BÀI 4. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÍ VỀ SỬ DỤNG DỊCH VỤ INTERNET

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT CỦA BÀI HỌC

• Trình bày được một số tác động tiêu cực của công nghệ kĩ thuật số đối với đời sống của con người và xã hội, nêu được ví dụ minh hoạ.
• Nêu được một số nội dung liên quan đến luật Công nghệ thông tin, nghị định về sử dụng dịch vụ Internet, các khía cạnh pháp lí của việc sở hữu, sử dụng và trao đổi thông tin.
• Nêu được một số hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hoá khi hoạt động trong môi trường số thông qua một vài ví dụ.

II. NHỮNG NỘI DUNG CẦN GHI NHỚ TRONG BÀI HỌC

1. Một số tác động tiêu cực của công nghệ kĩ thuật số

• Đối với con người, công nghệ kĩ thuật số tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần như: gây nghiện Internet, ít giao tiếp, mất ngủ…; tác động tiêu cực đến quyền riêng tư như: thông tin cá nhân có thể bị rò rỉ và sử dụng bất hợp pháp vì dữ liệu dễ bị đánh cắp dễ dàng, quy mô lớn hơn
• Bên cạnh các ứng dụng nhằm nâng cao chất lượng đời sống, phát triển xã hội thì vẫn có những ứng dụng hỗ trợ và phổ biến tệ nạn trên mạng như lừa đảo, tổ chức đánh bạc trực tuyến…
• Công nghệ phát triển, tự động hóa ứng dụng nhiều dẫn đến nguy cơ thất nghiệp tăng và khiến cho một bộ phận người dân yếu thế như người già, người khuyết tật hoặc người dân ở các vùng khó khăn càng ngày càng tụt hậu.
• Công nghệ phát triển nhanh khiến những thiết bị số nhanh chóng trở nên lỗi thời. Những thiết bị số bị thải ra nhiều, sẽ tạo ra rác thải điện tử nguy hại cho môi trường.

2. Sử dụng dịch vụ Internet đúng luật

a. Những hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hóa khi hoạt động trong môi trường số.

• Viết bài, đăng tin tức hoặc chia sẻ bài đăng sai sự thật hoặc không phù hợp lên mạng
• Làm lộ thông tin của cá nhân hay tổ chưc mà không được phép, gây ảnh hưởng đến uy tín và danh dự của cá nhân hay tổ chức
• Gửi thư rác hay tin nhắn rác với mục đích quảng cáo mà người được gửi không muốn nhận
• Sử dụng dữ liệu của người khác không xin phép hay sử dụng phần mềm không có bản quyền 
• Bắt nạt qua mạng
• Lừa đảo qua mạng
• Ứng xử thiếu văn hóa

b. Sử dụng dịch vụ Internet đúng luật

Một số hành vi cần tránh: 

• Hành vi vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội
• Hành vi vi phạm quyền nhân thân, uy tín của cá nhân và tổ chức
• Hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến sở hữu trí tuệ, sở hữu tài sản, đánh bạc
• Hành vi vi phạm đến việc bảo đảm an toàn thông tin trên không gian mạng
• Hành vi tuyên truyền, quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ không phù hợp quy định của pháp luật, trái với thuần phong, mĩ tục, lối sống văn minh…
• Hành vi xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, xúc phạm hoặc phân biệt đối xử về tôn giáo, về giới về chủng tộc, về vùng miền…