Nội dung bài soạn

Câu 1:

Hai nhân vật Huấn Cao và quản ngục, bình diện xã hội đối lập nhau. Một người là tên đại nghịch cầm đầu để nổi loạn, nay bi bắt còn một người là viên quản ngục đại diện cho trật tự xã hội đương thời (đại diện cho quyền lực tối tăm nhưng lại khao khát ánh sáng và chữ nghĩa). Tạo dựng tình huống éo le khi để họ gặp nhau giữa chốn ngục tù, tối tăm nhơ bẩn, tác giả tạo nên cuộc kì ngộ đáng nhớ và kì lạ

Tác dụng của tình huống truyện trong việc thể hiện tính cách nhân vật và kịch tính của truyện thể hiện mối quan hệ éo le giữa những tâm hồn nghệ sĩ.

Câu 2:

Vẻ đẹp độc đáo của hình tượng Huấn Cao:

• Tài hoa, nghệ sĩ: Có tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp, “chữ đẹp và vuông lắm”... Có được chữ Huấn Cao mà treo là có một vật báu trên đời. Thế ra y văn võ đều có tài cả. 
• Nhân cách trong sáng, trọng nghĩa khinh lợi, có tài có tâm, coi khinh tiền bạc và quyền thế. Có tấm lòng biệt nhỡn liên tài, một thiên lương cao cả. Ông sẵn sàn cho chữ, sẵn sàng chia sẻ những lời gan ruột chân thành với viên quản ngục trước khi vào kinh thành thụ án
• Khí phách hiên ngang: không sợ cái chết, là một anh hùng đầu đội trời chân đạp đất. Mặc dù đang chờ ngày ra chặt đầu, vẫn nguyên vẹn tư thế ung dung, đàng hoàng, không biết cúi đầu trước quyền lực và đồng tiền. Ta nhất sinh không vì tiền bạc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối ...đời ta mới viết... cho ba người bạn thân

Câu 3:

Phẩm chất của viên quản ngục:

• Quản ngục lại có một thú vui tao nhã là say mê chơi chữ đến lạ kỳ, chính vậy để xin được chữ Huấn Cao nên lần đầu đã sai thơ lại bí mật dâng rượu thịt cho Huấn Cao, sau đó vẫn nhẹ nhàng khiêm tốn, bị Huấn Cao xua đuổi vẫn nhã nhặn. 
• Tính cách dịu dàng  và biết  trọng người ngay, vẫn giữ được cái thiên lương và giữ gìn nét đẹp văn hóa.

=>Diễn biến nội tâm, hành động và cách ứng xử của viên quản ngục cho thấy đây cũng là một nhân cách đẹp, một "tấm lòng trong thiên hạ" tri âm, tri kỉ với Huấn Cao. Đó là "một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đểu hỗn loạn xô bồ".

Câu 4:

Phân tích đoạn văn tả cảnh Huấn Cao cho chữ viên quản ngục trong nhà lao.=> Xem tại đây

Câu 5:

Nhận xét:

Tài năng nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong việc tạo dựng tình huống truyện độc đáo; trong nghệ thuật  dựng cảnh (cảnh trong tác phẩm được xây dựng bằng nghệ thuật tương phản, làm nổi bật sự đối lập gay gắt giữa cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, tính cách và hoàn cảnh),khăc họa tính cách nhân vật - nhân vật được dựng lên bằng bút pháp lý tưởng hóa cảm hứng lãng mạn,tạo không khí cổ kính, trang trọng; trong việc sử dụng thủ pháp đối lập và ngôn ngữ giàu tính tạo hình. 

Phần luyện tập

Câu 1:

Hình tượng nhân vật Huấn Cao có tính cuốn hút về nhân cách, tài năng, khí phách anh hùng ngang tàng, một con người mang nét đẹp của khí chất ngang tàng. Vẻ đẹp của Huấn Cao trước hết là vẻ đẹp của con người nghệ sĩ tài hoa,Huấn Cao là nghệ sĩ trong nghệ thuật thư pháp. Chữ Huấn Cao trở thành niềm đam mê, khao khát của quản ngục. Viên quản bất chấp sự nguy hiểm đến tính mạng, kiên trì, công phu, dũng cảm xin bằng được chữ của Huấn Cao. Những nét chữ vuông vắn, tươi tắn mà Huấn Cao cho quản ngục trong nhà lao có thể đẩy lùi bóng tối, chiến thắng sự tàn bạo, xấu xa. Thứ hai, đó là vẻ đẹp thể hiện qua khí phách hiên ngang, chính trực, thản nhiên đặc biệt trong tình huống khi nghe tin mình bị ra pháp trường và đường hoàng, lẫm liệt dậm tô nét chữ trên phiến lụa óng. Không những thế ông còn là một người có thiên lương trong sáng bởi sinh thời, Huấn Cao không bao giờ ép mình cho chữ vì vàng ngọc hay quyền thế. Khi hiểu ra tấm lòng biệt nhỡn liên tài của quản ngục, Huấn Cao xúc động, vui lòng cho chữ và nói những lời khuyên với quản ngục như một người tri âm, ông còn thấy suýt nữa để mất tấm lòng trong thiên hạ.