BÀI 2. CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN CỦA BẢN ĐỒ

1. MỘT SỐ LƯỚI KINH TUYẾN CỦA BẢN ĐỒ THẾ GIỚI

- Trình bày phép chiếu bản đồ: Khi vẽ bản đồ, người ta phải chuyển bề mặt cong của Trái Đất sang mặt phẳng. thông qua các phép chiếu bản đồ.

- Đặc điểm của phép chiếu bản đồ: 

+ Khi chuyển bề mặt cong của Trái Đắt lên mặt phẳng, các lãnh thổ được thể hiện trên bản đồ đều bị biến dạng nhất định so với hình dạng thực trên bề mặt Trái Đất. 

+ Với mỗi phép chiếu bản đồ, lưới kinh vĩ tuyến có đặc điểm khác nhau. 

2. KÍ HIỆU BẢN ĐỒ VÀ CHÚ GIẢI BẢN ĐỒ

Kí hiệu bản đồ: chứa đựng các nội dung cần phản ánh về mặt vị trí, phân bố, số lượng, sự phát triển,... trong không gian, gồm: kí hiệu điểm, kí hiệu đường, kí hiệu diện tích và chia thành các dạng: kí hiệu hình học, kí hiệu chữ, kí hiệu tượng hình.

Chú giải bản đồ : gồm hệ thống kí hiệu và giải thích ý nghĩa của các kí hiệu đó để người sử dụng đọc được nội dung bản đồ.

3. TỈ LỆ BẢN ĐỒ

- Tỉ lệ bản đồ là yếu tố xác định mức độ thu nhỏ khoảng cách khi chuyển từ thực tế sang thể hiện trên mặt phẳng bản đồ. 

- Có 3 cách thể hiện tỉ lệ bản đồ:

+ Tỉ lệ số.

+ Tỉ lệ thước.

+ Tỉ lệ chữ. 

Tính khoảng cách trên bản đồ dựa vào tỉ lệ bản đồ

- Để đo khoảng cách giữa hai địa điểm trên bản đồ ta có thể dùng com-pa hoặc dùng mảnh giấy có cạnh thẳng đứng, thước kẻ. 

- Để đo khoảng cách giữa hai điểm ta thực hiện theo các bước sau:

+ Xác định vị trí hai địa điểm cần đo.

+ Đặt hai đầu của com-pa vào hai điểm cần đo (đối với mảnh giấy, đặt mép thẳng của mảnh giấy sát hai điểm cần đo, dùng bút đánh dấu hai điểm đó lên giấy).

+ Giữ nguyên độ rộng của com-pa (hoặc mảnh giấy) và đặt lên thước tỉ lệ  để tìm ra khoảng cách giữa bai điểm trên thực tế.

4. PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ

- Xác định phương hướng trên bản đồ:

 + Dựa vào lưới kinh vĩ tuyến 

+  Dựa vào mũi tên chỉ hướng bắc trong bản đồ.

5. MỘT SỐ BẢN ĐỒ THÔNG DỤNG

- Bản đồ chia thành 2 nhóm:

+ nhóm bản đồ địa lí chung

+  nhóm bản đồ địa lí chuyên đề.