Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Ngữ văn 9 CTST bài 1: Vẻ đẹp sông ĐÀ (Nguyễn Tuân)

Câu 1:

Tùy bút Sông Đà thể hiện sự thay đổi rõ nét trong quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Tuân. Từ chỗ say mê tìm kiếm và tôn vinh "những vẻ đẹp vang bóng một thời," ông đã chuyển sang khám phá và ca ngợi vẻ đẹp bình dị nhưng đầy sức sống của con người và thiên nhiên trong cuộc sống hiện tại. Sông Đà không chỉ là dòng sông của thiên nhiên kỳ vĩ mà còn là nơi con người lao động, chế ngự và gắn bó. Qua đó, Nguyễn Tuân bộc lộ tinh thần lạc quan và niềm tự hào về đất nước trong công cuộc xây dựng và đổi mới.

Câu 2:

Nguyễn Tuân nổi tiếng là cây bút tài hoa, ông có những suy nghĩ độc đáo về cái đẹp và hoàn toàn khác biệt so với các cây bút cùng thời. Tùy bút “Người lái đò sông Đà” là minh chứng làm sáng tỏ phong cách này. Cảm hứng từ dòng sông Đà, Nguyễn Tuân đã khắc họa một hình ảnh độc đáo về thiên nhiên Tây Bắc, với hai mặt tính cách hung bạo và trữ tình trôi dạt trong các dòng văn của ông, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

Ban đầu, vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của sông Đà được tái hiện qua hình ảnh của dòng sông. Sông không chỉ mang đến vẻ đẹp mạnh mẽ, hung bạo với “những dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông”, mà còn toát lên sự thơ mộng, trữ tình. Từ mặt cao nhìn xuống, sông Đà như một người đàn bà kiều diễm: “Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân.”

Bằng sự quan sát tinh tế, Nguyễn Tuân còn khám phá sắc màu đa dạng, tươi đẹp của nước sông Đà: “Mùa xuân, dòng nước xanh ngọc bích, khác biệt với màu xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô. Mùa thu, sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm vì rượu bữa, cái đỏ giận dữ của người bất mãn bực bội mỗi khi thu về.” Sự thay đổi về sắc màu theo mùa, từ ánh nắng mùa xuân đến mây mùa thu,… đã tái hiện một dòng sông hiền hòa, trong sáng, quyến rũ và tình cảm. Cảnh đẹp hai bên bờ sông Đà cũng được miêu tả trong không gian thơ mộng, trữ tình: đôi bờ sông mang vẻ đẹp “hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa…,” lặng tờ “như từ đời Lí, đời Trần, đời Lê.” Sự huyền ảo, lung linh được tả qua những nét vẽ về cảnh sắc: những cánh đồng lúa non nhú trên những nương ngô, những con hươu “ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương.” Trên mặt nước sông Đà, những đàn cá quẫy vọt lên như đàn thoi đang rơi. Tất cả những hình ảnh, chi tiết đều thấm đượm vẻ đẹp nhẹ nhàng để làm nổi bật sự thơ mộng, trữ tình của sông Đà. Qua đó, chúng ta có thể thấy được những cảm nhận tinh tế, sâu sắc của tác giả Nguyễn Tuân đối với cảnh sắc thiên nhiên Tây Bắc.

Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông được thể hiện sâu sắc qua tâm hồn. Tác giả Nguyễn Tuân đã khắc họa sông Đà như một người bạn thân thiết từ thuở xa xưa, với cái chất “đằm đằm ấm ấm” thân quen, như thấm sâu vào cảnh sắc thiên nhiên và trở nên gần gũi: “…trông con sông vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng.”

Thông qua vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của sông Đà, chúng ta có thể nhìn thấy lòng say mê với vẻ đẹp thiên nhiên của tác giả. Nguyễn Tuân đã bị mê hoặc bởi cảnh đẹp của quê hương, đất nước. Lòng ngưỡng mộ, sự trân trọng, niềm tự hào về một dòng sông đã thúc đẩy ông sáng tác những tác phẩm tùy bút hiếm có. Đồng thời, qua đó, chúng ta có thể thấy được phong cách nghệ thuật và quan điểm sáng tạo của nhà văn Nguyễn Tuân – một nghệ sĩ luôn tìm kiếm cái đẹp toàn bích, tuyệt mĩ. Ông khám phá thế giới từ góc độ văn hóa và thẩm mỹ, mang đến sự sáng tạo và tôn vinh cái đẹp.

Bằng những cảm nhận tinh tế và sự sắc bén của giác quan nghệ sĩ, cùng với sử dụng ngôn từ độc đáo và lối văn mực tài hoa, Nguyễn Tuân đã thành công trong việc xây dựng hình ảnh sông Đà. Đây không chỉ là biểu tượng niềm yêu mến và tự hào về quê hương, mà còn là biểu tượng cho sự khát khao đi tìm và sáng tạo cái đẹp của tác giả.

Phân tích Vẻ đẹp của Sông Đà của Nguyễn Tuân mẫu 3

Nguyễn Tuân là một nhà văn tiêu biểu theo trường phái xê dịch trong văn học Việt Nam. Qua từng giai đoạn sáng tác, ông đã thể hiện sự biến đổi rõ rệt trong phong cách văn chương, đặc biệt là trong tác phẩm “Người lái đò sông Đà”. Tác phẩm này không chỉ khắc họa vẻ đẹp hung bạo, dữ dội của sông Đà mà còn lồng ghép vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của nó.

Nguyễn Tuân quan sát sông Đà từ nhiều góc độ khác nhau. Đầu tiên là từ trên cao, sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc, bung nở hoa ban và hoa gạo. Sử dụng phép so sánh giàu chất thơ, chất hoạ, Nguyễn Tuân đã phác họa vẻ diễm dàng, duyên dáng kiêu sa của sông Đà và bộ lộ chất phong tình, lãng mạn của người nghệ sĩ. Sông Đà mang hình ảnh của một thiếu nữ, một người phụ nữ xuân sắc đang buông lơi mái tóc làm duyên giữa rừng hoa ban, hoa gạo và vẻ bồng bềnh của mây khoáng.

Tiếp theo, tác giả tinh tế chỉ ra sự khác biệt của sông Đà với những dòng sông khác thông qua màu nước. Vào mùa xuân, sông Đà mang màu xanh ngọc bích, khác với màu xanh canh hến của sông Lô và sông Gâm. Mùa thu, nước sông “lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa”. Nguyễn Tuân đã nhìn nhận sông Đà như một người bạn thân thiết với những cảnh quan hai bên bờ vô cùng gợi cảm: lá non nhú trên những nương ngô, những con hươu “ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương”. Sông Đà mang lại những nỗi niềm sâu thẳm về lịch sử Việt Nam: Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử, bờ sông hồn nhiên như nỗi niềm cổ tích từ xưa.

Nguyễn Tuân đam mê miêu tả sông Đà với sự tinh tế của cảm xúc và tình yêu thương sâu sắc. Ông trân trọng và tự hào với dòng sông đã thúc đẩy ông viết nên những tác phẩm văn xuôi đẹp hiếm có. Bằng nghệ thuật ngòi bút lãng mạn và tài hoa, Nguyễn Tuân đã vẽ lên hình ảnh sông Đà như một biểu tượng của sự yêu mến quê hương và khát khao tìm kiếm cái đẹp, hướng tới sáng tạo.

Tác phẩm “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân là một tác phẩm văn xuôi điển hình. Qua nghệ thuật của ông, dòng sông Đà hiện lên với vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình đầy cuốn hút, dịu dàng và tuyệt vời. Tác phẩm này đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam và để lại nhiều giá trị, bài học sâu sắc cho thế hệ sau