BÀI 2. GIỚI THIỆU VỀ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO 

(Tiếp theo)

I - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Chỉ ra được một số lĩnh vực của khoa học công nghệ, đời sống đã và đang phát triển mạnh mẽ dựa trên những thành tựu to lớn của Al.

• Nêu được ví dụ minh họa cho một số ứng dụng điển hình của AI như: điều khiển tự động. chẩn đoán bệnh, nhận dạng chữ viết tay, nhận dạng tiếng nói và khuôn mặt, trợ lý ảo,...

• Nêu được cảnh báo về sự phát triển của AI trong tương lai.

II - KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. MỘT SỐ LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHỜ ỨNG DỤNG AI

Trong nhiều lĩnh vực khoa học công nghệ, hoạt động kinh tế - xã hội và đời sống con người đều có dấu ấn của AI.

a) AI giúp phát triển người máy thông minh

- Khoa học người máy (robotics): 

+ Là lĩnh vực nghiên cứu thiết kế, chế tạo, vận hành và sử dụng robot. Robot được dùng trong các dây chuyền sản xuất tự động hoá, thực hiện các nhiệm vụ khó khăn hay nguy hiểm với con người.

+ Là lĩnh vực khoa học công nghệ liên ngành, kết hợp kĩ thuật cơ khí, kĩ thuật điện tử, khoa học máy tính và nhiều lĩnh vực khác.

- Ứng dụng của AI trong lĩnh vực khoa học người máy (robotics): 

+ Xử lí thông tin, điều khiển robot hoạt động thông minh, hiệu quả.

+ Các nghiên cứu AI giúp phát triển robot thành “cobot” có thể hoạt động tự chủ và phối hợp cùng với con người.

b) AI giúp phát triển điều khiển tự động

- Trong sản xuất: 

+ AI giúp giám sát việc sử dụng nguyên vật liệu, vận hành và tối ưu hoá quá trình sản xuất của doanh nghiệp.

+ Ứng dụng AI tích hợp với các camera quét sản phẩm chạy qua dây chuyền giúp loại bỏ các sản phẩm lỗi, không đúng quy cách, không đạt chất lượng hay dị vật.

- Thiết bị bay không người lái UAV (Unmanned Aerial Vehicle):

+ Dựa trên dữ liệu thu thập được từ các cảm biến gắn trên thiết bị bay kết hợp với công nghệ thị giác máy tính giúp UAV tránh va chạm, xác định vị trí, theo dõi mục tiêu hay phân tích và ghi lại thông tin trên mặt đất.

c) AI giúp phát triển một số sản phẩm, tiện ích thông minh

- Thị giác máy tính: 

+ Nhận dạng vân tay: được sử dụng rộng rãi để xác nhận danh tính của một người trong nhiều việc khác nhau.

+ Nhận dạng khuôn mặt: Một số điện thoại thông minh có khả năng xác thực danh tính bằng khuôn mặt thay cho mật khẩu.

+ Nhận dạng hình ảnh:

• Một số công cụ hay phần mềm OCR – Optical Character Recognition để nhận dạng hình ảnh kí tự và có khả năng chuyển các ghi chú viết tay thành đoạn văn bản.
• Google Drive hỗ trợ nhận dạng chữ viết tay của hơn 200 ngôn ngữ trong hơn 25 hệ thống chữ viết. Sử dụng Google Drive có thể nhận dạng chữ viết tay chỉ bằng hai thao tác: tải lên tệp ảnh hay PDF; nhấn chuột phải vào biểu tượng tài liệu trong Drive và chọn Open with\Google Docs.

- Xử lí ngôn ngữ tự nhiên:

+ Tìm kiếm bằng lời nói trên điện thoại thông minh nhờ các trợ lí ảo như Google Assistant, Siri,…

+ Một số loại ti vi thông minh của Samsung, Sony Bravia, TCL,… có điều khiển từ xa với tính năng nhận lệnh bằng lời nói.

d) AI giúp phát triển các dịch vụ

- AI giúp tạo ra các trợ lí ảo, các chatbot

- AI trong dịch vụ khách hàng: Các chatbot có thể trả lời các câu hỏi thường gặp, cung cấp thông tin cho khách hàng, giúp khách hàng tìm kiếm sản phẩm, đưa ra gợi ý và thậm chí thực hiện được giao dịch mua bán hàng hoá.

- AI trong tài chính ngân hàng: AI giúp phân tích hành vi để hiểu và dự đoán hành vi, phát hiện các giao dịch đáng ngờ, có dấu hiệu lừa đảo, gian lận hay tống tiền,…

- AI trong y tế và chăm sóc sức khoẻ:

+ DeepMind của Google được ứng dụng để chẩn đoán bệnh, lập phác đồ điều trị.

+ Công ty Infervision đã tạo ra hệ thống AI được trang bị các thuật toán học để hỗ trợ các bác sĩ X-quang đọc ảnh quét chính xác và hiệu quả hơn.

- AI trong giáo dục và đào tạo: 

+ Hệ thống Elearning dùng AI để đưa ra khuyến nghị và hướng dẫn cá nhân hoá theo từng người học.

+ Công ty Duolingo đã tạo ra hệ thống dạy học ngoại ngữ, có chatbot với khả năng xử lí ngôn ngữ tự nhiên, cùng với người học thực hành hội thoại.

2. TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ MỘT VÀI CẢNH BÁO

- AI có nhiều ứng dụng hữu ích trong đời sống con người, tuy nhiên, AI cũng làm xuất hiện một số vấn đề có thể ảnh hưởng đến con người:

+ Áp lực mất việc làm đối với con người.

+ Xuất hiện các hình thức lừa đảo thông qua không gian mạng.

+ Vi phạm quyền riêng tư.

+ Đe doạ an ninh hệ thống.