I. Mục tiêu

• Học sinh tìm được dẫn chứng về ảnh hưởng của nhân tố sinh thái ánh sáng và độ ẩm len dời sống sinh vật ở môi trường đã quan sát.
• Qua bài học, học sinh thêm yêu thiên nhiên và có ý thức bảo vệ thiên nhiên.

II. Chuẩn bị

Dụng cụ chuẩn bị:

• Kẹp ép cây, giấy báo, kéo cắt cây.
• Giấy kẻ li có kích thước mỗi ô lớn 1cm, trong ô lớn có các ô nhỏ 1mm
• Bút chì
• Vợt bắt côn trùng, lọ hoặc túi nilon đựng động vật nhỏ
• Dụng cụ đào đất nhỏ.
• Băng hình về các môi trường sống của sinh vật

III. Cách tiến hành

1. Tìm hiểu môi trường sống của sinh vật

• Quan sát các loài sinh vật sống trong địa điểm thực hành và điền nội dung quan sát vào bảng 45.1

2. Nghiên cứu hình thái của lá cây và phân tích ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái của lá

• Bước 1: Quan sát 10 lá cây ở các môi trường khác nhau trong khu quan sát. Chọn và đánh dấu kết quả quan sát vào bảng 45.2
• Bước 2: Vẽ hình dạng phiến lá lên giấy kẻ ô li

3. Tìm hiểu môi trường sống của động vật

• Tìm hiểu quan sát các động vật nhỏ ví dụ như các loài côn trùng, giun đất, thân mềm,...
• Điền nội dung quan sát được vào bảng 45.3

IV. Thu hoạch

1. Kiến thức lí thuyết

• Có 4 loại môi trường sống của sinh vật: môi trường nước, môi trường đất, môi trường trên mặt đất – không khí (môi trường trên cạn) và môi trường sinh vật.
• Có hai nhóm nhân tố sinh thái ảnh hưởng tới đời sống sinh vật là:

Nhân tố sinh thái vô sinh (không sống).

Nhân tố sinh thái hữu sinh (sống): gồm nhân tố sinh thái con người và nhân tố sinh thái các sinh vật khác.

• Đặc điểm lá cây ưa sáng: phiến lá hẹp, dày, có nhiều gân, có màu xanh nhạt, lớp cutin dày, có lông bao phủ.
• Đặc điểm lá cây ưa bóng: phiến lá rộng, mỏng, có ít gân, có màu xanh thẫm, không có lớp cutin và lông bao phủ.
• Các loài động vật mà em quan sát được, có 1 số loài sống trong nước, 1 số loài ưa ẩm và 1 số loài ưa khô.

Bảng 45.1. Các loại sinh vật quan sát có trong địa điểm thực hành

Bảng 45.2. Các đặc điểm hình thái của lá cây

Bảng 45.3. Môi trường sống của các động vật quan sát được

2. Nhận xét chung của em về môi trường đã quan sát

• Môi trường này đã đảm bảo tốt cho động và thực vật sinh sống.
• Qua bài thực hành: em đã tìm hiểu và phân loại được các loài thực vật dựa vào đặc điểm hình thái của chúng cũng như môi trường sống của một số loài động vật.