Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, hãy trình bày quá trình hình thành và phát triển làng nghề ở Việt Nam

* Quá trình hình thành

- Các sản phẩm thủ công ở nước ta xuất hiện từ thời Đông Sơn, cách ngày nay hàng nghìn năm, trước hết là các sản phẩm của nghề đúc đồng, rèn sắt nhằm phục vụ phát triển nông nghiệp. Theo tiến trình lịch sử, sự phát triển của các nghề, làng nghề có nhiều thăng trầm do chiến tranh, chính sách phát triển làng nghề, nhu cầu của thị trường,... Trong bối cảnh đó, những nghề, làng nghề thủ công có triển vọng và hiệu quả cao dần được phát triển, tạo nên hướng chuyên môn hoá riêng cho mỗi làng nghề.

- Thời kì Văn Lang, Âu Lạc, một số nghề thủ công đã phát triển như đúc đồng, làm gốm, dệt vải, đóng thuyền. Sang thời kì Bắc thuộc, một số nghề thủ công mới xuất hiện, như làm giấy, khảm xà cừ, thuộc da, đúc ngói, gạch cho xây dựng,... Nghề đúc đồng được tiếp tục kế thừa và phát triển với kĩ thuật cao, tiêu biểu là kĩ thuật đúc đồng của cư dân làng Đông Sơn (Thanh Hoá).

- Vào thời Lý (1009 - 1225), các nghề truyền thống trước đây tiếp tục phát triển. Trong thời này, cả nước có hơn 60 làng nghề mang tính truyền thống.

- Vào thời Trần (1226 - 1400), nhiều làng thủ công chuyên nghiệp đã ra đời. Tại Thăng Long có 61 phường sản xuất. Các nghề tạc tượng, làm giấy, khắc gỗ,... cũng phát triển trong thời gian này.

- Vào thời Hậu Lê (1428-1789), các làng nghề thủ công đã phát triển theo hướng chuyên nghiệp, tiêu biểu như gốm Chu Đậu (Hải Dương), làng làm đồ sắt Vân Chàng (Nam Định), đồ đồng Đại Bái (Bắc Ninh), làng đóng tàu Kiên Trung (Nghệ An),... Nghề dệt lụa phát triển trong thời gian này với các làng nghề nổi tiếng như La Khê, Vạn Phúc, Vân Nội,... Một số nghề thủ công mới xuất hiện như nghề làm đường cát trắng, nghề khắc in bản gỗ (tiêu biểu là nghề làm tranh Đông Hồ, ra đời từ thế kỉ XVII).

- Vào thời Nguyễn (1802 – nửa đầu thế kỉ XIX), các nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển, như nghề khảm xà cừ, kim hoàn, đúc đồng, thêu, gốm sứ, dệt vải, lụa, làm giấy, làm đường ăn, làm nón,... Do nhu cầu xây dựng gia tăng nên phát triển nghề sản xuất gạch, chạm khắc đá, kim hoàn,...

- Từ nửa cuối thế kỉ XIX đến nửa đầu thế kỉ XX, chính quyền Pháp đã củng cố các nghề tiểu thủ công nghiệp, khuyến khích phát triển và đổi mới về sản phẩm làng nghề để phù hợp với thị hiếu của người châu Âu.

* Lịch sử phát triển

Từ nửa cuối thế kỉ XX đến nay, có thể chia lịch sử phát triển làng nghề thành các giai đoạn sau:

- Giai đoạn 1954 – 1985: tại một số làng nghề đã xuất hiện các hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp sản xuất các hàng thủ công, mĩ nghệ để xuất sang các nước xã hội chủ nghĩa như Liên Xô, Đức, Ba Lan, Trung Quốc,... Với chương trình ưu tiên phát triển công nghiệp nặng, nhiều làng nghề truyền thống khác trong giai đoạn này đã mai một và suy thoái. Một số người dân gốc miền Bắc di cư vào miền Nam và hình thành các làng nghề, như làng nghề đồ gỗ nội thất Hố Nai (Đồng Nai). Đầu những năm 80 của thế kỉ XX, đời sống các hộ tiểu thủ công nghiệp trở nên khó khăn, buộc họ khôi phục một số nghề truyền thống để có thêm nguồn thu nhập. 

- Giai đoạn 1986 – 1992: đây là giai đoạn phát triển quan trọng của làng nghề. Chính sách phát triển các thành phần kinh tế trong giai đoạn này đã tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến sự phát triển của các làng nghề. Nhiều làng nghề truyền thống đã được khôi phục và phát triển, tiêu biểu như làng gốm sứ Bát Tràng (Hà Nội); gốm Biên Hoà, mộc mĩ nghệ Bình Minh (Đồng Nai); chạm khảm, điêu khắc ở Hà Tây, Hà Nam;... Vào đầu những năm 90 của thế kỉ XX, sự sụp đổ của các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu và Liên Xô dẫn đến sụt giảm thị trường tiêu thụ nên sản xuất ở nhiều làng nghề bị đình trệ.

- Giai đoạn 1993 đến nay: Nghị quyết trung ương V của Đảng (tháng 6 – 1993) đã mở ra thời kì mới để khôi phục các ngành nghề truyền thống. Nhiều địa phương có làng nghề truyền thống đã khôi phục lại các ngành nghề, tìm kiếm thị trường mới như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan,... Một số làng nghề truyền thống đã được khôi phục trong giai đoạn này như nghề chạm bạc Đồng Xâm (Thái Bình), làng nghề thêu Quất Động (Hà Nội), làng gốm sứ Bát Tràng (Hà Nội),... Một số làng nghề truyền thống đã mở rộng phạm vi thành xã nghề như xã Nam Cao, Hồng Thái (Thái Bình). Trong giai đoạn này, nhiều làng nghề mới xuất hiện như làng gốm Xuân Quan (Hà Nội), làng dệt lưới Hải Thịnh (Nam Định), làng dệt chiếu Nghĩa Sơn (Nam Định),...

- Bên cạnh đó, một số làng nghề ngày càng phát triển chậm, có nguy cơ mất nghề truyền thống.