Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Lịch sử và địa lí 5 cd bài 11: Khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê

Câu hỏi 1: 

Diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:

• Khởi đầu (1418): Lê Lợi khởi nghĩa tại núi Lam Sơn (Thanh Hóa) với mục tiêu đánh đuổi quân Minh xâm lược. Ông quy tụ một số tướng lĩnh và nhân dân tham gia kháng chiến.
• Tích cực hoạt động quân sự (1418-1421): Những năm đầu, khởi nghĩa gặp nhiều khó khăn, Lê Lợi cùng đồng đội phải thực hiện nhiều cuộc đánh nhỏ, vừa tích lũy lực lượng, vừa tìm kiếm sự ủng hộ từ nhân dân.
• Thế lực mạnh lên (1422): Khởi nghĩa dần dần phát triển mạnh mẽ. Lê Lợi nhận được sự ủng hộ từ nhiều địa phương và các nhân sĩ, trí thức. Ông tổ chức quân đội, trang bị vũ khí và chuẩn bị cho các cuộc chiến lớn hơn.
• Trận Chi Lăng (1427): Đây là trận đánh tiêu biểu và quyết định trong cuộc khởi nghĩa. Quân Lam Sơn đã dùng chiến thuật bất ngờ và địa lợi để đánh bại quân Minh. Trận đánh này đã làm suy yếu sức mạnh quân địch và khẳng định sự lớn mạnh của lực lượng khởi nghĩa.
• Kết thúc và giành thắng lợi (1427): Sau chiến thắng Chi Lăng, quân Lam Sơn tiến vào Thăng Long. Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi, lấy hiệu là Lê Thái Tổ, chính thức khôi phục độc lập cho đất nước, thành lập triều đại Hậu Lê.

 Câu hỏi 2: 

Nghĩa quân Lam Sơn chọn vùng Lam Sơn làm căn cứ kháng chiến vì:

• Địa hình thuận lợi: Núi cao, hiểm trở giúp dễ phòng thủ và phục kích.
• Tài nguyên phong phú: Có nguồn nước và thực phẩm, hỗ trợ cuộc sống và chiến đấu.
• Căn cứ an toàn: Rừng rậm và núi non bao bọc, tránh sự truy quét của quân Minh.
• Sự ủng hộ của nhân dân: Người dân địa phương mạnh mẽ ủng hộ cuộc khởi nghĩa.
• Thu hút nhân tài: Nhiều trí thức và tướng lĩnh tham gia, tạo lực lượng mạnh mẽ.

Câu hỏi 3: 

Diễn biến chính của trong trận Chi Lăng:

- Khi Lê Lợi kéo quân ra Bắc, bao vây thành Đông Quan, nhà Minh lo sợ nên đã cử hai đạo viện binh kéo sang phá vây.

- Mờ sáng, quân Minh kéo đến của ải Chi Lăng, kị binh nghĩa quân ra nghênh chiến nhưng đã giả vờ thua để nhử quân giặc vào trận địa

- Khi ngựa của giặc Minh vượt qua cánh đồng, một loạt pháo hiệu nổ vang như sấm vang lên, ngay lập tức những mũi tên, mũi lao từ hai bên sườn vút phóng xuống.

- Một vạn viện binh của giặc bị tiêu diệt, tướng cầm đầu bị trúng mũi lao chết bên sườn núi, quân Minh hoảng loạn tháo chạy.

Câu hỏi 4: 

Những thành tựu của Triều Hậu Lê trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội:

• Chính trị: Khôi phục độc lập sau cuộc khởi nghĩa Lam Sơ, xây dựng bộ máy nhà nước vững mạnh và thực hiện nhiều cải cách quản lý.
• Kinh tế: Phát triển nông nghiệp và mở rộng diện tích canh tác.
• Văn hóa: Khuyến khích giáo dục, xây dựng nhiều trường học và tổ chức thi cử. Tạo ra nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật nổi bật như Bình Ngô đại cáo, Đại Việt sử ký toàn thư,…Phát triển các loại hình nghệ thuật dân gian như múa rối nước, chèo.
• Xã hội: Thực hiện cải cách xã hội nhằm giảm bớt phân hóa giàu nghèo. Quy định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của người dân trong pháp luật. Tôn vinh nhân tài, tạo điều kiện cho những người có năng lực cống hiến cho đất nước.

Câu hỏi 5: 

Vua Lê Thánh Tông là vị vua thứ năm của Triều Hậu Lê. Trong thời gian trị vì, ông đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng ở nhiều lĩnh vực, đặc biệt chú trọng đến việc bảo vệ biên cương và mở rộng bờ cõi. Nhà vua đã chỉ đạo vẽ bản đồ Hồng Đức và ban hành bộ Quốc triều hình luật. Đồng thời, ông tổ chức thường xuyên các kỳ thi tiến sĩ để tuyển chọn quan lại, cũng như lập bia đá tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám để vinh danh những người đỗ đạt.

Vua Lê Thánh Tông cũng quyết liệt ngăn chặn những hành động xâm phạm biên giới của nhà Minh, nhằm bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Ông từng nói với quan phụ trách bảo vệ biên cương, Lê Cảnh Huy: “Một thước núi, một tấc sông của ta, lẽ nào lại tự tiện vứt bỏ đi được... Nếu người dám đem một thước một tấc đất của Thái Tổ làm mồi cho giặc thì tội phải tru di”.

Lê Thánh Tông được đánh giá là vị vua “anh minh quyết đoán, có hùng tài đại lược, võ giỏi... Các sách kinh sử, các sách lịch toán,... cái gì cũng tinh thông”.