Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Lịch sử và địa lí 5 KNTT Bài 10: Triều Trần xây dựng đất nước và kháng chiến chống quân Mông - Nguyên xâm lược

Câu hỏi 1: 

Những nét chính về tình hình đất nước ta dưới thời Trần:

• Chính trị ổn định: Nhà Trần xây dựng chế độ quân chủ tập quyền, củng cố chính quyền từ trung ương đến địa phương.
• Kinh tế phát triển: Nông nghiệp được chú trọng, đê điều được cải tạo, thủy lợi mở rộng, giúp sản xuất nông nghiệp ổn định. Thủ công nghiệp và thương mại cũng phát triển.
• Quân sự vững mạnh: Nhà Trần tổ chức quân đội quy củ, nhiều lần đánh bại quân xâm lược Mông – Nguyên.
• Văn hóa – giáo dục phát triển: Nho giáo được phát triển, các kỳ thi khoa cử được tổ chức, khuyến khích tinh thần học tập và xây dựng nhiều công trình kiến trúc.

 Câu hỏi 2:

Diễn biến của trận quyết chiến Bạch Đằng:

• Bối cảnh: Sau hai lần thất bại trước quân Mông – Nguyên, lần tấn công thứ ba do tướng Ô Mã Nhi chỉ huy diễn ra.
• Chuẩn bị: Trần Hưng Đạo được giao nhiệm vụ lãnh đạo. Ông đã lập kế hoạch dẫn dắt quân địch vào sông Bạch Đằng, nơi có địa hình thuận lợi cho phục kích.
• Diễn biến:

Ngày 19/4/1288: Quân Mông – Nguyên vượt sông mà không biết đã dính bẫy. Quân ta đã giăng cọc nhọn dưới nước. Khi quân địch mắc kẹt, quân ta đồng loạt tấn công, tiêu diệt nhiều chiến thuyền của đối phương.

• Quân Mông – Nguyên thất bại nặng nề, nhiều tướng lĩnh bị bắt hoặc chết trận, dẫn đến thắng lợi quyết định cho nhà Trần. Trận Bạch Đằng thể hiện sức mạnh và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam.

Câu hỏi 3: 

Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng bạch Đằng (938):

• Đập tan ý chí xâm lược của quân Nam Hán.
• Chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra một thời đại mới - thời đại độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc Việt Nam.
• Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước sau này.

Câu hỏi 4: 

Quân Mông – Nguyên thất bại trong việc xâm lược Đại Việt vì các lý do sau:

• Tài năng lãnh đạo: Các tướng lĩnh như Trần Hưng Đạo lãnh đạo quân đội hiệu quả.
• Chiến thuật thông minh: Sử dụng chiến thuật du kích và lợi thế địa hình, đặc biệt là trận Bạch Đằng.
• Tinh thần yêu nước: Nhân dân Đại Việt có quyết tâm cao trong việc bảo vệ quê hương.
• Sự phân tán của quân Mông – Nguyên: Quân xâm lược gặp khó khăn trong việc điều phối lực lượng.
• Khó khăn về hậu cần: Vấn đề tiếp tế và điều kiện thời tiết bất lợi làm giảm sức chiến đấu của quân xâm lược.
• Nổi dậy của nhân dân: Người dân địa phương tham gia chống lại quân xâm lược.

Câu hỏi 5: 

Câu chuyện về Thượng Hoàng Trần Nhân Tông dạy vua Trần Thánh Tông thể hiện trí tuệ và lòng nhân từ của ông. Khi đã thoái vị, Trần Nhân Tông triệu tập triều thần để dạy con về đạo làm vua. Ông nhấn mạnh rằng người làm vua phải yêu dân, lắng nghe nỗi khổ của nhân dân và chăm lo cho đời sống của họ.

Ông cũng khuyên con mình duy trì hòa bình, tránh gây chiến tranh vô ích. Những lời dạy của Thượng Hoàng giúp Trần Thánh Tông hiểu rằng làm vua là một trách nhiệm nặng nề, phải hướng tới lợi ích của dân tộc. Câu chuyện thể hiện tình cha con sâu sắc và giá trị đạo đức trong quản lý đất nước.

Câu hỏi 6: 

Vào năm 1285, khi quân Mông - Nguyên xâm lược Đại Việt, nhà vua đã thêu lên lá cờ sáu chữ vàng: "Phù Trần thảo quốc" (Phù hộ Trần và giúp nước).

Khi lá cờ được phất lên trong các trận đánh, nó trở thành biểu tượng của tinh thần đoàn kết và quyết tâm bảo vệ Tổ quốc. Những người lính nhìn thấy lá cờ này càng thêm dũng cảm, quyết tâm chiến đấu vì sự độc lập của dân tộc. Cuối cùng, quân ta đã giành được nhiều thắng lợi, đập tan âm mưu xâm lược của quân Mông - Nguyên.