Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng Ngữ văn 12 kntt bài 2: Thực hành tiếng Việt: Tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ

Câu 1: 

Biện pháp đối giữa hai vế câu (Nam quốc - Nam đế; sơn hà - thiên thư) nhấn mạnh sự hài hòa về ngôn từ, đồng thời khẳng định ý chí độc lập và chủ quyền của dân tộc Việt Nam.

Câu 2: 

Câu thơ: "Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi, mặt trời của mẹ em nằm trên lưng" (Nguyễn Khoa Điềm).

Ẩn dụ "mặt trời" thứ hai tượng trưng cho đứa con – niềm tin, sức sống và hạnh phúc của người mẹ.

Câu 3: 

Mình về, có nhớ chiến khu

Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?

Mình về, rừng núi nhớ ai

Trám bùi để rụng, măng mai để già.

Mình đi, có nhớ những nhà

Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son

Mình về, còn nhớ núi non

Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh

Mình đi, mình có nhớ mình

Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?

Trong đoạn thơ, biện pháp điệp ngữ "Mình về", "Mình đi" và "mình có nhớ" được sử dụng xuyên suốt, tạo nhịp điệu tha thiết và gợi lên nỗi niềm lưu luyến giữa người ở lại và người ra đi. Điệp ngữ "Mình về" xuất hiện ba lần, nhấn mạnh lời nhắn gửi đầy cảm xúc, khơi gợi hình ảnh quen thuộc của chiến khu như "miếng cơm chấm muối", "núi non", "trám bùi", làm nổi bật sự gắn bó sâu sắc với thiên nhiên và tình người nơi núi rừng. Trái lại, điệp ngữ "Mình đi" tạo sự đối lập, vừa như một lời tự vấn, vừa khơi dậy nỗi nhớ về những kỷ niệm cũ và tình nghĩa đồng đội. Đặc biệt, câu thơ "Mình đi, mình có nhớ mình" với cách lặp từ "mình" đầy sáng tạo, không chỉ đặt ra câu hỏi về người đi, mà còn như một lời nhắc nhở họ về trách nhiệm với quá khứ và lý tưởng cách mạng. Biện pháp điệp ngữ trong đoạn thơ không chỉ làm nổi bật nhịp điệu trầm lắng, sâu lắng mà còn khơi gợi nỗi nhớ nhung, sự gắn bó mãnh liệt với chiến khu và đồng bào, đồng thời truyền tải thông điệp về sự trân trọng những giá trị đã cùng trải qua trong kháng chiến gian khó.

Câu 4: 

Thời học sinh trong em như một dòng sông hiền hòa, chảy qua những ngày nắng ấm áp và cả những ngày giông bão. Mỗi kỷ niệm là một hạt phù sa lắng đọng, bồi đắp nên ký ức trong trẻo của một thời áo trắng. Những trang vở nhòe mực giống như bọt sóng nhỏ, có lúc tan biến, nhưng cũng có lúc gợi lại niềm thương nhớ khi ngắm dòng sông ngày cũ. Dòng sông ấy, dù có chảy xa về phía tương lai, vẫn sẽ giữ mãi bóng dáng của những người bạn thân thương, những thầy cô tận tụy, và cả những hoài bão trong veo mà em từng ấp ủ. Thời học sinh – dòng sông của tuổi trẻ – sẽ mãi là nơi em tìm về mỗi khi lòng cần sự an yên và ngọt lành.