đoàn kết mang màu sắc dân chủ.

2. XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC DƯỚI THỜI LÝ

CH: - Nhà Lý quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, củng cố chính quyền, quân đội, xây dựng nhiều chàu chiền, coi trọng giáo dục

- Năm 1076, quân Tống đưa quân sang xâm lược Đại Việt. Nhà Lý đã chủ động tổ chức cuộc kháng chiến chống Tống và giành thắng lợi.

LUYỆN TẬP

CH1: Vào tháng 10 âm lịch năm 1009, Lý Công Uẩn lên làm vua, lập ra triều Lý (1009 - 1225). Năm 1010, vua Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La và đổi tên là thành Thăng Long. Việc dời đô về Thăng Long phản ánh yêu cầu mới về phát triển nhà nước phong kiến tập quyền và chứng tỏ khả năng, lòng tin, quyết tâm của cả dân tộc trong việc giữ vững nền độc lập.

CH2: Lý Thường Kiệt sinh năm 1019, đời vua Lý Thái Tổ ( 1010 – 1028 

Sinh thời Lý Thường Kiệt có ba cống hiến lớn. 

• Một là, nêu cao tấm gương sáng ngời về tinh thần đoàn kết , phẩm giá trung quân ái quốc của các bậc đại thần khi vận nước lâm nguy cũng như non sông được thái bình.  

• Hai là, góp phần củng cố sức mạnh của guồng máy nhà nước đương thời. 

• Ba là, vạch kế hoạch chiến lược và trực chỉ huy những trận đánh lừng danh nhất của thế kỷ XI.

VẬN DỤNG

CH: Nhân vật: Nguyên Phi Ỷ Lan

Nguyên Phi Ỷ Lan là một nhân vật đặc biệt trong lịch sử triều Lý. Bằng sắc đẹp và tài năng của mình, bà đã trở thành Thái hậu. Với tài năng nhiếp chính, bà đã góp phần đưa đất nước Đại Việt đã có một vị trí đáng tự hào, làm nước lớn sợ, nước nhỏ mến phục... Ngoài tài trị quốc, an dân bà còn có công việc chống xâm lược, chấn hưng Phật giáo. Chẳng thế mà dân gian thường gọi bà là “Phật giáng thế” hay “bà Tấm Kinh Bắc”.