Soạn giáo án Lịch sử 10 KNTT mới nhất Bài 6: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại
Soạn giáo án lịch sử 10 kết nối tri thức Bài 6: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại theo chương trình học mới nhất thay đổi từ năm học 2023- 2024. Giáo án soạn chuẩn theo Công văn 5512 để các thầy cô tham khảo lên kế hoạch bài dạy tốt. Tài liệu có file tải về và chỉnh sửa được. Hi vọng, mẫu giáo án này mang đến sự hữu ích và tham khảo cần thiết. Mời thầy cô tham khảo
Nội dung giáo án
Ngày soạn:…/…/…
Ngày dạy:…/…/…
CHỦ ĐỀ 4: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP TRONG LỊCH SỬ THẾ GIỚI
BÀI 6: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP THỜI CẬN ĐẠI
(2 tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Nêu được thành tựu cơ bản và ý nghĩa của các cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và thứ hai về kinh tế, xã hội, văn hóa.
- Rèn luyện các kĩ năng sưu tầm, sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu về các cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại.
2. Năng lực
- Năng lực chung:
· Sưu tầm và khai thác tư liệu lịch sử để tìm hiểu về các nền văn minh cổ đại phương Tây.
· Giải thích, phân tích,... sự kiện, nội dung liên quan đến bài học.
· Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết những tình huống/bài tập nhận thức mới.
- Năng lực lịch sử:
· Tìm hiểu lịch sử: Thông qua việc khai thác và sử dụng tư liệu, tranh ảnh, lược đồ,... để nêu những thành tựu cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai.
· Nhận thức và tư duy lịch sử: Thông qua việc nêu được ý nghĩa của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai đối với kinh tế, xã hội, văn hóa.
· Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thông qua việc sử dụng ngôn ngữ kết hợp với tư liệu để nêu được những thành tựu cơ bản và ý nghĩa của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai.
3. Phẩm chất
- Có thái độ trân trọng những thành quả của các cuộc cách mạng công nghiệp đối với sự phát triển của lịch sử.
- Bồi dưỡng các phẩm chất như khách quan, trung thực, chăm chỉ, có ý thức tìm tòi, khám phá lịch sử.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, SBT Lịch sử 10.
- Giáo án biên soạn theo định hướng phát triển năng lực.
- Phiếu học tập dành cho HS.
- Tranh ảnh, tư liệu lịch sử gắn với nội dung bài học.
- Tập bản đồ và tư liệu Lịch sử 10.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Lịch sử 10.
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học Các cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Định hướng, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về những vấn đề cốt lõi của bài học mới trong quá trình học tập.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh chiếc máy bay đang cất cánh; HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS trình bày hiểu biết về sự ra đời của máy bay, người đầu tiên phát minh ra máy bay và lợi ích của việc di chuyển bằng máy bay so với các phương tiện khác.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh - GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh về chiếc máy bay đang cất cánh và yêu cầu HS thảo luận theo cặp thực hiện trả lời câu hỏi:
+ Em có biết máy bay xuất hiện lần đầu tiên vào khi nào không? Ai là người đầu tiên phát minh ra máy bay?
+ Việc di chuyển bằng máy bay có lợi ích như thế nào so với việc đi bộ và việc sử dụng các phương tiện giao thông khác (cưỡi ngựa, đi xe đạp, xe máy, ô tô, tàu hỏa, tàu thủy,...)?
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS thảo - HS thảo luận theo cặp, vận dụng kiến thức bản thân để trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện các - GV mời đại diện các cặp trình bày kết quả thảo luận:
+ Chiếc máy bay đầu tiên trên thế giới ra đời vào năm 1903, do hai anh em nhà Rai phát minh.
· Mỗi anh em thực hiện hai chuyến bay vào ngày hôm đó. Lần bay đầu tiên, do Orville thực hiện kéo dài 12 giây và bay được khoảng 36.5m (120 ft). Lần bay cuối cùng, do Wilbur thực hiện kéo dài 59 giây và đi được 296m. Chiếc máy bay lúc Flyer I có sải cánh khoảng 12 mét và nặng khoảng hơn 300kg, với động cơ xăng 12 mã lực. Hiện được bảo tồn tại Viện bảo tàng Hàng không và Không gian Quốc gia Hoa Kỳ Smithsonian tại Washington, D. C.
· Tuy chiếc máy bay chưa thể tự cất cánh mà phải nhờ một thiết bị phóng bằng vật nặng cho thả rơi và khi cất cánh, hạ cánh phải lựa theo chiều gió, nhưng sự kiện này đã gây ra được tiếng vang dư luận rất lớn. Thiên tài của hai anh em nhà Rai đã biến giấc mơ từ ngàn xưa của loài người thành sự thật.
+ + Lợi ích của việc di chuyển bằng máy bay so với việc đi bộ và việc sử dụng các phương tiện giao thông khác (cưỡi ngựa, đi xe đạp, xe máy, ô tô, tàu hỏa, tàu thủy,...): tiết kiệm thời gian, giữ thể lực tốt hơn; tiếp cận nhiều điểm đến mà xe khách, tàu hỏa không thể tới; phục vụ chuyên nghiệp, sạch sẽ hơn; mang lại nhiều tiện nghi hơn so với các loại xe công cộng khác.
- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung, nêu ý kiến (nếu có). - GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung, nêu ý kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức. - GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.
- GV dẫn dắt vào bài học: - GV dẫn dắt vào bài học: Vào thời điểm năm 2021, để đi từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh bằng máy bay sẽ mất khoảng gần 2 giờ, bằng tàu hỏa (loại có tốc độ cao nhất) mất khoảng 30 giờ, còn đi xe đạp có thể mất tới gần 1 000 giờ,... Như vậy, nếu không có những phương tiện giao thông hiện đại thì con người sẽ tốn rất nhiều thời gian và công sức để di chuyển giữa các vùng. Tàu hỏa, ô tô, tàu thuỷ, máy bay là một số thành tựu tiêu biểu của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại. Vậy các cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai đạt được nhiều thành tựu cơ bản gì và có ý nghĩa như thế nào về kinh tế, xã hội, văn hóa? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Chủ đề 4 - Bài 6: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS rèn luyện các kĩ năng sưu tầm, sử dụng hình ảnh, tư liệu lịch sử để tìm hiểu những thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, góp phần hình thành và phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử, nhận thức và tư duy lịch sử.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 2 – Hình 5 và thực hiện nhiệm vụ học tập.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất.
d. Tổ chức hoạt động:
| HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS | DỰ KIẾN SẢN PHẨM | ||||
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV dẫn dắt, nêu câu hỏi gợi mở để HS nhớ lại kiến thức cũ: Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên trong lịch sử xuất hiện khi nào? Trong bối cảnh nào và ở đâu? Gợi ý: Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất nhất diễn ra vào khoảng nửa sau thế kỉ XVIII, bắt đầu ở Anh, sau đó lan ra nhiều quốc gia ở châu Âu và Bắc Mỹ. - GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm, quan sát Hình 2 – Hình 5 SGK tr.39, 40 và thực hiện nhiệm vụ: + Nhóm 1: Tìm hiểu thành tựu cơ bản của nước Anh trong Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. + Nhóm 2: Tìm hiểu thành tựu cơ bản của nước châu Âu trong Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. + Nhóm 3: Tìm hiểu thành tựu cơ bản của nước Bắc Mỹ trong Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. - GV trình chiếu cho HS quan sát video về thành tựu cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất: + Bước ngoặt trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất: https://youtu.be/63tjyM5-xAI?si=tMUJvQtbx8nmFuPG (2:59 – 6:55) + Tổng quan cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất: https://youtu.be/JKTH7xNGnOE?si=cV1168az2hHyr4sV (1:34 – 4:35) + George Stephenson - người đặt nền móng cho ngành đường sắt: https://youtu.be/HJGN9P6HNdU?si=mOEyqCrzMYgT6z95 - GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, tổng hợp các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất theo các lĩnh vực: dệt, luyện kim, giao thông vận tải. - GV tiếp tục yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi: Phân tích mối liên hệ giữa các phát minh trong Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. Gợi ý: + Sự tiến bộ trong kĩ thuật dệt thúc đẩy những cải tiến trong sản xuất sợi và ngược lại. + Việc phát minh và áp dụng máy hơi nước vào trong các lĩnh vực sản xuất đã tạo ra bước ngoặt quan trọng như thế nào. + Việc phát minh ra phương pháp luyện quặng mới có tác động gì đến việc sản xuất máy móc, việc phát minh ra đầu máy xe lửa tạo thuận lợi gì cho việc sản xuất nông nghiệp. - GV khắc sâu kiến thức cho HS và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Theo em, thành tựu nào là quan trọng nhất? Vì sao? - GV hướng dẫn, định hướng cho HS: + HS nêu quan điểm cá nhân (có thể lựa chọn bất kì thành tựu nào mà cá nhân mình cho là quan trọng nhất) và trình bày lập luận của mình một cách thuyết phục. + Các HS khác có thể trình bày quan điểm để ủng hộ, bổ sung, hay phản biện lại quan điểm mà HS trình bày. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ - HS đọc thông tin kết hợp quan sát Hình 2 – Hình 5 để thực hiện nhiệm vụ học tập. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện HS trình bày về thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. - GV mời đại diện 1 – 2 HS và trả lời câu hỏi: Thành tựu có vai trò quan trọng nhất là máy hơi nước vì: + Máy hơi nước được dùng làm nguồn năng lượng cho các công xưởng và sự phát triển của nền sản xuất, giao thông vận tải của nước Anh nói riêng và thế giới nói chung. + Làm giảm sức lao động chân tay của con người, thúc đẩy sản xuất phát triển vượt bậc, khởi đầu quá trình công nghiệp hóa ở Anh. - GV mời đại diện HS nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ. - GV kết luận nội dung về Thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. - GV chuyển sang nội dung mới. | 1. Tìm hiểu về thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất - Về ngành dệt: + Máy kéo sợi Gien-ni (1746) với 16 – 18 cọc suốt chỉ. à Tăng năng suất lao động so với quay tay. + Phát minh ra máy dệt chạy bằng hơi nước của Ét-mơn Các-rai. à Tăng năng suất lên gần 40 lần. + Thành công của máy kéo sợi của Ri-chác Ác-rai (1769). à Sợi kéo nhỏ lại và chắc, vải dệt ra đẹp và bền hơn. + Giêm Oát phát minh ra máy hơi nước. à Giảm sức lao động chân tay, thúc đẩy sản xuất phát triển vượt bậc. à Khởi đầu quá trình công nghiệp hóa ở nước Anh. + Động cơ đốt trong, tiêu biểu là phát minh của Giôn Ba-bơ (1791), Sa-mu-en Bờ-rao (1823). à Thúc đẩy cơ giới hóa sản xuất, nâng cao năng suất lao động. - Về ngành luyện kim: phát minh lò luyện quặng theo phương pháp “pút-đinh” (1784). - Về ngành giao thông vận tải: phát minh ra đầu máy xe lửa hơi nước chạy trên đường ray đầu tiên (1804). |
Nâng cấp lên tài khoản VIP để tải tài liệu và dùng thêm được nhiều tiện ích khác
Xem thêm giáo án khác
MỞ ĐẦU
Em có biết, vào thời điểm năm 2021, để đi từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh bằng máy bay sẽ mất khoảng gần 2 giờ, bằng tàu hoả (loại có tốc độ cao nhất) mất khoảng 30 giờ, còn đi xe đạp có thể mất tới gần 1.000 giờ,.. Nếu không có những phương tiện giao thông hiện đại thì con người sẽ tốn rất nhiều thời gian và công sức để di chuyển giữa các vùng. Máy bay là một thành tựu tiêu biểu của cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại. Hãy kể tên một số thành tựu khác của các cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại mà em biết. Các cuộc cách mạng công nghiệp này có ý nghĩa gì đối với nhân loại.
Trả lời:
- Một thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp thời cận đại:
Năm 1764, Giêm Ha-gri-vơ sáng tạo ra máy kéo sợi Gien-ni. Máy kéo sợi Gien-ni là một trong những phát minh vĩ đại bấy giờ, giúp cho sản lượng nguyên liệu của ngành dệt may ở châu Âu tăng lên chóng mặt. Phát minh này giúp nguồn cung nguyên liệu là sợi vải cho ngành dệt may tăng lên. Đồng thời, điều này cũng giúp giá sản phẩm giảm xuống và người ta có thể mua vải dễ dàng hơn.
- Ý nghĩa:
+ Làm thay đổi diện mạo các nước tư bản; giúp năng suất lao động của con người tăng lên gấp nhiều lần so với lao động thủ công; tạo ra một khối lượng của cải vật chất lớn
+ Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất đã thay thế lao động tay chân của con người bằng lao động của máy móc, chuyển nền sản xuất thủ công sang cơ khí hoá.
+ Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ hai đã chuyển nền sản xuất từ cơ khí hoá sang điện khí hoá, làm thay đổi căn bản nên sản xuất và cơ cấu kinh tế tư bản chủ nghĩa.
+ Cách mạng công nghiệp cũng góp phần thúc đẩy những chuyển biến mạnh mẽ trong các ngành kinh tế khác, đặc biệt là nông nghiệp và giao thông vận tải.
