BÀI 14: NHIỆT ĐỘ VÀ MƯA. THỜI TIẾT VÀ KHÍ HẬU

PHẦN MỞ ĐẦU

Nhiệt độ, độ ẩm và mưa là những yếu tố thời tiết có ảnh hưởng lớn và thường xuyên đến lãi suất, đời sống của con người. hằng ngày, trên các phương tiện thông tin đại chúng thường phát đi các bản tin dự báo thời tiết không chỉ trong ngày, mà cả trong tuần, hay dài hạn. Dự báo thời tiết là công việc khó và phức tạp, nhưng các nhà khoa học luôn nỗ lực để nâng cao tính chính xác của các bản tin dự báo thời tiết. Tại sao bản tin dự báo thời tiết lại được mọi người quan tâm mỗi ngày?

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

1. Nhiệt độ không khí

Câu 1: Quan sát hình 14.1, hãy cho biết nhiệt độ của bề mặt Trái Đất thay đổi như thế nào từ xích đạo về cực.

2. Hơi nước trong không khí. Mưa

Câu 2: 

- Hãy cho biết điều kiện hình thành mây và mưa?

- Quan sát hình 14.3, hãy cho biết khu vực nào có lượng mưa nhiều và khu vực nào có lượng mưa ít trên Trái Đất?

3. Thời tiết và khí hậu

Câu 3: Hãy cho biết khí hậu khác với thời tiết như thế nào?

4. Các đới khí hậu trên Trái Đất

Câu 4: Quan sát hình 14.5, hãy xác định phạm vi và nêu đặc điểm khí hậu ở đới nóng?

PHẦN LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 5 : Hãy lấy ví dụ về sự khác nhau giữa thời tiết và khí hậu.

Câu 6 : Dựa vào hình 14.5 và thông tin trong bài học, hãy lập bảng mô tả.

Câu 7: Tại sao bản tin dự báo thời tiết hằng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng lại trở thành nguồn thông tin rất quan trọng đối với chúng ta?

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

1. Nhiệt độ không khí

Câu 1: Nhiệt độ từ xích đạo về cực có sự thay đổi: Càng gần xích đạo, nhiệt độ càng cao, càng gần hai cực, nhiệt độ càng hạ thấp.

2. Hơi nước trong không khí. Mưa

Câu 2: 

- Điều kiện hình thành mây và mưa là: Khi không khí bốc lên cao, bị lạnh dần, hơi nước sẽ ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ, tạo thành mây. Khi gặp điều kiện thuận lợi, hơi nước tiếp tục ngưng tụ làm các hạt nước tan dần rồi rơi xuống đất thành mưa.

- Quan sát hình 14.3, em thấy:

- Khu vực có lượng mưa nhiều là: hai bên đường xích đạo với lượng mưa khoảng từ 1000 - 2000mm/năm

- Khu vực có lượng mưa ít là: hai cực Bắc, Nam với lượng mưa khoảng từ 100 - 200mm/năm.

3. Thời tiết và khí hậu

Câu 3: Thời tiết và khí hậu đều là những hiện tượng khí tượng xảy ra ở một địa phương cụ thể. Tuy nhiên, hai hiện tượng này có một số điểm khác nhau. Cụ thể đó là:

- Thời tiết diễn ra trong thời gian ngắn, phạm vi nhỏ và hay thay đổi.

- Khí hậu diễn ra trong thời gian dài, có tính quy luật. Khí hậu diễn ra trong phạm vi rộng và khá ổn định.

4. Các đới khí hậu trên Trái Đất

Câu 4:

Quan sát hình 14.5 em thấy:

- Phạm vi khí hậu ở đới nóng: Từ chí tuyến Bắc đến chí tuyến Nam.

- Đặc điểm khí hậu ở đới nóng: 

+ Lượng nhiệt cao, nóng quanh năm

+ Gió thổi thường xuyên: Tín phong

+ Lượng mưa trung bình: 1000mm – 2000mm.

PHẦN LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 5 : Ví dụ về khí hậu và thời tiết

- Khí hậu: Hà Nội thuộc vùng khí hậu nóng ẩm nhiệt đới gió mùa (một năm có 4 mùa xuân, hạ, thu, đông).

- Thời tiết: Hôm nay Hà Nội nhiều mây, có thể có mưa. Ngày mai, Hà Nội trời quang, nắng ấm.

Câu 6: Hoàn thành bảng:

Câu 7: Bản tin dự báo thời tiết hằng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng lại trở thành nguồn thông tin rất quan trọng đối với chúng ta vì nó giúp chúng ta thích nghi với biến đổi khí hậu, phòng tránh thiên tai và giúp con người lập kế hoạch lao động, sản xuất, du lịch và tham quan hoạt động ngoài trời.