Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Ngữ văn 12 kntt bài 1: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

Câu 1: 

Có thể tiếp cận qua lăng kính tâm lý học để phân tích những tổn thương nội tâm trong Nỗi buồn chiến tranh và sức mạnh tinh thần trong Những ngôi sao xa xôi. Sự đối lập này làm nổi bật cách chiến tranh ảnh hưởng khác nhau đến con người.

Câu 2:

Hai tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh và Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đều viết về hình tượng người lính, nhưng mỗi tác phẩm lại mang đến những góc nhìn rất riêng về chiến tranh. Nếu Bảo Ninh tập trung khắc họa chiều sâu nội tâm với những nỗi đau hậu chiến, thì Lê Minh Khuê lại tái hiện vẻ đẹp trẻ trung, lạc quan và đầy sức sống của những người lính trong thời chiến. Sự đối lập trong cách xây dựng nhân vật không chỉ thể hiện tài năng của hai nhà văn mà còn giúp độc giả cảm nhận rõ hơn về tính đa diện của chiến tranh và con người trong cuộc chiến.

Trong Nỗi buồn chiến tranh, Bảo Ninh xây dựng hình tượng người lính Kiên – một người từng trải qua cuộc kháng chiến chống Mỹ khốc liệt. Tác phẩm không đi sâu vào những chiến công vang dội hay hình ảnh người lính trên chiến trường, mà tập trung vào những ám ảnh tinh thần của Kiên sau chiến tranh. Đó là những ký ức đau thương về đồng đội đã hy sinh, những mối tình dang dở, và sự trống rỗng trong tâm hồn khi hòa bình lập lại. Kiên không chỉ mang nỗi đau cá nhân mà còn đại diện cho thế hệ những người lính phải sống với di chứng tinh thần do chiến tranh để lại. Qua dòng ý thức và kết cấu phi tuyến tính, Bảo Ninh đã tái hiện sống động một nhân vật giàu chiều sâu nội tâm, làm nổi bật nỗi buồn, sự dằn vặt và cảm giác mất mát không thể khỏa lấp.

Ngược lại, Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê mang đến hình ảnh người lính trong chiến tranh với một góc nhìn tươi sáng và tràn đầy sức sống. Ba nhân vật nữ thanh niên xung phong Phương Định, Thao và Nho hiện lên vừa trẻ trung, vừa dũng cảm. Họ làm công việc nguy hiểm như đo đạc, phá bom trên tuyến đường Trường Sơn, nơi cái chết luôn rình rập. Tuy nhiên, điều làm họ nổi bật không phải là những hành động anh hùng lớn lao mà là sự hồn nhiên, lạc quan và niềm tin vào tương lai. Hình ảnh Phương Định với những suy nghĩ mộng mơ, yêu đời hay Thao tỉ mỉ với những sở thích nữ tính đã tạo nên nét đẹp rất đời thường của những người lính, giúp người đọc cảm nhận rõ hơn sự sống và tinh thần bất khuất trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt.

Điểm chung giữa hai tác phẩm là cả Kiên và những cô gái trong Những ngôi sao xa xôi đều được xây dựng như biểu tượng cho sức mạnh và tinh thần bất khuất của con người Việt Nam trong chiến tranh. Tuy nhiên, cách tiếp cận và thể hiện hình tượng người lính lại hoàn toàn khác biệt. Nếu Bảo Ninh chú trọng đến hậu quả của chiến tranh – những nỗi đau không thể xóa nhòa, thì Lê Minh Khuê lại khắc họa sức trẻ và tinh thần lạc quan trong hiện thực chiến đấu. Một bên mang tính chiêm nghiệm, trầm tư, một bên sôi động, giàu sức sống.

Hình tượng người lính trong Nỗi buồn chiến tranh để lại ấn tượng sâu sắc bởi nó đặt ra những câu hỏi lớn về ý nghĩa của chiến tranh và những mất mát mà con người phải gánh chịu. Trong khi đó, hình tượng người lính trong Những ngôi sao xa xôi lại truyền cảm hứng bởi sự lạc quan và vẻ đẹp của tình đồng đội, sự hy sinh thầm lặng. Hai góc nhìn đối lập này không chỉ phản ánh hiện thực đa chiều của chiến tranh mà còn cho thấy giá trị nhân văn sâu sắc, khắc ghi công lao và tinh thần của những người lính trong cuộc chiến giành tự do cho dân tộc.

Như vậy, hình tượng người lính trong Nỗi buồn chiến tranh và Những ngôi sao xa xôi vừa giống lại vừa khác, nhưng cả hai đều góp phần tạo nên bức tranh toàn diện về người lính trong văn học Việt Nam. Qua đó, độc giả không chỉ cảm nhận được nỗi đau và sự hy sinh mà còn trân trọng hơn giá trị của hòa bình và sự tự do hôm nay.