BÀI 23: VĂN MINH AI CẬP

Câu 1 (trang 87): 

Em hãy điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong sơ đồ dưới đây để xác định vị trí địa lí của nước Ai Cập hiện nay.

Bài giải chi tiết: 

- Phía bắc: giáp Địa Trung Hải

- Phía đông: giáp Biển Đỏ

- Phía nam: giáp Xu-đăng (Sudan)

- Phía tây: giáp Li-bi (Libya)

Câu 2 (trang 87):

Em hãy nêu những hiểu biết của bản thân về một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập.

- Thần thoại Ai Cập.

- Kim tự tháp.

- Đồng hồ mặt trời.

Bài giải chi tiết: 

- Thần thoại Ai Cập: kho tàng truyện thần thoại đặc sắc, thể hiện được cái nhìn của con người về thế giới tự nhiên và tâm linh.

- Kim tự tháp: là nơi đặt hài cốt của vua, hoàng hậu kèm theo nhiều vàng bạc, đá quý. Các kim tự tháp được xây dựng bằng đá nguyên khối với kiến trúc hình chóp, đáy hình vuông và 4 mặt đều nhau.

- Đồng hồ mặt trời: đồng hồ được xây bằng cột đá dưới ánh nắng mặt trời, thời gian được xác định dựa trên sự thay đổi về hướng và chiều dài của bóng cột.

Câu 3 (trang 88): 

Em hãy giải ô chữ hàng ngang theo gợi ý để tìm ra ô chữ hàng dọc.

1. Hàng ngang thứ nhất (4 chữ cái): Vị thần tối cao trong thần thoại Ai Cập là ai?

2. Hàng ngang thứ hai (7 chữ cái): Người Ai Cập có thể xác định thời gian trong ngày bằng cách theo dõi hướng và độ dài bóng của cột dưới ánh nắng của vật thể nào?

3. Hàng ngang thứ ba (5 chữ cái): Kim tự tháp là công trình đánh dấu nền văn hoá rực rỡ của người Ai Cập trong thời kì nào?

4. Hàng ngang thứ 4 (8 chữ cái): Ngoài lịch sử và đạo đức, thần thoại Ai Cập còn chứa đựng thêm giá trị của một lĩnh vực, không kém phần quan trọng. Đó là lĩnh vực nào?

5. Hàng ngang số 5 (8 chữ cái): Ai là người đã huy động nhiều kiến trúc sư, thợ thủ công, nông dân và nô lệ trong hàng chục năm để xây dựng kim tự tháp?

Bài giải chi tiết: 

Câu 4 (trang 88): 

Dựa vào kiến thức đã học, em hãy đánh dấu ✔ vào ô trống trước thông tin đúng về Ai Cập.

⬜ Ai Cập nằm ở phía tây nam châu Phi.

⬜ Ai Cập có sông Nin chảy qua lãnh thổ.

⬜ Hát-xép-xút là vị pha-ra-ông nữ thứ hai trong lịch sử Ai Cập.

⬜ Các kim tự tháp thường có bốn mặt hình tam giác, được xây bằng những phiến đá lớn.

⬜ Người Ai Cập đã chia đồng hồ mặt trời thành đĩa tròn với 12 phần bằng nhau và một chiếc kim.

Bài giải chi tiết: 

⬜ Ai Cập nằm ở phía tây nam châu Phi.

☑ Ai Cập có sông Nin chảy qua lãnh thổ.

⬜ Hát-xép-xút là vị pha-ra-ông nữ thứ hai trong lịch sử Ai Cập.

☑ Các kim tự tháp thường có bốn mặt hình tam giác, được xây bằng những phiến đá lớn.

☑ Người Ai Cập đã chia đồng hồ mặt trời thành đĩa tròn với 12 phần bằng nhau và một chiếc kim.

Câu 5 (trang 89):

Đọc đoạn thông tin dưới đây và thực hiện các yêu cầu.

Ở Ai Cập cổ đại có rất nhiều tượng Nhân sư X-phanh (Sphynx), trong đó, tiêu biểu nhất là tượng X-phanh gần Kim tự tháp Kê-phren (Khafre) tại Ghi-da (Giza). Tượng X-phanh này dài 55 m, cao 20 m, chỉ riêng cái tai đã dài 2 m. Đây chính là tượng của pha-ra-ông Kê-phren, được thể hiện dưới hình tượng đầu người, mình sư tử nhằm ca ngợi pha-ra-ông không những có trí tuệ của loài người mà còn có sức mạnh như sư tử. Dân du mục ở sa mạc gọi tượng này là “vị thần khủng khiếp”, mỗi lần đi qua vùng này, họ phải đi đường vòng chứ không dám đến gần.

(Theo Vũ Dương Ninh (Chủ biên), Lịch sử văn minh thế giới, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2010)

1. Hãy mô tả hình dáng của tượng Nhân sư X-phanh.

2. Nêu nét độc đáo của tượng Nhân sư X-phanh.

3. Cho biết vì sao dân du mục mỗi lần đi qua vùng này, họ phải đi đường vòng chứ không dám đến gần.

Bài giải chi tiết: 

1. Tượng Nhân sư X-phanh có hình dáng đầu người, mình sư tử. Tượng dài 55 m, cao 20 m, riêng đôi tai đã dài 2 m.

2. Nét độc đáo của tượng là sự kết hợp giữa đầu người và mình sư tử, biểu trưng cho trí tuệ của con người và sức mạnh của loài sư tử. Đây cũng chính là tượng pha-ra-ông Kê-phren, thể hiện sự ca ngợi trí tuệ và quyền uy của vị vua.

3. Dân du mục gọi tượng Nhân sư X-phanh là “vị thần khủng khiếp” vì hình dáng to lớn, uy nghiêm của tượng, là tượng pha-ra-ông Kê-phren, thể hiện trí tuệ và quyền uy của vị vua.

Câu 6 (trang 88):

Em hãy chọn và kể lại một câu chuyện về kim tự tháp hoặc về pha-ra-ông mà em yêu thích.

Bài giải chi tiết: 

Câu chuyện về Kim tự tháp Kê-ốp (Cheops)

Kim tự tháp Kê-ốp là một trong những kỳ quan nổi tiếng nhất của thế giới cổ đại, nằm trong quần thể kim tự tháp Giza ở Ai Cập. Đây là kim tự tháp lớn nhất, được xây dựng vào khoảng năm 2.560 TCN dưới thời trị vì của pha-ra-ông Kê-ốp (hay còn gọi là Khufu).

Câu chuyện kể rằng, pha-ra-ông Kê-ốp đã huy động hàng ngàn thợ thủ công, nông dân và nô lệ để xây dựng công trình vĩ đại này. Mục đích là để làm lăng mộ cho chính mình, thể hiện quyền lực và sự trường tồn của vị vua trong thế giới bên kia.

Kim tự tháp Kê-ốp được xây dựng từ hơn 2 triệu khối đá lớn, mỗi khối nặng từ 2 đến 15 tấn. Các khối đá được vận chuyển từ các mỏ đá xa xôi bằng những phương pháp mà đến nay vẫn còn là một bí ẩn. Người ta tin rằng những người xây dựng đã sử dụng hệ thống đường dốc và con lăn để đưa các khối đá lên cao.

Điều thú vị là kim tự tháp Kê-ốp được xây dựng với độ chính xác cao đến kinh ngạc. Các cạnh của nó gần như hoàn toàn thẳng và vuông góc với nhau, dù được xây dựng từ hàng ngàn năm trước mà không có các thiết bị hiện đại.

Câu chuyện về kim tự tháp Kê-ốp không chỉ nói lên tài năng và trí tuệ của người Ai Cập cổ đại, mà còn cho thấy sự cống hiến và sức mạnh lao động của họ. Đây không chỉ là một công trình kiến trúc, mà còn là biểu tượng của nền văn minh Ai Cập rực rỡ, để lại dấu ấn trong lịch sử nhân loại.

Em rất thích câu chuyện này vì nó cho em thấy được sự kỳ diệu và vĩ đại của con người trong việc xây dựng những công trình vượt thời gian.