Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Lịch sử và địa lí 5 cd bài 5: Nước Văn Lang, Âu Lạc

Câu 1: 

Sự ra đời của nhà nước Văn Lang, Âu Lạc được phản ánh qua các truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên, Hùng Vương chọn đất đóng đô, Sự tích thành Cổ Loa.

- Sự tích Con Rồng cháu Tiên: Ngày xưa ở vùng đất Lạc Việt có vị thần con trai thần Long Nữ, tên Lạc Long Quân kết duyên cùng nàng Âu Cơ thuộc dòng họ Thần Nông xinh đẹp. Về sau, Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng, từ trăm trứng nở ra một trăm người con khôi ngô tuấn tú. Vì Lạc Long Quân không quen sống trên cạn lâu ngày nên hai vợ chồng mỗi người dẫn năm mươi người con lên rừng và xuống biển. Người con trưởng được suy tôn làm vua Hùng trên đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang, cứ thế kế tục tới muôn đời sau.

- Sự tích Hùng Vương chọn đất đóng đô: Vua Hùng đến nhiều vùng dọc sông Thao, sông Đà chọn đóng đô cho nước Văn Lang nhưng chưa tìm được nơi phù hợp. Một hôm, vua tới một vùng đất trước mặt có ba con sông hội tụ, hai bên là núi Tản Viên – Tam Đảo chầu về, đồi núi gần xa. Có ngọn núi hình voi mẹ nằm giữa đàn con. Phóng tầm mắt nhìn ra bốn phía thấy ba bề bãi rộng bồi đắp phù sa, bốn mặt cây xanh hoa tươi quả ngọt, vua mừng rỡ, khen thế đất vững bền, là đất họp muôn dân. Vua quyết định đóng đô ở đó, gọi tên là thành Phong Châu. 

- Sự tích Thành Cổ Loa: Vào buổi đầu lập nước Âu Lạc, An Dương Vương chọn Phong Khê làm nơi đóng đô. Để bảo vệ kinh đô, vua cho xây Thành Cổ Loa tại đây. Thành cứ đắp lên cao lại đổ sập xuống, An Dương Vương rất lo lắng. Nhà vua lập đàn cầu trời phù hộ. Một cụ già râu tóc bạc trắng hiện lên nói với vua “Sẽ có thần Kim Quy đến giúp”. Nhờ có thần Kim Quy giúp đỡ, chẳng bao lâu thành đã đắp xong. Thành có ba vòng, xoắn như hình trôn ốc, gọi là Thành Cổ Loa. 

Câu 2: 

Truyền thuyết “Vua Hùng dạy dân cấy lúa”:

Thuở xưa, người dân chưa biết cày cấy làm ra thóc gạo, chỉ sống bằng săn bắt thú rừng, thu lượm rễ cây, hoa quả và các loại rau dại, lúa hoang nhặt được. Nhận thấy, vùng đất ven sông hằng năm được phù sa bồi thêm màu mỡ, vua Hùng tổ chức cho dân gỡ hạt, gieo mạ. Khi mạ lên xanh thì đem cấy vào ruộng có nước. Từ đó, nghề nông được hình thành và đem lại cuộc sống ấm no cho người dân. 

Câu 3: 

Công cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước của người dân Văn Lang được thể hiện qua truyền thuyết “Sự tích nỏ thần”.

    Sau khi Thành Cổ Loa được xây xong, An Dương Vương rất lo lắng về việc bảo vệ Thành. Thấy được băn khoăn của nhà vua, thần Kim Quy lại hiện lên và trao cho nhà vua một chiếc vuốt để làm lẫy nỏ chống giặc. 

     Nhờ có nỏ thần, giặc phương Bắc nhiều lần xâm lược nước ta đều thất bại. Triệu Đà thấy vậy bèn xin giảng hòa và sai con trai là Trọng Thủy sang cầu hôn công chúa Mỵ Châu nhằm tìm hiểu bí mật của nước Âu Lạc. Vua An Dương Vương đã đồng ý chọn Trọng Thủy làm rể. Một thời gian sau, Trọng Thủy đã đánh tráo nỏ thần và đem về nước dâng cho Triệu Đà. Do mất cảnh giác, quân An Dương Vương thua trận. Nước ta bị giặc phương Bắc đô hộ. 

Câu 4: 

Một số hoạt động kinh tế có từ thời Văn Lang, Âu Lạc còn tồn tại đến ngày nay: trồng lúa, chăn nuôi, đánh cá, đúc đồng, làm gốm,…

Câu 5:

Một số di tích lịch sử liên quan đến thời Văn Lang, Âu Lạc:

- Đền thờ An Dương Vương thuộc khu tích Cổ Loa (huyện Đông Anh, Hà Nội).

- Đền Hùng (Phú Thọ).

- Đình Lễ Quán, Đền Bảo Sài, Đình Thủ Pháp (Hải Dương).

Câu 6:

Vua Hùng Vương thứ sáu có hai mươi người con trai, vua muốn tìm một người nối được chí của mình lên làm vua. Vua hạ lệnh, trong lễ Tiên Vương, ai làm vừa ý mình vua sẽ truyền ngôi cho

Các lang ai nấy đều tất bật sai người tìm của ngon vật lạ để dâng vua, chỉ có Lang Liêu là buồn nhất. Lang Liêu là người con thứ mười tám, chỉ quen với việc trồng trọt nên trong nhà chàng chẳng có gì ngoài lúa gạo, ngô khoai nên không biết dâng gì trong ngày lễ Tiên Vương. Một hôm có vị thần đến báo mộng cho chàng rằng hãy đem những hạt gạo quý giá mà chàng có dâng lên vua. Nghe lời thần, chàng đã chọn ra thứ gạo nếp ngon nhất để làm ra hai thứ bánh có hình vuông và hình tròn.

Đến hôm lễ, vua rất hài lòng với mâm bánh của Lang Liêu, bèn đặt tên bánh hình vuông là bánh chưng tượng trưng cho đất, bánh tròn là bánh dày tượng trưng cho trời. Vua dùng bánh của Lang Liêu để lễ Trời, Đất và Tiên Vương. Lang Liêu được lên làm vua. Kể từ đó, nhân dân ta có truyền thống làm bánh chưng, bánh dày trong ngày Tết.