Hình dung cảnh ngộ nhân vật trữ tình phải trải qua trên đường đi đày.

Hình dung về cảnh ngộ nhân vật trữ tình trong bài thơ này, ta có thể cảm nhận được sự cô đơn, mệt mỏi nhưng cũng đầy tinh thần lạc quan và yêu đời. Nhân vật trữ tình phải trải qua cảnh đi đày, tuy nhiên, qua từng câu thơ, hình ảnh thiên nhiên vẫn hiện lên đẹp đẽ và trữ tình:

Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;

Cô em xóm núi xay ngô tối,

Xay hết, lò than đã rực hồng.

Những hình ảnh này không chỉ phản ánh cuộc sống bình dị của người dân lao động mà còn thể hiện tâm hồn lạc quan, yêu đời của Hồ Chí Minh dù trong hoàn cảnh gian khổ. Chim mỏi tìm chốn ngủ, chòm mây trôi nhẹ, cô gái xóm núi xay ngô, lò than rực hồng - tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên yên bình, đối lập với cảnh ngục tù lạnh lẽo, tăm tối. Đây cũng là biểu tượng cho niềm tin vào sự sống, ánh sáng và tương lai tươi sáng hơn, dù cho hiện tại có khó khăn đến đâu.