Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng ngữ văn 12 kntt bài 6: Mộ (Chiều tối - Hồ Chí Minh), Nguyên tiêu (Rằm tháng Giêng - Hồ Chí Minh)

Câu 1: 

Nếu tôi là người lãnh đạo trong hoàn cảnh của Hồ Chí Minh, ánh trăng trong bài Rằm tháng Giêng sẽ gợi lên trong tôi một cảm xúc vừa thiêng liêng vừa lạc quan sâu sắc. Ánh trăng lồng lộng soi chiếu trên sông xuân không chỉ đẹp mà còn biểu trưng cho sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người, giữa không gian rộng lớn của đất trời và khát vọng tự do, hòa bình của dân tộc. Dưới ánh trăng ấy, tôi sẽ cảm nhận được sự đồng hành của thiên nhiên trong hành trình đấu tranh gian khó, như một nguồn động viên tinh thần mạnh mẽ, giúp vượt qua những thử thách lớn lao.

Ánh trăng còn khiến tôi suy ngẫm về trách nhiệm lớn lao đối với nhân dân và đất nước. Dù đang bàn bạc việc quân, đối mặt với hiểm nguy và thách thức, nhưng vẻ đẹp dịu dàng của trăng xuân sẽ nhắc nhở tôi rằng mục tiêu cuối cùng của sự nghiệp cách mạng là đem lại hòa bình, hạnh phúc cho muôn người. Trong ánh trăng chan hòa, tôi cũng sẽ cảm nhận được niềm tin vững chắc vào tương lai, khi đất nước giành được độc lập và mọi người dân có thể sống trong ánh sáng tự do, tươi đẹp như trăng xuân lấp lánh ấy

Câu 2: 

Hình ảnh thiên nhiên trong hai bài thơ Mộ và Rằm tháng Giêng của Hồ Chí Minh đều mang vẻ đẹp đặc sắc, nhưng được sử dụng với những nét khác biệt về mục đích nghệ thuật và cảm xúc, thể hiện phong cách sáng tác đa dạng của Người.

Trong bài Mộ, thiên nhiên mang tính chất tĩnh tại và giàu tính biểu cảm, phản ánh sự gắn bó và cảm nhận sâu sắc của Hồ Chí Minh về đời sống lao động nơi thôn dã. Hình ảnh “chim mỏi về rừng” và “chòm mây trôi nhẹ” gợi lên một không gian yên bình, tĩnh lặng của buổi chiều tà, tượng trưng cho sự nghỉ ngơi sau một ngày dài vất vả. Tuy nhiên, hình ảnh "cô em xóm núi xay ngô tối" bên “lò than đã rực hồng” không chỉ làm sống dậy nhịp sống lao động mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về ánh sáng hy vọng và hơi ấm của cuộc đời giữa hoàn cảnh khắc nghiệt. Thiên nhiên trong Mộ thiên về sự gần gũi, đời thường và gợi cảm giác ấm áp về con người.

Ngược lại, trong Rằm tháng Giêng, thiên nhiên mang vẻ đẹp rộng lớn, tràn đầy sức sống, vừa hữu tình vừa hào hùng, phù hợp với không khí của thời kỳ cách mạng. Hình ảnh “rằm xuân lồng lộng trăng soi” và “sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân” tạo nên một không gian mênh mông, tươi mới, thể hiện niềm lạc quan và hy vọng vào tương lai tươi sáng của dân tộc. Ánh trăng rằm không chỉ là cảnh đẹp thiên nhiên mà còn là biểu tượng của hòa bình, ánh sáng dẫn đường cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Thiên nhiên trong Rằm tháng Giêng không tĩnh lặng mà sôi động, đồng hành cùng con người trong những quyết định lớn lao.

Tóm lại, cả hai bài thơ đều sử dụng hình ảnh thiên nhiên để làm nền tảng thể hiện tâm trạng và lý tưởng của Hồ Chí Minh. Nếu Mộ tập trung vào sự tĩnh lặng, ấm áp và gần gũi, thì Rằm tháng Giêng hướng đến sự rộng lớn, tràn đầy sinh khí và lý tưởng cách mạng. Hai cách tiếp cận này làm nổi bật sự đa dạng trong phong cách nghệ thuật của Người, đồng thời phản ánh tư duy cách mạng luôn gắn bó với thiên nhiên và con người.

Câu 3: 

Hình ảnh “bàn bạc việc quân” trong bài Rằm tháng Giêng của Hồ Chí Minh mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tinh thần cách mạng mạnh mẽ và tầm vóc lớn lao của sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc. Trước hết, đây là một hình ảnh thực tế, gắn liền với bối cảnh chiến đấu gian khổ của những người lãnh đạo cách mạng. Giữa đêm rằm xuân, trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, các chiến sĩ vẫn tận dụng thời gian để bàn bạc, lên kế hoạch, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao cả trước vận mệnh đất nước.

Bên cạnh đó, hình ảnh này còn nhấn mạnh sự hòa quyện giữa lý tưởng cách mạng và vẻ đẹp thiên nhiên. Dưới ánh trăng rằm sáng tỏ, “bàn bạc việc quân” không chỉ gợi lên không khí nghiêm túc, căng thẳng mà còn mang ý nghĩa lạc quan, niềm tin vào sự thành công của sự nghiệp đấu tranh. Nó khắc họa sự ung dung, điềm tĩnh của những con người vĩ đại, dù đang đối mặt với thử thách khắc nghiệt nhưng vẫn luôn giữ được tinh thần lạc quan, tư duy chiến lược sáng suốt.

Hình ảnh này cũng tượng trưng cho sự kiên định của những người cách mạng trong việc đưa đất nước đến độc lập, tự do. Thiên nhiên trong bài thơ không chỉ làm nền mà còn là nhân chứng cho những cuộc bàn bạc quan trọng, phản ánh khát vọng hòa bình và sự đồng hành của đất trời với con người trong hành trình lịch sử. Vì vậy, “bàn bạc việc quân” trong Rằm tháng Giêng là một biểu tượng đẹp, làm nổi bật tinh thần cách mạng và ý chí kiên cường của Hồ Chí Minh và các đồng chí trong sự nghiệp đấu tranh vì dân tộc.

Câu 4: 

Từ hai bài thơ Mộ và Rằm tháng Giêng của Hồ Chí Minh, bài học lớn nhất về cách nhìn nhận cuộc sống trong hoàn cảnh khó khăn là tinh thần lạc quan, sự ung dung và khả năng tìm thấy vẻ đẹp ngay cả trong những gian truân. Hồ Chí Minh không để những khó khăn che lấp tầm nhìn, mà trái lại, luôn nhìn nhận cuộc sống với niềm tin vào tương lai, sự đồng hành của thiên nhiên và ý chí kiên định.

Trong bài Mộ, dù đang ở trong hoàn cảnh bị giam cầm, Người vẫn cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp giản dị của thiên nhiên và cuộc sống lao động nơi thôn dã. Hình ảnh "cô em xóm núi xay ngô tối" bên "lò than đã rực hồng" không chỉ gợi lên sự ấm áp mà còn là biểu tượng cho hy vọng và sức sống mãnh liệt. Điều này cho thấy rằng, ngay cả khi đối mặt với nghịch cảnh, chúng ta vẫn có thể tìm thấy niềm an ủi và động lực từ những điều nhỏ bé nhưng ý nghĩa trong cuộc sống.

Trong bài Rằm tháng Giêng, khung cảnh tràn đầy sinh khí của mùa xuân với ánh trăng rằm lồng lộng soi sáng được hòa quyện cùng hình ảnh "bàn bạc việc quân", thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự lạc quan và niềm tin vào sự thành công của sự nghiệp cách mạng. Điều này nhắc nhở rằng, trong mọi hoàn cảnh, việc giữ vững tinh thần, định hướng mục tiêu và tận dụng vẻ đẹp của cuộc sống là điều cần thiết để vượt qua khó khăn.

Từ hai bài thơ, bài học lớn nhất chính là khả năng nuôi dưỡng tinh thần tích cực, tìm kiếm động lực từ thiên nhiên, và giữ vững niềm tin vào giá trị lớn lao của những điều mình đang theo đuổi. Đây không chỉ là phẩm chất cần thiết trong đấu tranh cách mạng, mà còn là bài học quý báu cho mỗi cá nhân trong hành trình vượt qua thử thách của chính mìn