Câu hỏi tự luận mức độ nhận biết Ngữ văn 9 cd bài 7: Thực hành tiếng Việt các biện pháp tu từ chơi chữ, điệp thanh và điệp vần

Câu 1: 

Điệp thanh là biện pháp tu từ trong đó một hoặc nhiều âm thanh (thường là nguyên âm hoặc phụ âm) được lặp lại nhiều lần trong một câu hoặc một đoạn văn. Mục đích của điệp thanh là tạo ra âm điệu, nhịp điệu và cảm xúc cho tác phẩm.

Ví dụ, trong câu thơ: “Sương nương theo theo trăng ngừng lưng trời / Tương tư nâng lòng lên chơi vơi.” (Xuân Diệu), việc lặp lại thanh bằng ở tất cả các âm tiết trong hai dòng thơ tạo nên âm hưởng nhẹ nhàng, chậm dãi; miêu tả tâm trạng lâng lâng của tâm hồn. 

Câu 2: 

- Điệp vần là niện pháp tu từ thể hiện ở việc người nói (người viết) dùng lặp lại một vần ở tất cả các âm tiết đứng gần nhau nhằm tạo âm hưởng, vần điệu nhất định cho câu thơ, câu văn và nhấn mạnh vào một nghĩa nào đó. Ví dụ, trong câu thơ: “Anh dắt em vào cõi Bác xưa / Đường xoài hoa trắng nắng đu đưa.” (Tố Hữu), việc lặp lại vần ăng (có âm múi ng gây ấn tượng vang) ở hai âm tiết đứng liền nha (trắng nắng) trong dòng thơ thứ hai tạo nên ấn tượng những chùm hoa nối tiếp nhau đung đưa dưới nắng; miêu tả sinh động khung cảnh tươi đẹp, thanh bình của nơi Bác Hồ từng sống và làm việc. 

Câu 3: 

- Chơi chữ là biện pháp tu từ thể hiện ở việc người nói (người viết) khai thác nét đặc sắc về mặt ngữ âm, chữ viết, ngữ nghĩa của các từ ngữ để tạo nên sự bất ngờ, làm cho câu nói dí dỏm, hài hước và thú vị… Chơi chữ thường được sử dụng trong ngôn ngữ sinh hoạt hằng ngày và trong văn chương, đặc biệt là trong thơ trào phúng, tục ngữ, ca dao, câu đối, câu đố. 

+ Dùng cách điệp âm. Ví dụ: “Mênh mông muôn mẫu một màu mưa / Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.” (Tú Mỡ) 

Câu 4: 

- Điệp thanh: Tập trung vào việc lặp lại âm thanh (nguyên âm hoặc phụ âm) trong một câu hoặc đoạn văn. Mục tiêu là tạo ra âm điệu và cảm xúc.

- Điệp vần: Tập trung vào việc lặp lại âm cuối của từ trong một câu hoặc đoạn thơ. Mục tiêu là tạo ra sự nhịp nhàng và dễ nhớ.

Câu 5: 

Các biện pháp tu từ như chơi chữ được sử dụng trong thơ ca vì chúng giúp tăng cường vẻ đẹp và sức hấp dẫn của ngôn ngữ. Cụ thể:

- Tạo ra sự mới mẻ: Chơi chữ mang lại những cách diễn đạt độc đáo, làm cho tác phẩm trở nên thú vị hơn.

- Gợi cảm xúc: Những câu chơi chữ có thể gợi lên những cảm xúc sâu sắc, từ vui tươi đến trăn trở.

- Khơi gợi tư duy: Chơi chữ thường khiến người đọc phải suy nghĩ và tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa, từ đó tạo ra sự kết nối mạnh mẽ hơn với tác phẩm.

- Tạo âm điệu: Các biện pháp tu từ như điệp thanh và điệp vần góp phần tạo ra âm điệu và nhịp điệu cho bài thơ, giúp người đọc dễ nhớ và dễ cảm nhận.