Soạn giáo án vật lí 11 kết nối tri thức Bài 9: Sóng ngang. Sóng dọc. Sự truyền năng lượng của sóng cơ

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 9: SÓNG NGANG. SÓNG DỌC. SỰ TRUYỀN NĂNG LƯỢNG CỦA SÓNG CƠ

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Quan sát hình ảnh (hoặc tài liệu đa phương tiện) về chuyển động của phần tử môi trường, thảo luận để so sánh được sóng ngang và sóng dọc.
• Nêu được quá trình truyền năng lượng bởi sóng.
• Sử dụng mô hình sóng giải thích được một số tính chất đơn giản của âm.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.

• Giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm để so sánh được sóng ngang, sóng dọc, mô tả được quá trình truyền sóng và một số tính chất đơn giản của âm.

• Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định được và biết tìm hiểu các thông tin liên quan đến sóng ngang, sóng dọc, sự truyền năng lượng của sóng.

Năng lực vật lí:

• Mô tả và định nghĩa được quá trình truyền sóng, phân biệt và so sánh được sóng dọc, sóng ngang và một số tính chất đơn giản của âm thanh và ánh sáng.

• Vận dụng được kiến thức để làm bài tập và giải thích được một số vấn đề trong thực tế.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
2. Đối với giáo viên:

• SGK, SGV, Kế hoạch dạy học.

• Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh một sóng ngang truyền trên dây, Hình ảnh các lớp không khí nén, dãn lan truyền tạo thành sóng âm,…

• Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

• HS cả lớp: Hình vẽ và đồ thị liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Thông qua việc so sánh giữa sóng mặt nước và sóng âm để thấy được đặc điểm giống và khác nhau của chúng để nêu vấn đề vào bài học cho HS.
3. Nội dung: GV cho HS quan sát hình ảnh sóng trên mặt nước/sóng âm truyền trong không khí thảo luận về điểm giống và khác nhau của hai sóng.
4. Sản phẩm học tập: HS trả lời được những câu hỏi mà GV đưa ra để thảo luận một vài khía cạnh về đặc điểm giống và khác nhau của hai sóng.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV chiếu hình ảnh sóng trên mặt nước và sóng âm truyền trong không khí cho HS quan sát.

+ Hình ảnh sóng trên mặt nước.

+ Hình ảnh sóng âm truyền trong không khí.

- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận: Sóng mặt nước và sóng âm truyền trong không khí có những đặc điểm gì giống và khác nhau?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát chú ý lắng nghe và đưa ra câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.

(HS chưa cần trả lời chính xác và đầy đủ: ví dụ sóng mặt nước và sóng âm truyền trong không khí đều là sóng cơ học).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV tiếp nhận câu trả lời dẫn dắt HS vào bài: Để trả lời câu hỏi này chúng ra vào bài học ngày hôm nay: Bài 9: Sóng ngang. Sóng dọc. Sự truyền năng lượng của sóng cơ.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu sóng ngang

1. Mục tiêu: Bằng thí nghiệm cùng hình ảnh trực quan để HS tìm hiểu về sóng ngang và các đặc điểm của sóng ngang.
2. Nội dung: GV cho HS quan sát thí nghiệm và thực hiện các hoạt động theo SGK để tìm hiểu về sóng ngang.
3. Sản phẩm học tập: HS rút ra được khái niệm sóng ngang và đặc điểm của sóng ngang.
4. Tổ chức thực hiện: