A. Kiến thức trọng tâm

I. Tìm hiểu chung về văn bản tổng kết

• Văn bản tổng kết chia làm hai loại: Văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn và Văn bản tổng kết tri thức
• Một số văn bản tổng kết thuộc hai loại trên: Văn bản tổng kết hoạt động của Chi đoàn 12A3 quý IV năm 2017; Văn bản tổng kết hoạt động thi đua chào mừng ngày 20/11 của trường THPT chuyên Lê Hồng Phong; Văn bản tổng kết kiến thức chương trình Văn lớp 12....

II. Cách viết văn bản tổng kết 

1. Đọc văn bản và trả lời câu hỏi (Theo dõi văn bản trong sgk trang 173-175)

Câu hỏi

a) Văn bản trên thuộc loại văn bản tổng kết nào và thuộc phong cách ngôn ngữ nào?

b) Qua các đề mục và nội dung của văn bản trên, anh (chị) hãy cho biết mục đích, yêu cầu, bố cục và những nội dung chính của một văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn.

Trả lời 

a) Văn bản trên thuộc loại văn bản tổng kết hoạt động và thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính

b) Qua đề mục và nội dung văn bản ta thấy:

• Mục đích: Đẩy mạnh công tác đền ơn đáp nghĩa, góp phần giáo dục truyền thống "uống nước nhớ nguồn" cho sinh viên. (
• Yêu cầu: Triển khai hoạt động tại các trung tâm điều dưỡng thương binh, bệnh binh nặng và người có công với cách mạng.
• Bố cục của văn bản: Nêu mục đích, yêu cầu -> những hoạt động chính -> kết quả hoạt động -> Đánh giá
• Những nội dung chính: Về tổ chức (địa điểm hoạt động, số lượng, thời gian), Kết quả hoạt động (Hoạt động chăm sóc thương binh, bệnh binh, hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể thao, vệ sinh môi trường, tôn tạo cảnh quan; hoạt động tổ chức ôn tập văn hóa và sinh hoạt hè cho con em thương binh, bệnh binh, hoạt động tặng quà thương binh, bệnh binh), đánh giá chung

=> Một văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn bao gồm: mục đích, yêu cầu, những hoạt động chính, bài học kinh nghiệm (đánh giá chung); mục đích là nhìn nhận, đánh giá khách quan kết quả và rút ra những bài học kinh nghiệm khi kết thúc một công việc

2. Hãy đọc bài Tổng kết phần tiếng Việt: hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (chú ý mục I - Nội dung cơ bản cần nắm vững) và trả lời các câu hỏi sau:

a) Bài tổng kết trên thuộc loại văn bản tổng kêt nào và thuộc phong cách ngôn ngữ nào?

b Bài tổng kết trên nhằm mục đích gì? Có những nội dung chính nào?

Trả lời 

a) Bài tổng kết thuộc loại văn bản tổng kết tri thức và thuộc phong cách ngôn ngữ khoa học

b) Bài tổng kết nhằm tổng kết lại các tri thức về tiếng Việt, phần hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ với những nội dung kiến thức khái quát của cá đơn vị kiến thức đã học (Giao tiếp là gì?, Hoạt động giao tiếp là gì?, ngôn ngữ trong hoạt động giao tiếp có mấy loại?,...)

3. Qua việc tìm hiểu hai loại văm bản tổng kết, anh (chị) hãy cho biết:

a) Mục đích, yêu cầu và nội dung của văn bản tổng kết?

b) Phong cách ngôn ngữ của văn bản tổng kết 

Trả lời 

a) Có 2 loại văn bản tổng kết là văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn và văn bản tổng kết tri thức. Mỗi loại lại có mục đích và yêu cầu riêng

• Văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn: 
• Mục đích, yêu cầu: Nhìn nhận, đánh giá khách quan kết quả và rút ra những bài học kinh nghiệm khi kết thúc một công việc
• Nội dung chính: mục đích, yêu cầu, những hoạt động chính, bài học kinh nghiệm...
• Văn bản tổng kết tri thức:
• Mục đích, yêu cầu: tổng kết tri thức hoặc các thành tựu nghiên cứu đã đạt được
• Nội dung: lần lượt trình bày khái quát các tri thức và thành tựu đã đạt được.

b) Tùy thuộc vào yêu cầu và nội dung, văn bản tổng kết có thể thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính hoặc phong cách ngôn ngữ khoa học.