KHÁM PHÁ

1. Sự cần thiết phải bảo vệ lẽ phải.

Em hãy quan sát hình ảnh, đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi.

CHU VĂN AN VÀ THẤT TRĂM SỐ

     Chu Văn An (1292 – 1370), người Thanh Đàm (nay là làng Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội), là nhà giáo, thầy thuốc, đại quan dưới triều Trần. Chu Văn An tỉnh cương nghị, thẳng thắn, sửa mình trong sạch, không cầu lợi lộc. Ông được vua Minh Tông mời làm Quốc Tử giám từ nghiệp, dạy thái tử học. Đến đời vua Dụ Tông, vua ham chơi, lười chính sự, quyền thần nhiều kẻ làm trái phép nước. Chu Văn An khuyên can nhưng vua không nghe, bèn dâng sớ xin chém bay tên nịnh thần, đều là những kẻ quyền thế được vua yêu. Người bấy giờ gọi là "Thất trảm sớ.

     Sau khi dâng “Thất trảm sớ" nhưng không được vua trả lời, Chu Văn An rời kinh thành về vùng đất Chi Linh (Hải Dương) mở trường tiếp tục dạy học. Dù ở xa, nhiều học trò cũ làm quan vẫn về thăm ông. Khi học trò về thăm, ai làm điều gì chưa đúng phép, ông vẫn nghiêm khắc dạy bảo. Điều này khiến học trò càng thêm kính mến.

(Theo Đại Việt sử ki toàn thư: Bản in Nội các quan bản – Mộc bản khắc năm Chính Hoà thứ 18 (1697), NXB Khoa học xã hội và Công ty Văn hoá Đông Á, 2010, quyền VII Đại Việt sử kí bản kí toàn thư, tr.300)

Câu hỏi: 

a) Em hãy chỉ rõ hành động, việc làm, lời nói thể hiện việc bảo vệ lẽ phải của các nhân vật trong mỗi hình ảnh trên.

b) Em hãy cho biết tại sao thầy giáo Chu Văn An lại dâng "Thất trảm sớ". Theo em, việc làm đó có phải là bảo vệ lẽ phải không?

c) Em hiểu thế nào là bảo vệ lẽ phải? Vì sao chúng ta cần bảo vệ lẽ phải?

LUYỆN TẬP

Bài tập 1: Em hãy kể những việc làm thể hiện việc bảo vệ lẽ phải trong gia đình, nhà trường và xã hội.

Bài tập 3: Em hãy đọc các tỉnh huống dưới đây và trả lời câu hỏi

a. Gần đây; H thường bỏ tiết để đi chơi điện tử. Nhiều lần, H rủ bạn thân là K đi cùng nhưng K không đi. K khuyên bạn không nên bỏ học và chơi các trò chơi điện tử bạo lực nhưng H không nghe.

Em hãy nhận xét việc làm của các bạn học sinh trên. Nếu chứng kiến việc làm của H, em sẽ khuyên H như thế nào?

b. Hàng xóm nhà T thường gây ồn ào, to tiếng, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình T và mọi người xung quanh. Bố mẹ của T không dám góp ý vì sợ mất lòng.

Nếu là T, em sẽ làm gì?

VẬN DỤNG

Bài tập 1: Em hãy sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ nói về việc bảo vệ lẽ phải và chia sẻ ý nghĩa của mỗi câu ca dao, tục ngữ đó.

HỆ THỐNG CÂU HỎI MỞ RỘNG

Câu hỏi 1: Hãy phân tích vai trò của học sinh trong việc bảo vệ lẽ phải trong môi trường học tập và xã hội. 

Câu hỏi 3: Trong lớp học, bạn M thấy một bạn khác đang gian lận trong bài kiểm tra. M không biết có nên báo cáo sự việc này với giáo viên hay không vì sợ bị các bạn khác xa lánh. Em sẽ khuyên M như thế nào?