Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu ngữ văn 12 kntt bài 9: Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Trích – Lưu Quang Vũ)

Câu 1:

Hồn Trương Ba đau khổ vì sự đối lập giữa tâm hồn thanh cao và thân xác thô lỗ, khiến ông không còn là chính mình và bị những nhu cầu thấp kém của thân xác điều khiển.

Câu 2: 

Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác hàng thịt thể hiện mâu thuẫn sâu sắc giữa hồn và xác, giữa giá trị tinh thần cao đẹp và những nhu cầu bản năng tầm thường của con người. Hồn Trương Ba đại diện cho tâm hồn thanh cao, khát vọng sống trong sạch, nguyên vẹn, trong khi xác hàng thịt lại biểu trưng cho những nhu cầu vật chất, bản năng, thô thiển, và đầy dục vọng. Mâu thuẫn này không chỉ phản ánh sự đối lập giữa lý tưởng sống và thực tế đời sống mà còn bộc lộ nỗi đau đớn của Hồn Trương Ba khi nhận ra mình đang dần bị thân xác chi phối, trở nên tha hóa và đánh mất bản chất thực sự của mình. Xác hàng thịt nhấn mạnh rằng hồn và xác không thể tách rời và rằng ngay cả linh hồn cũng bị thân xác ảnh hưởng, trong khi Hồn Trương Ba khẳng định giá trị cao quý của tâm hồn, từ chối chấp nhận sự lấn át của những nhu cầu thấp kém. Cuộc đối thoại đã làm nổi bật bi kịch xung đột nội tâm của con người, đồng thời gửi gắm thông điệp triết lý sâu sắc: một con người chỉ có thể sống ý nghĩa khi sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn được đảm bảo, nếu không, sự tồn tại ấy chỉ mang lại đau khổ và đánh mất ý nghĩa thực sự của cuộc sống.

Câu 3: 

Việc Hồn Trương Ba từ chối nhập vào xác cu Tị mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự hy sinh cao cả và nhận thức sâu sắc về giá trị của bản thân cũng như cuộc sống. Hồn Trương Ba không chấp nhận việc tiếp tục một cuộc sống vay mượn, giả tạo, không trọn vẹn, dù đó là cơ hội để tồn tại. Điều này cho thấy sự kiên định của ông trong việc bảo vệ bản chất thực sự của mình, từ chối sống bằng bất kỳ giá nào nếu điều đó làm mất đi ý nghĩa và giá trị của con người mình. Đồng thời, quyết định này còn thể hiện lòng vị tha và tinh thần trách nhiệm của ông khi không muốn cướp đi cuộc sống của một đứa trẻ vô tội, để cu Tị có thể sống trọn vẹn tuổi thơ bên mẹ. Thông qua hành động này, Hồn Trương Ba khẳng định rằng sự sống chỉ có ý nghĩa khi được sống đúng với bản chất thật của mình, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Đây cũng là lời nhắn nhủ về giá trị chân chính của con người: sự tồn tại không chỉ đơn thuần là kéo dài sự sống, mà còn phải sống có ý nghĩa, đúng với bản ngã và đạo đức của mình.

Câu 4: 

Vợ Trương Ba trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ đóng vai trò là một nhân vật phụ nhưng có ý nghĩa quan trọng trong việc khắc họa sâu sắc bi kịch và mâu thuẫn của Hồn Trương Ba.

Trước hết, bà là biểu tượng của tình cảm gia đình, là người thấu hiểu và yêu thương chồng. Qua những lời nói và hành động của bà, người đọc có thể thấy được sự đau khổ và tuyệt vọng trước sự thay đổi của chồng mình sau khi hồn ông sống nhờ trong thân xác anh hàng thịt. Bà đã nhận ra sự xa lạ, không còn là "Trương Ba làm vườn hiền hậu, vui vẻ, tốt lành" như trước. Điều này thể hiện rõ sự mâu thuẫn giữa tâm hồn cao đẹp và thân xác thô tục mà Trương Ba đang phải chịu đựng.

Thứ hai, vợ Trương Ba còn là tiếng nói của hiện thực, nhấn mạnh tác động của bi kịch này đến những người thân yêu xung quanh Trương Ba. Tâm sự của bà bộc lộ nỗi đau đớn và sự bất lực khi chứng kiến gia đình dần tan vỡ, khu vườn bị đe dọa bán đi, và chính bà nghĩ đến việc ra đi để chồng được "thảnh thơi" bên người vợ anh hàng thịt. Qua đó, bà làm nổi bật tác động tiêu cực của cuộc sống vay mượn, giả tạo không chỉ đối với Trương Ba mà còn với những người xung quanh.

Cuối cùng, bà là nhân tố góp phần thúc đẩy Hồn Trương Ba đi đến quyết định cuối cùng: từ chối cuộc sống vay mượn và chấp nhận cái chết để giữ lại sự thanh thản, trong sạch của tâm hồn. Vai trò của bà không chỉ giúp khắc họa bi kịch nhân vật mà còn nhấn mạnh bài học nhân văn sâu sắc của tác phẩm về sự hòa hợp giữa tâm hồn và thể xác, cũng như giá trị của một cuộc sống chân thật và ý nghĩa.