Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu ngữ văn 12 kntt bài 6: Mộ (Chiều tối - Hồ Chí Minh), Nguyên tiêu (Rằm tháng Giêng - Hồ Chí Minh)

Câu 1: 

Trong bài thơ Mộ (Chiều tối), Hồ Chí Minh sử dụng hình ảnh thiên nhiên để thể hiện sự hài hòa giữa con người và cảnh vật, đồng thời gửi gắm tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường trước hoàn cảnh khó khăn. Hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không" gợi lên khung cảnh yên bình, tĩnh lặng của buổi chiều tà, phản ánh sự mệt mỏi và khao khát được nghỉ ngơi của con người sau một ngày dài. Tuy nhiên, sự xuất hiện của "lò than rực hồng" ở cuối bài lại là một điểm sáng, tượng trưng cho niềm tin, sức sống mãnh liệt và ý chí vượt qua gian khổ. Qua đó, Hồ Chí Minh không chỉ miêu tả cảnh thiên nhiên mà còn thể hiện tâm hồn lạc quan, yêu đời của một người chiến sĩ cách mạng trong hoàn cảnh lao tù.

Câu 2: 

Hai bài thơ Mộ và Rằm tháng Giêng của Hồ Chí Minh có điểm chung nổi bật trong cách miêu tả thiên nhiên, đó là sự hòa quyện giữa thiên nhiên và tâm hồn con người. Thiên nhiên trong cả hai bài thơ đều được nhân hóa, trở nên sống động và gần gũi. Trong Mộ, hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không" gợi cảm giác yên bình, như một sự nghỉ ngơi sau hành trình mệt nhọc, đồng thời phản ánh tâm trạng của con người khi đối diện với cảnh núi rừng. Tương tự, trong Rằm tháng Giêng, thiên nhiên hiện lên tràn đầy sức sống và hữu tình với "rằm xuân lồng lộng trăng soi" và "sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân", làm nổi bật không khí thanh bình giữa đêm xuân. Bên cạnh đó, cả hai bài thơ đều dùng thiên nhiên làm nền để phản chiếu ý chí và tâm trạng của tác giả. Hình ảnh "lò than đã rực hồng" trong Mộ tượng trưng cho niềm hy vọng, ánh sáng ấm áp giữa cảnh lạnh lẽo, còn ánh trăng trong Rằm tháng Giêng vừa là biểu tượng của cái đẹp vừa thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng. Cả hai bài thơ đều thể hiện sự nhạy cảm và tinh tế trong cách cảm nhận thiên nhiên, qua đó bộc lộ tâm hồn yêu đời, yêu quê hương đất nước và ý chí mạnh mẽ của Hồ Chí Minh.

Câu 3: 

Hình ảnh ánh trăng trong bài Rằm tháng Giêng của Hồ Chí Minh mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, vừa thực vừa biểu tượng. Trước hết, ánh trăng là vẻ đẹp thiên nhiên, gắn liền với không khí thanh bình của đêm rằm xuân. Câu thơ “Rằm xuân lồng lộng trăng soi” gợi lên hình ảnh ánh trăng sáng trong, bao phủ không gian rộng lớn, tạo nên sự giao hòa giữa đất trời và con người. Trăng cũng trở thành chứng nhân cho những hoạt động cách mạng, thể hiện qua câu “Giữa dòng bàn bạc việc quân.” Ở đây, ánh trăng không chỉ soi sáng dòng sông mà còn soi rọi niềm tin và ý chí quyết tâm của những người chiến sĩ. Đồng thời, ánh trăng còn mang ý nghĩa biểu tượng cao đẹp, tượng trưng cho lý tưởng và tinh thần lạc quan của Hồ Chí Minh. Trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt, ánh trăng hiện lên như biểu tượng của hòa bình và hy vọng, phản ánh niềm tin mãnh liệt của tác giả vào tương lai sáng ngời của dân tộc. Vì vậy, ánh trăng trong Rằm tháng Giêng không chỉ là một hình ảnh thiên nhiên thơ mộng, mà còn là biểu tượng nghệ thuật thể hiện tâm hồn thanh cao, tinh thần lạc quan và ý chí cách mạng kiên cường của Hồ Chí Minh.

Câu 4: 

Hình ảnh cô gái xay ngô trong bài Mộ (Chiều tối) đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện ý nghĩa của bài thơ, vừa tạo điểm nhấn vừa chuyển tải tinh thần lạc quan của Hồ Chí Minh. Hình ảnh này gợi lên một khung cảnh đời thường bình dị, ấm áp của cuộc sống nơi làng quê, tạo sự đối lập với hành trình gian khổ và cô đơn của người tù trên đường chuyển lao. Dáng vẻ cô gái xay ngô bên lò than hồng tượng trưng cho nhịp sống lao động không ngừng nghỉ và sức sống mạnh mẽ của con người, bất kể hoàn cảnh khó khăn.

Bên cạnh đó, hình ảnh cô gái xay ngô còn thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc của Hồ Chí Minh. Dù ở trong tình cảnh tù đày, Người vẫn dành sự quan tâm và cảm nhận tinh tế về vẻ đẹp cuộc sống, từ thiên nhiên đến con người. Hình ảnh lò than rực hồng cuối bài thơ không chỉ khép lại một ngày lao động vất vả mà còn khơi gợi niềm tin, hy vọng vào ánh sáng của ngày mai. Qua đó, bài thơ không chỉ dừng lại ở sự miêu tả cảnh sắc mà còn gửi gắm tinh thần lạc quan và tình yêu cuộc sống mãnh liệt của nhà thơ, người chiến sĩ cách mạng