Câu hỏi tự luận mức độ nhận biết Ngữ văn 8 cánh diều bài 1: Tôi đi học

Câu 1: 

- Tác giả: Thanh Tịnh

- Thể loại: Truyện ngắn

- Truyện “Tôi đi học” được in trong tập “Quê mẹ”, xuất bản năm 1941.

- Nội dung: Văn bản được bố cục theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” về những kỉ niệm buổi tựu trường. Đó là cảm giác náo nức, hồi hộp, ngỡ ngàng với con đường, bộ quần áo, quyển vở mới, với sân trường, với các bạn; cảm giác vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, vừa ngỡ ngàng vừa tự tin và vừa nghiêm trang vừa xúc động bước vào giờ học đầu tiên.

Câu 2:

- Thanh Tịnh (1911 – 1988) tên khai sinh là Trần Văn Ninh, quê ở xóm Gia Lạc, ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế.

- Từ năm 1933, ông đi làm ở các sở tư rồi vào nghề dạy học và bắt đầu viết văn, làm thơ.

- Sáng tác của Thanh Tịnh - nhìn chung đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.

- Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (năm 2007).

- Tác phẩm chính: Hận chiến trường (tập thơ, 1937), Quê mẹ (tập truyện ngắn, 1941), Ngậm ngải tìm trầm (tập truyện ngắn, 1943), Sức mồ hôi (ca dao, 1954), Những giọt nước biển (tập truyện ngắn, 1956),...

Câu 3:

Cảnh vật mùa thu đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên:

- “Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường”

- “Mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.”

Câu 4: 

- Dựa vào văn bản đoạn trích, có thể tóm tắt trình tự diễn biến tâm trạng nhân vật “tôi” theo trình tự:

+ Từ hiện tại mà nhớ về dĩ vãng: biến chuyển của trời đất cuối thu (thời gian mở đầu một năm học) và hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên tới trường gợi cho nhân vật “tôi” nhớ lại mình ngày ấy cùng những kỉ niệm trong sáng.

+ Trên con đường cùng mẹ tới trường.

+ Khi nhìn ngôi trường ngày khai giảng, nhìn mọi người, các bạn, lúc nghe "ông đốc" gọi tên mình và phải rời tay mẹ để vào lớp.

+ Lúc ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên.

- Bố cục này làm nên sự kết hợp hài hoà giữa tự sự với trữ tình của truyện ngắn “Tôi đi học”. Toàn bộ tác phẩm là “những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường” qua hồi tưởng của nhân vật “tôi”. “Tôi đi học” mang tính chất tự truyện, một sáng tác đặc sắc của ngòi bút văn xuôi giàu chất trữ tình Thanh Tịnh.

Câu 5: 

Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác ngỡ ngàng của nhân vật “tôi”:

- Con đường, cảnh vật chung quanh vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, tự cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình.

- Cảm thấy trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo, với mấy quyển vở mới trên tay.

- Cẩn thận, nâng niu mấy quyển vở, vừa lúng túng vừa muốn thử sức, muốn khẳng định mình khi xin mẹ được cầm cả bút, thước như các bạn khác.

- Bỗng thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng áo quần sạch sẽ, gương mặt vui tươi sáng sủa.

- Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường. Cảm thấy mình bé nhỏ so với nó, nhân vật "tôi" đâm ra lo sợ vẩn vơ.

- Hồi hộp chờ nghe tên mình. "Nghe gọi đến tên, tôi tự nhiên giật mình và lúng túng".

- Bỗng càng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ. Những tiếng khóc nức nở hay thút thít bật ra rất tự nhiên như phản ứng dây chuyền lúc ấy. Cảm thấy mình bước vào một thế giới khác và cách xa mẹ hơn bao giờ hết.

- Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, với người bạn ngồi bên cạnh.

- Vừa ngỡ ngàng mà vừa tự tin, nhân vật "tôi" nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên.