Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

CHƯƠNG 5. DẪN XUẤT HALOGEN - ALCOHOL - PHENOL

BÀI 15: DẪN XUẤT HALOGEN

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được khái niệm dẫn xuất halogen.
• Viết được công thức cấu tạo, gọi được tên theo danh pháp thay thế (C1-C5) và danh pháp thường của một vài dẫn xuất halogen thường gặp.
• Nêu được đặc điểm về tính chất vật lí của một số dẫn xuất halogen.
• Trình bày được tính chất hoá học cơ bản của dẫn xuất halogen: phản ứng thế nguyên tử halogen (với OH); phản ứng tách hydrogen halide theo quy tắc Zaitsev (Zai-xép).
• Thực hiện được (hoặc quan sát video) thí nghiệm thuỷ phân ethyl bromide (hoặc ethyl chloride); mô tả được các hiện tượng thí nghiệm, giải thích được tính chất hoá học của dẫn xuất halogen.
• Trình bày được ứng dụng của các dẫn xuất halogen; tác hại của việc sử dụng các hợp chất chlorofluorocarbon (CFC) trong công nghệ làm lạnh.
• Đưa ra được cách ứng xử thích hợp đối với việc lạm dụng các dẫn xuất halogen trong đời sống và sản xuất (thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, chất kích thích tăng trưởng thực vật, ...).

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về khái niệm, các tính chất và ứng dụng của dẫn xuất halogen trong đời sống, sản xuất
• Giao tiếp và hợp tác:Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt về danh pháp, tính chất vật lí, hóa học của dẫn xuất halogen. Hoạt động nhóm và cặp đôi một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV, đảm bảo các thành viên trong nhóm đều được tham gia và trình bày báo cáo.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

Năng lực hóa học:

• Nhận thức hoá học:
  • Nêu được khái niệm dẫn xuất halogen.
  • Viết được công thức cấu tạo, gọi được tên theo danh pháp thay thế (C1-C5) và danh pháp thường của một vài dẫn xuất halogen thường gặp.
  • Nêu được đặc điểm về tính chất vật lí của một số dẫn xuất halogen.
  • Trình bày được tính chất hoá học cơ bản của dẫn xuất halogen: phản ứng thế nguyên tử halogen (với OH); phản ứng tách hydrogen halide theo quy tắc Zaitsev (Zai-xép).
• Tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ Hoá học:
  • Thực hiện được (hoặc quan sát video) thí nghiệm thuỷ phân ethyl bromide (hoặc ethyl chloride); mô tả được các hiện tượng thí nghiệm, giải thích được tính chất hoá học của dẫn xuất halogen.
  • Quan sát, mô tả các hiện tượng thí nghiệm và giải thích được bằng tính chất hóa học của dẫn xuất halogen.
• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được kiến thức trong bài học để:
  • Trình bày được ứng dụng của các dẫn xuất halogen; tác hại của việc sử dụng các hợp chất chlorofluorocarbon (CFC) trong công nghệ làm lạnh.
  • Đưa ra được cách ứng xử thích hợp đối với việc lạm dụng các dẫn xuất halogen trong đời sống và sản xuất (thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, chất kích thích tăng trưởng thực vật, ...).

3. Phẩm chất

• Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
• Cần thận, trung thực và thực hiện an toàn trong quá trình làm thực hành.
• Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập hoá học

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT.
• Tranh ảnh, video thí nghiệm liên quan đến bài học (nếu cần).
• Dụng cụ hóa chất để thực hiện các thí nghiệm trong SGK.

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT.
• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
3. Nội dung: GV đưa ra câu hỏi khởi động, HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
4. Sản phẩm học tập: HS trả lời được câu hỏi theo ý kiến cá nhân.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV đưa ra câu hỏi khởi động “Trong y khoa gây mê là phương pháp làm bệnh nhân mất ý thức, khôi phục được sau một thời gian, không đau và đảm bảo an toàn trong suốt quá trình phẫu thuật. Halothane được dùng làm thuốc gây mê, phù hợp nhiều độ tuổi, ít ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân trong và sau phẫu thuật. Công thức cấu tạo của phân tử halothane là

Halothane là dẫn xuất halogen của hydrocarbon có tính chất đặc trưng và ứng dụng thực tiễn. Dẫn xuất hydrocarbon là gì? Có những tính chất và ứng dụng trong lĩnh vực nào?”

GV dẫn dắt vào bài mới.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, thảo luận đưa ra các dự đoán.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS đưa ra các câu trả lời.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV ghi nhận câu trả lời của HS, dẫn dắt HS vào bài học: “Các em vừa liệt kê ra các phương án trả lời cho câu hỏi khởi động. Để có giải đáp cho câu hỏi trên chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu – Bài 15 Dẫn xuất halogen"

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. KHÁI NIỆM

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm dẫn xuất halogen

1. Mục tiêu: Nêu được khái niệm dẫn xuất halogen.
2. Nội dung: GV hướng dẫn HS, HS lắng nghe, đọc SGK, quan sát bảng 15.1, trả lời CH thảo luận 1 trang 93.
3. Sản phẩm học tập:

• Khái niệm dẫn xuất halogen
• Câu trả lời cho CH thảo luận 1 SGK trang 93.

1. Tổ chức hoạt động:

2. ĐỒNG PHÂN VÀ DANH PHÁP

Hoạt động 2: Tìm hiểu về công thức cấu tạo và cách gọi tên các dẫn xuất halogen

1. Mục tiêu: Viết được công thức cấu tạo, gọi được tên theo danh pháp thay thế (C1-C5) và danh pháp thường của một vài dẫn xuất halogen thường gặp.
2. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc thông tin từ các ví dụ SGK, trả lời CH thảo luận 2 SGK trang 93
3. Sản phẩm học tập:

• Tìm hiểu về công thức cấu tạo và cách gọi tên các dẫn xuất halogen
• Câu trả lời cho CH thảo luận 2 SGK trang 93

1. Tổ chức hoạt động:

3. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất vật lí dẫn xuất halogen

1. Mục tiêu: Nêu được đặc điểm về tính chất vật lí của một số dẫn xuất halogen.
2. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, quan sát bảng 15.2, thảo luận nhóm, trả lời CH thảo luận 3 SGK trang 94
3. Sản phẩm học tập:

• Đặc điểm về tính chất vật lí của một số dẫn xuất halogen.
• Câu trả lời cho CH thảo luận 3 SGK trang 94

1. Tổ chức hoạt động:

4. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

4.1. Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm OH

Hoạt động 4: Tìm hiểu thí nghiệm thủy phân bromoethane

1. Mục tiêu:

• Trình bày và giải thích được phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm - OH
• Thực hiện được (hoặc quan sát video) thí nghiệm thuỷ phân bromoethane (hoặc ethyl chloride);
• Mô tả được các hiện tượng thí nghiệm, giải thích được tính chất hoá học của dẫn xuất halogen.

1. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, trả lời câu hỏi.
2. Sản phẩm học tập:

• Kết quả thí nghiệm thuỷ phân bromoethane (hoặc ethyl chloride);
• Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm - OH
• Câu trả lời cho CH thảo luận 4 - 6 SGK trang 95.

1. Tổ chức hoạt động: