Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Ngữ văn 9 cd bài 7: Thực hành tiếng Việt các biện pháp tu từ chơi chữ, điệp thanh và điệp vần

Câu 1: 

- Điệp thanh: Câu này có sự lặp lại của âm "l" trong các từ "lúa", "lên", "lúa", "lúc" (trong "lúa về vàng"), tạo ra một sự nhấn mạnh âm thanh, tăng cường cảm giác mềm mại, dễ chịu, đồng thời thể hiện sự liên kết tự nhiên trong từng giai đoạn của cây lúa. Điệp thanh làm tăng tính nhạc điệu cho câu văn.

- Điệp vần: Câu có sự lặp lại của vần "-a" (trong các từ "lúa", "vàng", "hạt") cũng giúp cho câu văn thêm hài hòa, dễ nhớ và dễ nghe hơn. Lặp lại vần giúp tạo ra sự liền mạch, gắn kết trong ý tưởng.

- Hiệu quả: Câu văn không chỉ dễ nghe, dễ nhớ mà còn tạo nên một không gian âm thanh mềm mại, như một khúc hát ngọt ngào về sự phát triển của cây lúa, từ khi nảy mầm cho đến khi kết thành hạt. Điệp thanh và điệp vần giúp làm nổi bật hình ảnh cây lúa trong từng giai đoạn phát triển và truyền tải cảm giác tươi mới, dồi dào sinh khí

Câu 2: 

Quê hương- hai tiếng gọi yêu thương mà ai đi xa cũng đều mong nhớ hướng về. Quê hương là nơi chôn rau cắt rốn đã nuôi dưỡng em những ngày thơ bé. Quê hương nơi em có một gia đình hạnh phúc, luôn đầy ắp tiếng cười. Nơi ấy có tiếng nói hiền từ và nụ cười ấm áp của bà luôn chờ em mỗi chiều tan học. Quê hương còn là nơi em có những người bạn thân thiết gắn bó. Mỗi buổi chiều trên triền đê, lũ trẻ con chúng em thường nô đùa và thả diều bên dòng sông nước trong vành ngọt mát. Dù sau này trưởng thành có đi đâu trong tim em vẫn vang vọng hai tiếng quê hương.

Điệp ngữ trong đoạn văn: quê hương

Câu 3: 

+ Câu chơi chữ:
"Đọc sách là khi bạn chạm vào thế giới mà không cần phải chạm vào gì cả."
=> Câu chơi chữ này liên quan đến việc yêu thích đọc sách, đặc biệt là khi ta đọc sách, chúng ta không cần tiếp xúc vật lý, chỉ cần "chạm" vào các trang giấy, nhưng lại có thể bước vào những thế giới khác nhau qua từng câu chữ. Chữ "chạm" vừa có nghĩa là tiếp xúc vật lý, vừa ám chỉ việc tiếp cận, khám phá một thế giới mới qua việc đọc. Câu này thể hiện niềm yêu thích đọc sách và sự kỳ diệu của việc tiếp cận kiến thức mà không cần phải tiếp xúc vật lý.

Câu 4: 

Bài thơ: "Qua đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan.

Đoạn thơ:
Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc

Thương nhà mỏi miệng cá gia gia

- Trong đoạn thơ trên, Bà Huyện Thanh Quan đã sử dụng điệp vần “quốc quốc” và  “gia gia” để nhấn mạnh cảm xúc về nỗi nhớ quê hương và sự thương nhớ của người đi xa. Việc lặp lại các vần này tạo ra âm điệu đều đặn, dễ nhớ và làm tăng cảm giác da diết, day dứt trong lòng người đọc.

- Điệp vần trong bài thơ "Qua đèo Ngang" mang lại hiệu ứng mạnh mẽ về âm nhạc, tạo sự hòa quyện giữa lời thơ và cảm xúc. Sự lặp lại này làm cho nỗi nhớ quê hương và sự thương cảm trong câu thơ trở nên sâu sắc hơn, như một lời thì thầm trong gió, vang vọng từ nỗi lòng người xa xứ.

Câu 5:

Biện pháp tu từ trong thơ ca đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện và truyền đạt cảm xúc của tác giả đến người đọc. Các biện pháp như ẩn dụ, điệp từ, điệp vần, nhân hóa… tạo ra những hình ảnh đặc sắc và sinh động, giúp khơi gợi các cảm xúc sâu lắng. Ví dụ, điệp từ và điệp vần không chỉ làm tăng tính nhạc điệu cho bài thơ mà còn nhấn mạnh và làm sâu sắc thêm cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.

Khi sử dụng các biện pháp tu từ, nhà thơ có thể diễn tả những trạng thái tâm hồn phức tạp như nỗi nhớ, nỗi buồn, niềm vui hay hy vọng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp, nhưng luôn khiến người đọc cảm nhận được sự thăng trầm trong cảm xúc. Chẳng hạn, điệp từ giúp thể hiện sự lặp lại trong tâm trạng, còn ẩn dụ lại biến những ý tưởng trừu tượng thành hình ảnh dễ hình dung hơn.

Tóm lại, biện pháp tu từ không chỉ làm đẹp câu chữ mà còn là cầu nối cảm xúc, giúp người đọc đồng cảm với những trạng thái tình cảm sâu lắng của tác giả.