ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: NGÕ TRÀNG AN

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- HS nhận biết được đặc điểm của thể loại tác phẩm, xác định được bố cục, phân tích được giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản Ngõ Tràng An. Từ đó hình thành, rèn luyện kĩ năng kết nối chủ điểm Sự thật và trang viết.

B - KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

- Vân Long: 1934 – 2022.

- Là nhà thơ đồng thời là tác giả của nhiều chân dung văn học.

- Một số tác phẩm nổi tiếng của ông bao gồm có: Vào thu, Dưới lá xanh, Những khối hình câm…

2. Tác phẩm

- Ngõ Tràng An được sáng tác vào 5/1988.

- In trong tập Thơ với tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2003.

II. KHÁM PHÁ VĂN BẢN.

- Bài thơ thực chất chỉ có một nhân vật “tôi” nhưng lại phân thành “tôi” của ngày bé và “tôi” bây giờ.

- Hinh ảnh “tôi” ngày bé hiện lên trong hồi ức của nhân vật “tôi” bây giờ rất sống động, thân thương và đầy cảm xúc, thể hiện qua hình ảnh cậu bé nghịch ngợm “luồn cột đèn đầu ngõ” thả tàu bay giấy.  Đặc sắc nhất là hai hình ảnh “chiếc tàu bay giấy lượn lờ/Suốt năm mươi năm/ Năm mươi năm? Cô bạn nhỏ chưa khô giọt lệ/ Giận tôi vì một trái bàng!”. Kỉ niệm tuổi thơ không mất đi với thời gian mà vẫn luôn hiện diện trong tâm trí tác giả suốt năm mươi năm.

- Nét đặc sắc của bài thơ này chính là sự đan xen của hình ảnh tôi ngày trước và tôi hiện tại. Ngõ ngày trước và ngõ hiện tại. Mạch cảm xúc hoài niệm và sự soi chiếu những giá trị của quá khứ được thể hiện xuyên suốt qua các khổ thơ, việc đan xen giữa các hình ảnh quá khứ - hiện tại trong từng dòng thơ.

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

+ Những sự hồi tưởng, đan xen giữa quá khứ và hiện tại để thấy sự tiếc nuối của nhân vật “tôi” về những điều đã qua.

2. Nghệ thuật

+ Sự lồng ghép giữa quá khứ - hiện tại đan xen càng làm khắc họa nỗi buồn, sự tiếc nuối của tác giả.

+ Từ ngữ dung dị nhưng giàu sức gợi.