Soạn giáo án điện tử ngữ văn 7 chân trời bài: Thực hành tiếng Việt trang 41

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Các em hãy viết được nhanh và đúng nhất về các dấu câu trong tiếng Việt

Thực hành tiếng Việt

NỘI DUNG

1. KHÁI NIỆM VÀ CÔNG DỤNG CỦA DẤU CHẤM LỬNG
2. Khái niệm
3. Công dụng
4. LÀM BÀI TẬP THỰC HÀNH
5. KHÁI NIỆM VÀ CÔNG DỤNG CỦA DẤU CHẤM LỬNG
6. Khái niệm

Dấu chấm lửng được kí hiệu bởi ba dấu chấm (…), còn gọi là dấu ba chấm, là một trong những loại dấu câu thường gặp trong văn viết.

2. Công dụng

• Biểu đạt ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết khi kết hợp với dấu phẩy đứng trước nó.
• Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước,    châm biếm.
• Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng
• Biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.
• Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng.

1. LÀM BÀI TẬP THỰC HÀNH

Dấu chấm lửng được sử dụng trong hai đoạn thơ ở Bài Tập 2 có phải là cùng một loại công dụng không?

Không cùng một loại công dụng.

Việc sử dụng dấu chấm lửng như vậy giúp ích gì cho sự thể hiện cách      nói năng của mỗi nhân vật trong     văn bản “Chó sói và chiên con”?

• Chiên con: Thể hiện được sự sợ hãi, không dám nói hết.
• Sói: Cố tình tìm cớ đủ đường để ăn thịt được chiên con.

Bài tập 3

Hãy chỉ ra điểm tương đồng và khác biệt giữa hai cách diễn đạt cùng một ý trong các ví dụ a₁ và a₂; b₁ và b₂ dưới đây. Em thích cách diễn đạt a₁, b₁ hay a₂ và b₂? Vì sao?

a₁. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.

a₂. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như… một vị chúa tể.

b₁. Nhưng bầu trời vẫn là bầu trời.

b₂. Nhưng bầu trời vẫn là… bầu trời.

                                                                                                                             (Ếch ngồi đáy giếng)

Bài tập 4

Chỉ ra công dụng của việc sử dụng dấu chấm lửng trong các đoạn văn sau:

1. Cùng họ với diều hâu là quạ: quạ đen, quạ khoang. Lia lia láu láu như quạ dòm chuồng lợn. Không bắt được gà con, không ăn trộm được trứng, nó vào chuồng lợn […]. Quạ vừa bay lên, chèo bẻo vây tứ phía, đánh. Có con quạ chết đến rũ xương…

(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)

1. Mùa đông, tôi không ra đường chơi được thì ở nhà đọc truyện Tàu cho cả nhà trong […], nhà ngoài […] nghe; hết một cuốn thì cầm hai xu chạy vù lại hiệu Cát Thành đầu phố hàng Gai đổi cuốn khác.

(Nguyễn Hiến Lê, Hồi kí Nguyễn Hiến Lê)

Bài tập 5

Cách sử dụng dấu chấm lửng trong các đoạn trích dưới đây, có gì giống và khác cách sử dụng loại dấu câu này ở trường hợp a và b, bài tập 4?

1. Thế là tôi lặp lại trò chơi cho đến khi chú phải thốt lên:

 - Thật không thể tin nổi, cháu có con mắt thần!

[...]

     Thằng Tý hay đem cho bố tôi những trái ổi. Nó trèo cây giỏi lắm, nhà nó có một vườn ổi. Những trái ổi to được nó lựa để dành cho bố đều có bịch ni-lông bọc lại đàng hoàng. Những trái ổi như thế bao giờ cũng vừa to vừa mềm, cắn vào rất đã. Bố tôi ít khi nào ăn ổi, nhưng vì nó, bố ăn.

(Nguyễn Ngọc Thuận, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)

1. b. Con gà mái cứ vào tầm này là nó đẻ xong. Nó bay khỏi ổ, chạy xuống đất tác ầm lên, cả xóm nghe tiếng: "Vừa đau vừa rát:. Con gà sống đứng ngơ ngác một lúc, rồi mổ mồi dỗ gà mái. Nó vừa mổ mồi nó vựa "cực..cực" ra vẻ thương gà mái. Hai con vịt bầu thì phớt lờ, vừa đủng đỉnh mang cái thân nặng nề, vừa toáng lên: "mặc...mặc", rồi chúng nhảy xuống vũng bùn bên vại nước, vẩy đục ngầu lên, không thấy mồi, chúng húc tung cả bãi húng dũi.

[...]

 Anh em chúng tôi rủ nhau đi tắm ở suối sau nhà. Qua mấy vườn sắn xanh biếc là đến gần suối. Tiếng nước chảy ào ào.

VẬN DỤNG

Em hãy viết một đoạn văn khoảng 5 – 7 câu, nêu cảm nhận về một truyện ngụ ngôn đã học, trong đó có sử dụng dấu chấm lửng.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn tập lại bài

“Thực hành tiếng Việt về dấu chấm lửng.”

• Soạn bài:

 Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.

Cảm ơn các em đã lắng nghe!