Slide bài giảng địa lí 7 kết nối bài 9: Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên châu phi

Tóm lược nội dung

BÀI 9: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CHÂU PHI

Vị trí địa lí, hình dạnh và kích thước 

Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục 1 và hình 1, hãy cho biết:

- Châu Phi tiếp giáp với các biển, đại dương và châu lục nào?

- Hình dạng, kích thước châu Phi.

Giải rút gọn:

• Châu Phi là châu lục lớn thứ ba trên thế giới
• Phần đất liền kéo dài từ khoảng 37°B đến 35°N. Xích đạo chạy qua gần chính giữa, chia lục địa Phi thành hai phần khá cân xứng.
• Châu Phi tiếp giáp với nhiều biển, đại dương và châu lục

Địa hình và khoáng sản

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục a và hình 1, hãy:

- Trình bày đặc điểm địa hình châu Phi.

- Xác định vị trí phân bố một số khoáng sản chính ở châu Phi.

Giải rút gọn:

• Địa hình là một khối cao nguyên khổng lồ với độ cao trung bình khoảng 750 m; trên đó, chủ yếu là các sơn nguyên xen các bồn địa thấp. Phần phía đông được nâng lên mạnh, nền đá bị nứt vỡ và đổ sụp, tạo thành nhiều thung lũng sâu, nhiều hồ dài và hẹp. 
• Khoáng sản của châu Phi rất phong phú và đa phân bố chủ yếu ở phía bắc và phía nam lục địa (đồng, vàng, u-ra-ni-um, kim cương, dầu mỏ...)

Khí hậu

Câu 1: Đọc thông tin trong mục b và hình 2, hãy cho biết đặc điểm khí hậu của châu Phi.

Giải rút gọn:

Khí hậu khô nóng bậc nhất thế giới, nhiệt độ trung bình năm trên 20°C, lượng mưa tương đối thấp.

Các đời khí hậu đối xứng qua Xích đạo, gồm: khi hậu xích đạo, khí hậu cận xích đạo, khí hậu nhiệt đới, khí hậu cận nhiệt.

Đặc điểm các đối khí hậu ở châu Phi:

• Khí hậu xích đạo: nóng ẩm, mưa nhiều quanh năm.
• Khí hậu cận xích đạo: chịu tác động của gió mùa, một mùa nóng ẩm, mưa nhiều, một mùa khô, mát 
• Khí hậu nhiệt đới: Bắc Phi rất khô và nóng; ở Nam Phi âm và đỡ nóng hơn.
• Khí hậu cận nhiệt: mùa đông ấm, ẩm ướt, mưa nhiều, mùa hạ khô, trời trong sáng.

Sông, hồ

Câu 1:  Dựa vào thông tin trong mục c và hình 1, hãy

- Nêu đặc điểm sông, hồ ở châu Phi.

- Xác định vị trí các sông và hồ lớn ở châu Phi.

Giải rút gọn:

• Mạng lưới sông ngòi của châu Phi phân bố không đều
• Sông có nhiều thác ghềnh nên không thuận lợi cho giao thông nhưng có nguồn trữ năng thuỷ điện lớn.
• Châu Phi có nhiều hồ lớn. 

Các môi trường tự nhiên

Câu 1: Dựa vào thông tin và hình ảnh trong mục d, hãy trình bày đặc điểm của một trong các môi trường tự nhiên ở châu Phi.

Giải rút gọn:

• Môi trường xích đạo gồm bồn địa Công-gô và duyên hải phía bắc vịnh Ghi-nê. Khí hậu nóng và ẩm điều hoà, với thảm thực vật rừng rậm xanh quanh năm.

• Hai môi trường nhiệt đới có phạm vi gần như trùng với ranh giới đới khí hậu cận xích đạo, có sự phân hoá ra mùa mưa và mùa khô rõ rệt. Thảm thực vật chủ yếu là rừng thưa và xa van cây bụi. 

• Hai môi trường hoang mạc, có khí hậu khắc nghiệt, it mưa, biên độ nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn. Hệ thực, động vật nghèo nàn. 

• Hai môi trường cận nhiệt ở phần cực bắc và cực nam châu Phi. Mùa đông ấm, ẩm và nhiều mưa; mùa hạ nóng, khô. Thảm thực vật là rừng và cây bụi lá cứng.

Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên 

Câu 1: Đọc thông tin và hình ảnh trong mục 3, hãy nêu một số vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên ở châu Phi.

Giải rút gọn:

- Suy giảm tài nguyên rừng, tốc độ khai thác quá nhanh lại không có biện pháp khôi phục diện tích đã khai thác, khiến diện tích rừng giảm. 

- Nạn săn bắt và buôn bán động vật hoang dã, lấy ngà voi, sừng tê giác đã làm giảm số lượng động vật hoang dã, nhiều loài đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. 

- Châu Phi có thiên nhiên phong phú, đa dạng, với nhiều loài động, thực vật đặc hữu. 

Luyện tập – Vận dụng

Câu 1: Trình bày khái quát đặc điểm tự nhiên châu Phi.

Giải rút gọn:

Địa hình châu Phi khá đơn giản. Có thể coi toàn bộ lục địa là một khối cao nguyên khống lồ, cao trung bình 750m; trên đó chủ yếu là các sơn nguyên xen các bản địa thấp. Phân đông của lục địa được nâng lên mạnh, nền đã bị nứt vỡ và đổ sụp, tạo thành nhiều thung lũng sâu, nhiều hồ hẹp và dài châu Phi có rất ít núi cao và đồng bằng thấp.

Châu Phi có khí hậu nóng, nhiệt độ trung bình nằm trên 20 °C, thời tiết ổn định. Lượng mưa tương đối ít và giảm dần về phía hai chí tuyến

- Môi trường xích đạo ầm với thảm thực vật rừng rậm xanh quanh năm

- Hai môi trường nhiệt đới, càng xa Xích đạo lượng mưa càng giảm, rừng rậm nhường chỗ cho rừng thưa và xavan cây bụi. 

- Hai môi trường hoang mạc, gồm sa mạc Sahara ở phía bắc và hoang mạc Kalahari,hoang mạc Namib ở phía nam.

Câu 2: Lập bảng so sánh đặc điểm của các môi trường tự nhiên ở châu Phi (về khí hậu, sinh vật).

Giải rút gọn:

Câu 3: Sưu tầm thông tin, tranh ảnh để viết bài giới thiệu về một loài thực vật động vật địa phương độc đáo của châu Phi.

Giải rút gọn:

Linh dương đầu bò mặc dù trông giống bò nhưng lại thuộc về họ linh dương. Có hai loài chính: linh dương đầu đen và linh dương đầu bò xanh. Cả hai loài này chỉ có ở châu Phi trong các khu rừng và đồng bằng. Linh dương đực và cái đều có sừng. Chúng sống theo thành đàn rất lớn. Linh dương đầu bò là động vật ăn cỏ chủ yếu ăn cỏ ngắn. Sư tử, báo gấm, linh cẩu và chó hoang là những kẻ săn mồi chính của linh dương đầu bò.