Vận dụng

Lực lượng phòng không nhân dân phòng, tránh và đánh địch tiến công đường không trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” ở Hà Nội năm 1972.

Phòng không nhân dân ( PKND) là một bộ phận của nền quốc phòng toàn dân và chiến tranh nhân dân, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, từ Trung ương đến địa phương. PKND được hình thành trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và phát triển từng bước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói chung, chống chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mỹ (từ năm 1964 đến năm 1972) trên miền Bắc nước ta, nói riêng. Đỉnh cao của PKND là chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”, diễn ra vào cuối tháng 12 năm 1972, đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược bằng máy bay B-52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và các địa phương lân cận của quân và dân ta.

Nội dung cơ bản nhất của PKND là tổ chức phòng tránh và đánh trả không quân địch. Trong chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta, Mỹ đã sử dụng lực lượng không quân chiến lược và phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất để tiến công ta, với tham vọng “đưa Việt Nam về thời kỳ đồ đá”. Biện pháp và thủ đoạn phổ biến của chúng trong cuộc chiến tranh phá hoại này là đi đôi với các cuộc đánh phá ác liệt bằng không quân, chúng còn cho hải quân thả mìn phong tỏa các cảng biển; từ leo thang từng bước đến tiến công ồ ạt các thành phố, thị xã lớn, các huyết mạch giao thông thủy, bộ, các cơ sở kinh tế, văn hóa, các vùng đông dân, hệ thống đê điều, đập nước... hòng lấy kỹ thuật và chiến thuật cứu vãn sự bị động về chiến lược trên chiến trường miền Nam.

Nghệ thuật tác chiến PKND đánh trả không quân địch. Qua tám năm đương đầu với cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mỹ, chúng ta đã xây dựng, tổ chức được lực lượng và thế trận PKND rộng khắp với khẩu hiệu “ Toàn dân bắn  máy bay Mỹ”, “Toàn dân tham gia bắt sống giặc lái”, già trẻ, trai gái bằng súng bộ binh đều tham gia bắn máy bay Mỹ, mỗi người dân là một chiến sĩ. Nét phát triển sáng tạo của nghệ thuật tổ chức lực lượng tác chiến của PKND chống không quân hiện đại của Mỹ là cách đánh độc đáo của chiến tranh nhân dân Việt Nam trên mặt trận đất đối không. Trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”, lực lượng bắn máy bay của dân quân, tự vệ đã triển khai 356 đơn vị. Các đơn vị dân quân, tự vệ đã sử dụng pháo cao xạ từ 14,5 ly đến 30 ly, 57 ly... cùng súng bộ binh giăng lưới lửa tầm thấp và tầm trung đánh máy bay địch tới từ nhiều hướng. Có những trận đánh xuất sắc, như cụm súng máy 14 ly 5 của tự vệ Hà Nội bố trí ở Phà Đen bắn 21 viên đạn hạ tại chỗ một máy bay F-111; dân quân Hòa Bình bắn rơi máy bay lên thẳng HH-53, khi đến cứu giặc lái; dân quân xã Xuân Sơn, huyện An Thụy, Hải Phòng phối hợp với pháo cao xạ của bộ đội bắn rơi tại chỗ một máy bay A-6. Dân quân, tự vệ cùng nhân dân các địa phương trong 12 ngày đêm chiến đấu đã phối hợp với các lực lượng, tổ chức bắt nhiều giặc lái và bắn rơi máy bay đến cứu giặc lái. Ngoài ra, PKND còn phối hợp, hiệp đồng, tạo điều kiện cho Phòng không Quốc gia (PKQG) phát huy sức mạnh và hỏa lực đánh địch đạt hiệu suất cao nhất. Với sự mưu trí, linh hoạt, sáng tạo, các lực lượng phòng không đã vận dụng, kết hợp những hình thức tác chiến phòng không, thực hiện đánh không quân địch bằng cả lối đánh phân tán và tập trung, đánh với mọi quy mô, đánh địch từ xa đến gần, đánh bằng lực lượng tại chỗ và lực lượng cơ động, ở tầm thấp, tầm cao và mọi hướng, tạo nên sức mạnh tổng hợp lớn nhất để giành thắng lợi trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”. Sau 12 ngày đêm (từ 18 đến 30/12/1972) dũng cảm chiến đấu, quân và dân ta đã bắn rơi 81 máy bay địch, trong đó có 34 B-52 và 5 F-111 (bằng một nửa số B-52 và gần một nửa số F-111 bị bắn rơi trên miền Bắc trong suốt cuộc chiến tranh phá hoại). Số máy bay địch bị lực lượng PKND bắn rơi chiếm 13,6% tổng số máy bay địch bị quân và dân ta bắn rơi (22 chiếc, trong đó có 4 F-111; pháo 100 ly của Quân khu Việt Bắc được công nhận bắn rơi 1 B-52).