Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Ngữ văn 12 ctst bài 3: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện/ kí hoặc kịch

Câu 1: 

Dàn ý bài nghị luận so sánh "Người lái đò sông Đà" và "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân

I. Mở bài

Giới thiệu chung về Nguyễn Tuân, nhà văn nổi tiếng với phong cách viết độc đáo, tài hoa.

Hai tác phẩm "Người lái đò sông Đà" và "Chữ người tử tù" thể hiện sự khác biệt rõ rệt trong việc khắc họa nhân vật nhưng đều thể hiện tài năng nghệ thuật và nhân cách cao đẹp.

Đặt vấn đề so sánh: Nhân vật "Người lái đò sông Đà" và "Huấn Cao" trong "Chữ người tử tù" có điểm tương đồng về tài năng và phẩm chất, nhưng cũng có những nét khác biệt về bối cảnh và cách tiếp cận.

II. Thân bài

1. Tương đồng giữa nhân vật "Người lái đò sông Đà" và "Huấn Cao"

- Về tài hoa, tài năng nghệ thuật:

Cả hai nhân vật đều là những con người tài hoa, có những kỹ năng đặc biệt trong nghề nghiệp của mình.

Người lái đò có tài chèo lái, vượt qua các thử thách khắc nghiệt của sông Đà, tựa như một nghệ sĩ với tay lái "ra hoa".

Huấn Cao là một người viết chữ đẹp, được tôn vinh với tài năng chữ nghĩa, như là một bậc thầy trong nghệ thuật thư pháp.

- Về phẩm chất nhân cách:

Cả hai đều có khí phách mạnh mẽ, dũng cảm và kiên định.

Người lái đò thể hiện sự can đảm và trí tuệ trong việc vượt qua thử thách, như một chiến sĩ trên chiến trường.

Huấn Cao không sợ chết, ông giữ vững phẩm hạnh và khí phách, không bao giờ chịu khuất phục trước sự đe dọa hay uy quyền.

- Về tình yêu thiên nhiên và cuộc sống:

Người lái đò yêu quý và tôn trọng vẻ đẹp của thiên nhiên, sông Đà như một phần không thể thiếu trong cuộc sống của ông.

Huấn Cao cũng có một cái nhìn sâu sắc về cái đẹp trong nghệ thuật và cuộc sống, trong đó việc cho chữ trở thành một biểu hiện của cái đẹp tâm hồn.

2. Khác biệt giữa nhân vật "Người lái đò sông Đà" và "Huấn Cao"

- Về bối cảnh và hoàn cảnh sống:

"Người lái đò sông Đà" sống trong thời kỳ đất nước đang xây dựng lại sau chiến tranh, là một hình mẫu của người lao động mới, kiên cường trong công cuộc xây dựng.

"Huấn Cao" sống trong thời kỳ phong kiến, là một nhân vật tiêu biểu cho những giá trị cổ điển của xã hội phong kiến, phản ánh sự bất khuất trước ách áp bức của thực dân, phong kiến.

- Về thái độ đối với xã hội và cuộc sống:

Người lái đò sông Đà là một con người của công cuộc xây dựng, mang trong mình sự lạc quan, tích cực. Ông gắn bó mật thiết với thiên nhiên, với cuộc sống nơi miền Tây Bắc hùng vĩ.

Huấn Cao là một con người phản kháng, đối đầu với sự áp bức của xã hội đương thời. Ông không hòa nhập vào xã hội, mà kiên quyết giữ vững phẩm giá và tài năng của mình.

- Về cách thể hiện tài năng:

Tài năng của người lái đò được thể hiện qua sự khéo léo trong công việc chèo đò, chiến đấu với sông nước, không có sự phô trương mà được thể hiện qua những hành động mạnh mẽ, chính xác, điệu nghệ.

Huấn Cao thể hiện tài năng qua việc cho chữ, một hành động thiêng liêng, đẹp đẽ và cực kỳ uyên bác, trong không gian chật hẹp, tăm tối của nhà tù.

3. Nhân vật trong các tác phẩm của Nguyễn Tuân:

- Nhân vật trong "Người lái đò sông Đà":

Là hình mẫu người lao động mới, gắn bó với thiên nhiên và đất nước, thể hiện sự kiên cường, thông minh và nghệ sĩ trong công việc.

Khắc họa hình ảnh người lao động Tây Bắc đầy gian khổ nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp của người anh hùng trong lao động.

- Nhân vật trong "Chữ người tử tù":

Là nhân vật tiêu biểu cho khí phách bất khuất và phẩm giá cao đẹp, với cái đẹp của nghệ thuật được thể hiện trong bối cảnh bi kịch của cuộc sống.

Huấn Cao là biểu tượng cho cái đẹp vượt lên trên mọi nghịch cảnh, sự hy sinh vì cái đẹp và giữ gìn nhân cách trong một hoàn cảnh tuyệt vọng.

III. Kết bài

Tóm tắt những điểm tương đồng và khác biệt giữa "Người lái đò sông Đà" và "Huấn Cao".

Khẳng định rằng cả hai nhân vật đều thể hiện phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam, dù trong bối cảnh khác nhau nhưng đều tôn vinh cái đẹp, tài năng và nhân cách.

Nguyễn Tuân qua cả hai nhân vật này đã khắc họa thành công những con người có phẩm hạnh, tài năng vượt trội, với những đặc điểm riêng biệt nhưng vẫn chung một nét đẹp lý tưởng.

Câu 2: 

Nhận xét kết thúc truyện của truyện ngắn "Vợ nhặt" và "Vợ chồng A Phủ".

- Những điểm chung:

+ Cả hai cách kết truyện đều mở ra một tươi lai tươi sáng cho người nông dân. Đều hướng họ đến với ánh sáng cách mạng.

+ Các chi tiết ấy đều được viết bằng bút pháp lãng mạn cách mạng.

Có điểm chung ấy là bởi cả Kim Lân và Tô Hoài đều là những nhà văn cách mạng. Họ được lí tưởng cách mạng soi sáng nên nhìn cuộc sống bằng cái nhìn lạc quan nên họ đã nhìn thấy sức mạnh của người nông dân trong hoàn cảnh khó khăn. Tô Hoài và Kim Lân đều nhìn thấy ánh sáng của cách mạng với người nông dân. Hai nhà văn đã khẳng định chỉ có ánh sáng của cách mạng mới giúp người dân thoát khỏi cuộc sống tăm tối khổ đau.

- Những điểm riêng:

+ Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” từ sức sống tiềm tàng của bản thân họ đã tự giải thoát cho mình.

+ Tác phẩm “Vợ nhặt”, trong cuộc sống nghèo đói bởi tội ác của bọn thực dân và phái xít, họ đã nhìn thấy con đường để thoát khỏi cuộc sống đói khát cùng cực ấy.

Có nét khác nhau ấy là bởi mỗi tác phẩm gắn với mỗi hoàn cảnh cụ thể khác nhau. Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” viết về người nông dân miền núi bị áp bức bởi bọn địa chủ phong kiến miền núi, họ bị mất tự do và họ đã vùng lên giải thoát cho mình để tìm đến tự do. Còn “Vợ nhặt” viết về nạn đói do những chính sách tàn bạo của bọn thực dân pháp và phát xít Nhật nên Kim Lân đã cho họ nhìn thấy con đường để thoát khỏi tình cảnh đói nghèo ấy.