BÀI 17. THƯƠNG MẠI VÀ DU LỊCH

Phần 1: Mục tiêu bài học

- Trình bày được sự phát triển và phân bố ngành thương mại ở Việt Nam.

- Trình bày được sự phát triển và phân bố ngành du lịch, phân tích được sự phân hoá lãnh thổ du lịch (các trung tâm, vùng du lịch), du lịch với sự phát triển bền vững.

- Vẽ được biểu đồ và sử dụng bản đồ, số liệu để nhận xét, giải thích liên quan đến thương mại và du lịch.

Phần 2: Bài học

I. Thương mại

1. Nội thương

- Hoạt động nội thương ở nước ta ngày càng phát triển.

- Các phương thức và hình thức hoạt động thay đổi theo hướng hiện đại, đồng bộ.

- Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trao đổi qua các cơ sở bán lẻ ngày càng tăng, thương mại điện tử tăng dần.

- Mạng lưới siêu thị, trung tâm thương mại dần trở thành hình thức bán lẻ hàng hoá chủ yếu trên thị trường trong nước, góp phần ổn định giả và chất lượng hàng hoá.

- Đang phát triển theo hướng số hoá, công nghệ mới, kết hợp hài hoà giữa truyền thống với hiện đại, tăng cường kết nối, tham gia vào chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu, chú trọng xây dựng uy tín và thương hiệu Việt Nam.

- Các địa phương có số lượng trung tâm thương mại nhiều là: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Quảng Ninh, Bắc Giang, Nghệ An, Khánh Hoà, Đồng Nai, Bình Dương.....

2. Ngoại thương

- Bao gồm hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu, được phát triển mạnh ở nước ta trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay.

- Cơ cấu hàng xuất, nhập khẩu của nước ta đang chuyển dịch theo chiều sâu: tăng tỉ trọng xuất khẩu các mặt hàng chế biến sâu, có hàm lượng khoa học và giả trị gia tăng cao, tăng tỉ trọng nhập khẩu máy móc, thiết bị hiện đại từ các nước có nền kinh tế phát triển.

- Thị trường xuất khẩu chủ yếu của nước ta là: Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

- Thị trường nhập khẩu chủ yếu của nước ta là: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Thái Lan, Ô-xtrây-li-a.....

II. Du lịch

1. Tình hình phát triển

- Hoạt động du lịch nước ta thực sự phát triển từ khi đất nước tiến hành công cuộc Đổi mới và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

- Phát triển du lịch không chỉ tạo nguồn thu ngoại tệ, đóng góp tích cực vào xuất khẩu tại chỗ, mà còn tạo việc làm và thu nhập cho cộng đồng dân cư, góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thông, nâng cao đời sống văn hoá tinh thần cho người dân....

- Trong giai đoạn 2010-2019, du lịch Việt Nam phát triển mạnh mẽ cả về số lượt khách và doanh thu du lịch.

- Tốc độ tăng trưởng trung bình năm của khách du lịch khoảng 14,0%/năm.

- Giai đoạn 2020-2021, du lịch phát triển chậm lại do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

- Các sản phẩm du lịch chính là: du lịch biển đảo, du lịch văn hoá, du lịch sinh thái và du lịch đô thị.

2. Sự phân hóa lãnh thổ du lịch

a) Vùng du lịch

- Nhằm khai thác các thế mạnh về tài nguyên du lịch ở các vùng để phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng theo vùng và liên kết các vùng để tạo ra sản phẩm tổng hợp, có sức cạnh tranh cao.

b) Trung tâm du lịch

- Trong tổ chức không gian phát triển du lịch ở nước ta, trung tâm du lịch đóng vai trò quan trọng, là hạt nhân tạo nên bộ khung của vùng du lịch.

- Gắn với đô thị vừa hoặc lớn, có tài nguyên du lịch tương đối tập trung và được khai thác phục vụ du lịch, có cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật phát triển, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch...

- Chiến lược phát triển du lịch của nước ta đã chia ra các trung tâm du lịch có ý nghĩa quốc gia, các trung tâm du lịch có ý nghĩa vùng.

3. Du lịch với sự phát triển bền vững

- Phát triển du lịch đóng góp trực tiếp vào GDP cũng như nguồn thu ngân sách cho địa phương và nguồn thu ngoại tệ. Phát triển du lịch vừa dựa trên cơ sở các ngành kinh tế vừa thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển.

- Phát triển du lịch góp phần tạo ra nhiều việc làm, thu nhập, nâng cao đời sống dân cư, ổn định xã hội, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá dân tộc,...

- Phát triển du lịch với nhiều loại hình như: du lịch sinh thái, du lịch xanh, du lịch cộng đồng,... góp phần bảo vệ tài nguyên du lịch, bảo vệ môi trường và cảnh quan thiên nhiên.