Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Ngữ văn 8 cánh diều bài 2: Sắc thái nghĩa của từ ngữ
4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)
Câu 1: Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Huống chi ta cùng các người sinh phải thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ về sau?
- Tìm trong đoạn trích năm từ Hán Việt và giải nghĩa các từ đó.
- Đặt một câu với mỗi từ Hán Việt tìm được.
Câu 2: Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Vua truyền cho hai chú cháu đứng dậy, và nói tiếp:
- Việc nước đã có người lớn lo. Hoài Văn Hầu nên về quê để phu nhân có người sớm hôm trông cậy. Đế vương lấy hiếu trị thiên hạ, em ta không nên sao những phận làm con.
Vừa lúc ấy, một người nội thị bưng một mâm cỗ đi qua. Thiệu Bảo cầm lấy một quả cam sành chín mọng trên mâm, bảo một nội thị đưa cho Hoài Văn.
- Tìm từ ngữ đồng nghĩa với mỗi từ in đậm trong đoạn trích trên.
- Việc sử dụng các từ in đậm đó đã đem lại sắc thái gì cho lời văn?
Câu 1:
Một số từ Hán Việt trong đoạn trích:
- Huống chi: (liên từ) tổ hợp biểu thị ý với đối tượng sắp nêu thì việc đang nói đến càng có khả năng xảy ra, nó là tất yếu.
Đặt câu: Người dưng còn giúp được huống chi bạn bè.
- Loạn lạc: tình trạng xã hội lộn xộn, không còn có trật tự, an ninh do có loạn.
Đặt câu: Các tinh binh được vu cử đi dẹp loạn lạc ở phương Bắc.
- Gian nan: có nhiều khó khăn gian khổ phải vượt qua.
Đặt câu: Tình cảnh gian nan đã khiến nhiều người nản chí.
- Triều đình: nơi các quan vào chầu vua và bàn việc nước; thường dùng để chỉ cơ quan trung ương, do vua trực tiếp đứng đầu, của nhà nước quân chủ.
Đặt câu: Triều đình nhà Nguyễn đã nhiều lần nhượng bộ thực dân Pháp.
- Tai vạ: điều không may lớn phải gánh chịu một cách oan uổng.
Đặt câu: Anh nên làm ăn cẩn thận, tránh gây tai vạ về sau.
Câu 2:
- a) – Phu nhân: vợ (xét theo truyện thì “phu nhân” ở đây chỉ mẹ của Hoài Văn)
- Đế vương: vua
- Thiên hạ: nước (nhà)
- Nội thị: người hầu
- b) Việc sử dụng các từ ngữ in đậm đó mang lại sắc thái cổ xưa, trang trọng cho lời văn.
Bình luận