Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng Ngữ văn 8 chân trời bài 7: Bồng chanh đỏ

Câu 1: 

*Các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:

- Khi vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước:

+ “Tôi có cảm tưởng chỉ ở đầm nước làng tôi mới có bồng chanh đỏ, mà cũng không nhiều lắm đâu bạn ạ.”

+ “Tôi hiểu anh đang mê bồng chanh lắm, mê hơn tất cả những chú chim mà anh đã có trong lồng kia. Ngày nào tôi cũng phải ra bờ đầm một lần để được trông thấy bồng chanh thì mới yên tâm. Hôm nào anh Hiền bận thì tôi rủ bọn bạn của tôi cùng ra cho vui, tưởng như nếu từ nay mà thiếu mất nó thì mình phải nhớ đến sầu não cả người cũng nên.”

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm:

+ “Trước sự kinh ngạc của tôi, anh chỉ giải thích ngắn gọn như thế. Tôi cun cút bước theo anh, còn vội vã nữa là đằng khác. Bởi vì bạn ạ, tôi đã phấp phỏng đoán được rằng anh sẽ dành cho tôi một “cú” bất ngờ gì đây, một cái gì đó rất chi là lí thú.”

+ “Giờ thì tôi hiểu anh Hiền rủ tôi ra ngoài này làm gì rồi. Ngực tôi bắt đầu thở phập phồng vì hồi hộp. Bước chân của anh đặt nhẹ trên đường, tôi cảm thấy không phải anh đang đi mà là anh lướt trên mặt đất. Riêng tôi thì sao mà vụng về, con đường này có gì lạ lẫm với tôi, vậy mà đã mấy lần tôi bị vấp,…”

+ “Chỉ chờ có thể, tôi tự cho phép mình lao lên ngay. Tôi thấy anh Hiền đang dùng một bàn tay lấp kín cửa hang bồng chanh… Tôi ba chân bốn cẳng lội xuống nước, không kịp xắn hai ống quần, bùn dưới chân tôi kêu lép bép… Mấy ngón tay tôi đặt xuống gờ đất ẩm lạnh trong hang. Vẫn chẳng thấy gì, tôi rút tay ra và thở dài. Không giấu được sự thất vọng…”

+ “Đêm tối, tôi không nhận ra được màu lông của nó, chỉ thấy nó nằm im thin thít trong lòng bàn tay tôi. Dường như nó quá hoảng sợ vì biết mình đã bị bắt cóc. Để an ủi con chim xinh đẹp, tôi âu yếm vuốt nhẹ lên đôi cánh mượt mà của nó.”

+ “Đã bao lâu nay tôi ao ước có một đôi bồng chanh để nuôi, đến cả trong giấc ngủ tôi cũng mơ thấy chúng, vậy mà bây giờ, nắm chúng trong tay rồi lại phải thả ra thì không tiếc ngẩn tiếc ngơ sao được…”

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ:

+ “Hôm sau, ở trường về là tôi ra đồng ngày. Tôi muốn được nhìn thấy chú bồng chanh mà đêm qua mình đã túm gọn. Nấp sau mô đất cao, tôi đưa mắt tìm kiếm quanh đầm nhưng chẳng thấy bóng dáng con chim màu đỏ ấy…”

+ “Có tiếng chân người phía sau đi đến, tôi giật mình quay lại… Đuối lí, tôi đành nằm im, lơ đãng nhìn ra ngoài đầm.”

+ “Tôi nằm trên bờ đầm lơ đãng nhìn ra xa mà nghĩ ngợi miên man. Tôi thương đôi vợ chồng bồng chanh bây giờ đã tha con đến một cánh đồng nào, ở một đầm nước xa lạ, chúng lại phải cùng nhau xây tổ để tránh mưa tránh nắng và con chồng lại lang thang kiếm tôm tép mang về nuôi con. Cuộc sống của chúng có chắc được yên ổn không, hay rồi cũng sẽ bị một lũ trẻ như tôi rình mò bắt bớ. Chúng đang nghĩ về chúng tôi như thế nào sau buổi tối hôm qua, hẳn chúng phải oán giận lắm…”

*Từ những chi tiết trên, em có thể nhận thấy được về sự chuyển biến trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài. Ban đầu, Hoài chỉ ngắm chim bồng chanh đỏ như một thói quen nhưng chính tình yêu của anh Hiền dành cho loài chim này đã truyền sang Hoài và Hoài bắt đầu thích ngắm nhìn những chú chim bồng chanh hằng ngày. Hoài cũng khao khát có được chim bồng chanh đỏ để nuôi, và rồi cuộc “đột kích” với bồng chanh đỏ diễn ra. Lúc đầu, Hoài kinh ngạc không biết anh Hiền định làm gì, về sau khi nhận ra, Hoài liền hồi hộp và lo lắng. Khi nghĩ rằng không bắt được chú chim bồng chanh đỏ nào, Hoài thở dài, thất vọng. Nhưng cuối cùng, anh Hiền cũng đã bắt được chim bồng chanh đỏ. Hoài vui sướng vô cùng, đỡ chim bồng chanh đỏ trên tay, an ủi, vuốt ve. Thời điểm anh Hiền quyết định thả chim đi, Hoài “tiếc ngẩn tiếc ngơ” vô cùng. Hoài giận, tỏ ý không tán thành với quyết định của anh Hiền. Nhưng khi hiểu ra rằng các loài động vật cũng giống như con người, chúng có gia đình, có tình yêu và cần được sống, Hoài lại trở về trạng thái bình thường, Hoài còn lo nghĩ về buổi tối hôm bị bắt ấy, chim bồng chanh đỏ có oán giận mình không và mong muốn gia đình bồng chanh đỏ quay trở về đầm nước này.

Câu 2:

Em hãy chú ý đến những điểm sau:

• 
  Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người: Chỉ qua những miêu tả đó, ta thấy được cách nhìn nhận cuộc sống và con người của tác giả vô cùng đa dạng, phong phú. Cùng một sự việc trong cuộc sống nhưng cách thể hiện (suy nghĩ, tình cảm, hành động) của con người sẽ khác nhau. Cụ thể như Hiền và Hoài ở trong truyện: tuy cùng yêu thích, say mê và có mong muốn nuôi chim bồng chanh đỏ nhưng Hiền có thể nhìn nhận lại thấu đáo trước mọi chuyện để đưa ra quyết định đúng đắn nhất, còn Hoài ưu tiên mong muốn của bản thân nhiều hơn mà không biết rằng việc làm đó không phù hợp. Đôi khi, chúng ta phải chấp nhận từ bỏ những thứ nếu nó không phù hợp và không thuộc về mình. Việc Hiền thả chim bồng chanh đỏ về tổ còn thể hiện tình yêu gia đình và thái độ luôn mong muốn giữ gìn một gia đình trọn vẹn.

Câu 3:

Em có thể tham khảo một số chi tiết tiêu biểu sau:

+ Chi tiết 1: “Thế có nghĩa là trong rừng có rất nhiều giống chim, nhưng giống bồng chanh đỏ trên đầm nước làng tôi thì phải nói là hiếm. Và tôi dám chắc là bạn cũng ít khi đã gặp nó. Tôi có cảm tưởng chỉ có ở đầm nước làng tôi mới có bồng chanh đỏ, mà cũng không nhiều lắm đâu bạn ạ.”

• Chi tiết trên cho thấy được sự quý hiếm của chú chim bồng chanh đỏ. Theo lời của nhân vật Hoài, loài chim này hiếm có đến mức “cảm tưởng chỉ có ở đầm nước làng tôi mới có”, thậm chí nó “cũng không nhiều lắm đâu”. Nhân vật Hoài còn khẳng định rằng “dám chắc là bạn cũng ít khi đã gặp nó”.

+ Chi tiết 2: “Con chim ấy thường đậu trên một cọng sen khô ven đầm. Trông nó thật rực rỡ. Cái mỏ nhọn hoắt và oai vệ, dài như một cái quản bút. Lông ức hung hung vàng, còn thì toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa. Chao ôi, đã bao nhiều lần anh em tôi đứng trên bờ đầm ngắm nhìn không mỏi mắt bộ cánh rất đẹp của nó.”

• Chi tiết trên cho thấy được vẻ đẹp rực rỡ của loài chim bồng chanh đỏ. Vẻ đẹp của nó giống như một bức tranh tuyệt mĩ ở giữa vùng sông nước. Qua lời của nhân vật Hoài, chim bồng chanh đỏ có một vẻ đẹp dường như chẳng có loài chim nào sánh bằng: “Cái mỏ nhọn hoắt và oai vệ, dài như một cái quản bút. Lông ức hung hung vàng, còn thì toàn thân đều đỏ hồng như một đổm lửa.” Vẻ đẹp ấy còn khiến cho anh em Hoài phải thốt lên: “Chao ôi..” và ngẩn ngơ ngắm nhìn vẻ đẹp đó không rời được mắt.