Soạn giáo án Tin học 5 kết nối tri thức bài 4: Cây thư mục

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Nhắc lại kiến thức liên quan mà HS đã học ở lớp 3 (sắp xếp để dễ tìm, sơ đồ hình cây, tổ chức thông tin trong máy tính) để kết nối và làm cơ sở cho việc giới thiệu mục tiêu của bài học.

b. Cách thức thực hiện: 

- GV nhắc lại kiến thức liên quan mà HS đã học ở lớp 3 (sắp xếp để dễ tìm, sơ đồ hình cây, tổ chức thông tin trong máy tính).

+ Sắp xếp các đồ vật hợp lí sẽ giúp em tìm kiếm được nhanh hơn nhờ vào việc tìm kiếm theo quy tắc sắp xếp.

+ Sắp xếp là việc phân loại đồ vật, dữ liệu vào các nhóm sao cho đồ vật, dữ liệu trong mỗi nhóm có một số đặc điểm chung.

+ Có thể biểu diễn một cách sắp xếp, phân loại cụ thể bằng sơ đồ hình cây.

+ Ổ đĩa, thư mục và tệp trong máy tính được tổ chức, sắp xếp dưới dạng sơ đồ hình cây.

- GV yêu cầu HS đọc tình huống phần Khởi động – SGK tr.19 và thảo luận theo nhóm 4 HS để cùng nhau trả lời câu hỏi.

Trong chương trình Tin học lớp 3, em đã biết các tệp và thư mục trong máy tính được sắp xếp theo cấu trúc cây. Cấu trúc cây được sử dụng để biểu diễn một cách sắp xếp, phân loại cụ thể. Em cũng biết việc sắp xếp, phân loại hợp lí sẽ giúp em dễ tìm kiếm và tìm kiếm nhanh hơn. Vậy cách sắp xếp, phân loại thế nào là hợp lí? Cấu trúc cây thư mục thế nào là hợp lí?

- GV mời đại diện 2 – 3 nhóm. Các HS khác lắng nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét câu trả lời của HS, sau đó dẫn dắt vào bài học mới: Ở lớp 3, các em đã được học về việc sắp xếp để dễ tìm, sơ đồ hình cây, tổ chức thông tin trong máy tính. Vậy làm thế nào để tạo được một cấu trúc cây thư mục hợp lí? Để trả lời được câu hỏi này, cô/thầy và lớp mình cùng đến với bài học hôm nay  – Bài 4: Cây thư mục.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tạo thư mục với cấu trúc cây hợp lí

a. Mục tiêu: HS bước đầu nhận ra một cấu trúc cây thư mục hợp lí.

b. Cách thức thực hiện:

- GV yêu cầu HS đọc phần Hoạt động SGK tr.19, thảo luận theo nhóm đôi và trả lời các câu hỏi:

Em hãy quan sát hai cây thư mục được minh hoạ trong Hình 18, Hình 19 và trả lời các câu hỏi sau:

Cây thư mục nào có cấu trúc hợp lí hơn? Tại sao?

Hình 18. Cây thư mục 1

Hình 19. Cây thư mục 2

- GV chọn 2 – 3 nhóm đại diện trình bày kết quả. Các HS khác lắng nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV tổng hợp kết quả từ đó nhấn mạnh cho HS biết việc đặt tên, phân loại, tạo cây thư mục không có quy tắc chính xác, không bắt buộc các em phải tuân theo một cách cụ thể nào. Mỗi người lại có một thói quen và quy tắc riêng. Tuy nhiên, tất cả đều nên dựa trên hai quy tắc là:

+ Đặt tên thư mục hoặc tệp theo một cách thống nhất. Tên cần rõ ràng, gợi nhớ nội dung của thư mục hoặc tệp.

+ Phân loại tệp và sắp xếp vào các thư mục: Em cần phân loại các tệp. Ví dụ:

• Phân theo loại tệp (tệp ảnh, phim, văn bản, trình chiếu,…).

• Phân theo thời gian (theo từng năm, từng tháng,...).

• Phân theo đối tượng (ảnh gia đình, ảnh bạn bè,…).

- GV chốt lại kiến thức ở mục Hộp kiến thức và mời 1 HS đứng dậy đọc. 

• Sắp xếp các thư mục và tệp bằng cấu trúc cây hợp lí sẽ giúp tìm kiếm dễ dàng và tiết kiệm thời gian.

• Để có được cấu trúc cây hợp lí em cần phân loại các tệp theo các tiêu chí như thời gian, nội dung, loại tệp, người sở hữu,…

- GV nêu câu hỏi củng cố trang 20 SGK: Vì sao việc đặt tên cho thư mục và tệp lại quan trọng?

- GV mời đại diện 3 – 4 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét.

Hoạt động 2: Công cụ tìm kiếm trên máy tính

a. Mục tiêu: HS biết được công cụ tìm kiếm trên máy tính.

b. Cách thức thực hiện: 

- HS chú ý lắng nghe.

- HS đọc tình huống Khởi động, thảo luận nhóm và trả lời:

+ Cách sắp xếp, phân loại hợp lí là sắp xếp, phân loại bằng sơ đồ hình cây.

+ Cấu trúc cây thư mục là hợp lí khi:

• Các tệp và thư mục được đặt tên theo một cách thống nhất.

• Các tệp cùng loại được sắp xếp vào một thư mục.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.

- HS thảo luận nhóm và trả lời: 

Cây thư mục ở Hình 19 hợp lí hơn vì các tệp ảnh của mỗi bạn được lưu trong một thư mục cùng cấp mang tên An, Khoa, Minh tương ứng. Khi cần tìm ảnh của bạn nào thì chỉ cần vào thư mục mang tên bạn đó. Còn cây thư mục ở Hình 18 thì các tệp ảnh được lưu ở nhiều thư mục không theo một quy tắc nào. Ví dụ tệp ảnh Tuyet-roi.jpg do Minh chụp lại không nằm cùng trong thư mục chứa các tệp ảnh khác của Minh.

- HS chú ý và lắng nghe.

- HS đọc to và rõ ràng.

- HS chú ý, lắng nghe và ghi nhớ.

- HS trả lời.

Việc đặt tên cho thư mục và tệp lại quan trọng vì:

+ Tên của thư mục và tệp sẽ cho người sử dụng biết chủ đề của nội dung mà không cần mở thư mục và tệp đó.

+ Nhờ tên thư mục và tệp mà người sử dụng có thể tìm kiếm một thư mục và tệp nhanh chóng và hiệu quả hơn.

- HS chú ý và lắng nghe.