BÀI 11. AN TOÀN ĐIỆN

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Quan sát Hình 11.1, em hãy cho biết một số nguy cơ gây mất an toàn điện.

Giải rút gọn:

Một số nguy cơ gây mất an toàn điện:

• Trẻ em tiếp xúc với ổ cắm điện: Trẻ có thể bị giật điện nếu chạm vào các chân cắm.

• Chơi diều gần đường dây điện: Diều mắc vào dây điện có thể gây điện giật hoặc cúp điện.

I. KHÁI NIỆM VỀ AN TOÀN ĐIỆN

Câu hỏi 1: Trình bày khái niệm về an toàn điện.

Giải rút gọn:

An toàn điện là những quy định, quy tắc và kĩ năng cần thiết trong thiết kế, sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa điện, được đặt ra nhằm đảm bảo an toàn cho con người, thiết bị và hệ thống lưới điện.

Câu hỏi 2: Nêu những nguyên nhân chính gây mất an toàn điện.

Giải rút gọn:

Một số nguyên nhân chính gây mất an toàn điện gồm: chạm vào phần có điện của thiết bị hoặc dây dẫn điện hở, chạm vào vỏ kim loại bị rò điện, sửa chữa điện khi chưa cắt nguồn, đến gần đường dây điện đứt, và vi phạm hành lang an toàn lưới điện.

II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP AN TOÀN ĐIỆN

1. Trong thiết kế, lắp đặt điện

Câu hỏi 1: Để đảm bảo an toàn điện trong thiết kế, lắp đặt cần phải làm gì?

Giải rút gọn:

-  Dây dẫn và cáp điện: Chọn dây và cáp điện phù hợp với điện áp hệ thống và công suất thiết bị. Bố trí, đánh dấu để dễ kiểm tra, bảo dưỡng, và đấu nối chắc chắn.

-  Thiết bị đóng cắt và bảo vệ: Chọn thiết bị phù hợp với công suất tiêu thụ để đóng cắt và bảo vệ mạch điện khỏi quá tải, ngắn mạch. Lắp đặt trong tủ điện hoặc có nắp đậy, ở vị trí khô ráo và dễ thao tác.

Câu hỏi 2: Quan sát Hình 11.3 và mô tả biện pháp an toàn điện bằng bảo vệ nối đất.

Giải rút gọn:

-  Nối dây tiếp đất: Một dây tiếp đất màu xanh được kết nối vào vỏ thiết bị, giúp hấp thụ và chuyển hướng dòng điện không mong muốn, giảm nguy cơ giật điện.

-  Phích cắm và ổ cắm ba chấu: Phích cắm ba chấu kết nối với ổ cắm, với ba chân tương ứng "Pha", "Trung tính", và "Nối đất". Điều này bảo vệ người dùng và thiết bị khỏi các nguy cơ điện

2. Trong sử dung điện

Câu hỏi 1: Vì sao cần sử dụng thiết bị, đồ dùng điện có chất lượng tốt?

Giải rút gọn:

Sử dụng thiết bị điện chất lượng tốt mang lại nhiều lợi ích:

An toàn:

• Giảm nguy cơ cháy nổ, giật điện, hỏa hoạn, bảo vệ người sử dụng.

Tiết kiệm năng lượng:

• Tiết kiệm chi phí tiền điện, góp phần bảo vệ môi trường.

Độ bền cao:

• Ít hỏng hóc, thay thế, sử dụng lâu dài.

Hiệu suất tối đa:

• Hoạt động hiệu quả, tiết kiệm thời gian, công sức.

Lựa chọn thiết bị điện chất lượng tốt là đầu tư thông minh cho sự an toàn, tiết kiệm và hiệu quả.

Câu hỏi 2: Vì sao không nên sạc điện thoại, máy tính, xe điện, … qua đêm?

Giải rút gọn:

Nguy cơ khi sạc thiết bị điện qua đêm:

1. Cháy nổ:

• Nguy cơ cháy nổ do quá nhiệt, quá dòng, hoặc ngắn mạch.

• Cần giám sát và tắt nguồn sau khi sạc đầy để đảm bảo an toàn.

2. Giảm tuổi thọ pin:

• Pin Lithium-ion bị chai pin do quá nhiệt, quá áp, quá năng lượng.

• Sạc qua đêm liên tục làm giảm hiệu suất và tuổi thọ pin.

3. Tiêu thụ điện năng lãng phí:

• Tốn điện khi pin đã đầy, ảnh hưởng đến hóa đơn tiền điện và môi trường.

Tóm lại:

• Tránh sạc thiết bị điện qua đêm để đảm bảo an toàn, tiết kiệm pin và điện năng.

• Tắt nguồn thiết bị sau khi sạc đầy và chỉ sạc khi cần thiết.

• Sử dụng bộ sạc và pin chính hãng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

3. Trong bảo dưỡng, sửa chữa

Câu hỏi 1: Trình bày các biện pháp an toàn điện trong bảo dưỡng, sửa chữa.

Giải rút gọn:

- Sử dụng bút thử điện để kiểm tra những nơi có điện, những nơi bị rò điện trước khi tiến hành bảo dưỡng hay sửa chữa thiết bị điện.

- Kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên dây điện, thiết bị điện

- Trang bị đồ bảo hộ và thiết bị, dụng cụ an toàn

Câu hỏi 2: Vì sao khi sửa chữa điện cần phải cắt nguồn điện và đeo găng tay cách điện?

Giải rút gọn:

Lý do quan trọng phải cắt nguồn điện trước khi sửa chữa:

1. An toàn cá nhân:

• Loại bỏ nguy cơ giật điện nguy hiểm, bảo vệ người sửa chữa khỏi cháy nổ.

2. Ngăn ngừa ngắn mạch:

• Đảm bảo không có dòng điện chạy qua mạch điện, tránh hỏa hoạn và hư hỏng thiết bị.

3. Bảo vệ thiết bị:

• Giảm nguy cơ hư hỏng linh kiện và mạch điện do dao động và pic điện.

Tóm lại:

• Cắt nguồn điện trước khi sửa chữa là biện pháp an toàn quan trọng, bảo vệ người và thiết bị.

• Nên sử dụng các dụng cụ an toàn và tuân thủ các quy trình sửa chữa điện đúng cách.

• Tham khảo ý kiến thợ điện chuyên nghiệp nếu bạn không chắc chắn về cách sửa chữa.

4. Một số biện pháp an toàn điện khác

Câu hỏi: Mô tả các tình huống ở Hình 11.5 về biện pháp an toàn điện trong mùa mưa bão.

Giải rút gọn:

Tóm tắt lý do quan trọng phải cắt nguồn điện trước khi sửa chữa:

An toàn:

• Cắt nguồn điện giúp loại bỏ nguy cơ giật điện nguy hiểm và cháy nổ, bảo vệ người sửa chữa.

Ngăn ngừa hư hỏng:

• Ngắt nguồn điện đảm bảo không có dòng điện chạy qua mạch điện, tránh hiện tượng đoản mạch, hỏa hoạn và bảo vệ các thiết bị điện.

Lưu ý:

• Luôn cắt nguồn điện trước khi sửa chữa bất kỳ thiết bị điện nào.

• Sử dụng dụng cụ an toàn và tuân thủ các quy trình sửa chữa điện đúng cách.

• Tham khảo ý kiến thợ điện chuyên nghiệp nếu bạn không chắc chắn về cách sửa chữa.

Cắt nguồn điện là biện pháp đơn giản nhưng quan trọng để đảm bảo an toàn cho bản thân và bảo vệ các thiết bị điện trong quá trình sửa chữa.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Quan sát việc sử dụng điện trong gia đình em và cho biết: Gia đình em đã thực hiện các biện pháp an toàn nào? Chia sẻ các hiểu biết của em về các biện pháp an toàn điện với các thành viên trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Các biện pháp an toàn gia đình em sử dụng:

+ Không sạc xe điện, điện thoại qua đêm

+ Nối dây tiếp đất với vỏ thiết bị

+ Sử dụng đầu cắm 3 chấu

+ Đeo găng tay cách điện