BÀI 28. MỐI QUAN HỆ GIỮA CON NGƯỜI VỚI THIÊN NHIÊN

1. Tác động của thiên nhiên đến con người

Câu 1: Đọc thông tin trong mục a và quan sát hình 1, 2; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đối với đời sống con người.

Giải rút gọn:

Trong đời sống hằng ngày, thiên nhiên cung cấp những điều kiện hết sức cần thiết  để con người có thể tồn tại.

Các điều kiện tự nhiên như địa hình, khí hậu, đất trồng, nguồn nước phong phú, ... đều có ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư, lối sống và cả sinh hoạt hằng ngày của con người.

Câu 2: Dựa vào thông tin trong mục b và các hình 3, 4, 5; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên tới sản xuất (nông nghiệp, công nghiệp hoặc dịch vụ).

Giải rút gọn:

* Đối với sản xuất nông nghiệp

Nông nghiệp là ngành sản xuất chịu tác động rõ rệt nhất của hoàn cảnh tự nhiên vì cây trồng và vật nuôi (đối tượng của sản xuất nông nghiệp) chỉ có thể tồn tại và phát triển bình thường khi có nhiệt độ, nước, ánh sáng, không khí,... phù hợp.

* Đối với sản xuất công nghiệp

Tài nguyên thiên nhiên (đặc biệt là khoáng sản) là nguồn cung cấp nhiên liệu, năng lượng, nguyên liệu để các ngành công nghiệp hoạt động.

* Đối với giao thông vận tải và du lịch

Địa hình đồng bằng thuận lợi để phát triển giao thông đường bộ hơn địa hình đồi núi. Nơi nhiều sông hồ thuận lợi cho phát triển giao thông đường thuỷ. Nơi có khi hậu ôn hoà, nhiều phong cảnh đẹp thuận lợi cho ngành du lịch.

2. Tác động của con người tới thiên nhiên

Câu 1: Theo em, những tác động nào của con người khiến tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái.

Giải rút gọn:

• Khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên

• Chặt phá, đốt rừng

• Gây thoái hóa đất, ...

Câu 2: Dựa vào hình 6, 7 và hiểu biết của em, hãy kể tên một số loại rác thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp do con người đưa vào môi trường thiên nhiên.

Giải rút gọn:

- Một số loại rác thải sinh hoạt: tro xỉ, tro than, các loại rau, củ quả đã bị hư, thối; cơm/canh/thức ăn còn thừa hoặc bị thiu; các loại bã chè, bã cafe, ...

- Một số loại rác thải công nghiệp: hóa chất, chất thải các ngành công nghiệp; đồ da, đồ cao su, đồng hồ hỏng, băng đĩa nhạc, radio… không thể sử dụng; gạch/ đá, đồ sành/sứ vỡ hoặc không còn giá trị sử dụng; ...

- Một số loại rác thải nông nghiệp: phân bón, hóa chất dư thừa; phân của động vật, chất thải của nông nghiệp, rơm rạ, cỏ, những loại bao bì, vỏ chai nhựa trong quá trình canh tác, thức ăn thừa cho động vật thừa, thuốc tăng trọng.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đến sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải và du lịch.

Giải rút gọn:

• Đối với nông nghiệp: Nơi có khí hậu, đất trồng, nguồn nước thuận lợi thì cây trồng vật nuôi phát triển tốt, năng suất, chất lượng cao. Nơi có điều kiện khắc nghiệt, thiên tai nhiều thì cây trồng, vật nuôi bị tàn phá, dịch bệnh, năng suất, chất lượng thấp,...

•  Đối với công nghiệp: Nơi có nguồn khoáng sản phong phú, trữ lượng lớn sẽ phát triển công nghiệp khai khoáng và các ngành công nghiệp khác, ...

•  Đối với giao thông: Nơi có địa hình bằng phẳng dễ dàng cho việc xây dựng hệ thống đường ô tô, đường sắt, ... những nơi địa hình cao, hiểm trở khó khăn trong việc phát triển giao thông, loại hình cáp treo là phương án hiệu quả.

• Đối với du lịch: Cảnh sắc thiên nhiên đẹp do địa hình, thảm thực vật, sông, hồ,... là yếu tố thu hút du khách, giúp du lịch phát triển.

Câu 2:  Hãy nêu một số hành động của con người làm ô nhiễm môi trường không khí và nước.

Giải rút gọn:

- Với môi trường không khí:

•  Trong sinh hoạt: khí thải trong giao thông, sử dụng bếp than tổ ong, ...

•  Trong sản xuất: khói, bụi toả từ ống khói, ...

- Với môi trường nước:

•  Trong sinh hoạt: nước thải sinh hoạt chưa được xử lí, , biển, ...

•  Trong sản xuất: sử dụng phân hoá học, thuốc trừ sâu, nước thải công nghệp…

Câu 3: Ở nơi em sinh sống, điều kiện tự nhiên nào tác động nhiều nhất tới đời sống và sản xuất của người dân? Tại sao?

Giải rút gọn:

Đó là đất trồng vì quê em thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, đất đai được bồi đắp phù sa màu mỡ hằng năm. Người dân chủ yếu sông bằng nghề nông, trồng lúa, trồng hoa màu,... 

Câu 4: Em hãy nêu một số sáng kiến để có thể giảm việc sử dụng túi ni-lông trong đời sống hằng ngày.

Giải rút gọn:

• Sử dụng các loại túi đựng hàng thay thế:  Túi giấy, túi vải sử dụng nhiều lần, túi dệt từ sợi ni lông sử dụng nhiều lần, túi ni lông tự huỷ, phân hủy sinh học

• Chương trình quản lý chất thải rắn theo mô hình 3R “Giảm thiểu-Tái sử dụng-Tái chế” đã được thực hiện ở một số nơi như ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, mục tiêu chung của chương trình không chỉ nhằm giảm sử dụng túi ni lông mà còn tăng cường tái sử dụng và tái chế túi ni lông.  

• Khuyến khích các nhà phân phối, nhà bán lẻ tham gia chương trình giảm phân phát túi ni lông

• Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng với các nội dung, …