BÀI 6: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI KHU VỰC MỸ LA- TINH

MỞ ĐẦU

Mỹ La-tinh là một khu vực rộng lớn thuộc châu Mỹ. Các đặc điểm về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, dân cư, xã hội và đô thị hóa có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Mỹ La-tinh?

Giải nhanh:

- Nhờ tiếp giáp với nhiều biển và đại dương, khu vực Mỹ La-tinh thuận lợi phát triển kinh tế biển, hợp tác trong khu vực và với các khu vực khác trên thế giới;

- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên tạo điều kiện cho các nước Mỹ Latinh phát triển đa dạng nhiều ngành kinh tế, nhưng cũng đặt ra những khó khăn nhất định trong việc phát triển cơ sở hạ tầng, định cư và sản xuất.

- Nhờ số dân đông, cơ cấu dân số vàng nên Mỹ La-tinh có lực lượng lao động dồi dào tạo thuận lợi lớn để phát triển kinh tế, thu hút đầu tư,...

I. PHẠM VI LÃNH THỔ VÀ VỊ TRÍ ĐỊA LÍ.

Nhiệm vụ 1: Dựa vào thông tin mục I và hình 6.1, hãy:

CH1: Xác định phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí của khu vực Mỹ La-tinh trên bản đồ.

Giải nhanh:

HS xác định vị trí khu vực Mỹ La-tinh trên bản đồ.

Lãnh thổ trải dài từ khoảng vĩ độ 33°B đến gần vĩ độ 54°N, tiếp giáp với ba đại dương: phía đông là Đại Tây Dương, phía tây là Thái Bình Dương và phía nam là Nam Đại Dương.

CH2: Phân tích ảnh hưởng của phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí đến sự phát triển kinh tế - xã hội của khu vực Mỹ La-tinh.

Giải nhanh:

Vị trí: nằm hoàn toàn ở bán cầu Tây, tách biệt với các châu lục khác, phía bắc giáp Hoa Kỳ và Ca-na-đa, là thị trường tiêu thụ rộng lớn và nơi cung cấp nguồn đầu tư quan trọng cho các nước Mỹ La-tinh. Thuận lợi phát triển kinh tế biển, hợp tác trong khu vực và trên thế giới.

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

1. Địa hình và đất

Nhiệm vụ 2: Dựa vào thông tin mục II và hình 6.1, hãy:

CH1: Nêu một số đặc điểm nổi bật của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ở khu vực Mỹ La-tinh. 

Giải nhanh:

• Giàu tài nguyên khoáng sản: Than đá, dầu mỏ, sắt, vàng, đồng,...
• Nhiều đồng bằng rộng lớn: Amazon, Pampa, Laplata,...
• Cảnh quan thiên nhiên đa dạng: sơn nguyên, xa van, thảo nguyên, hoang mạc, vủng núi cao
• Có rừng nhiệt đới  bao bọc toàn bộ lưu vực con sông Amazon

CH2: Phân tích ảnh hưởng của một trong những điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Mỹ La-tinh.

Giải nhanh:

Ví dụ: Ảnh hưởng của biển đến phát triển kinh tế:

• Mỹ La-tinh giáp 3 đại dương, có vùng biển rộng, tài nguyên sinh vật biển phong phú => thuận lợi phát triển các ngành khai thác thủy sản.
• Dọc bờ biển nhiều địa điểm thuận lợi để xây dựng cảng biển, phát triển giao thông vận tải biển.

2. Đô thị hóa

CH: Dựa vào thông tin mục 2, hãy trình bày vấn đề đô thị hóa ở Mỹ La-tinh và phân tích ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế - xã hội.

Giải nhanh:

• Quá trình đô thị hoá ở Mỹ La-tinh gắn liên với quá trình nhập cư và lịch sử khai thác lãnh thổ. Các đô thị phát triển từ thế kỉ XVI.
• Tỉ lệ dân đô thị tương đối cao so với các khu vực khác của thế giới
• Là khu vực tập trung nhiều đô thị đông dân bậc nhất thế giới
• Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế - xã hội:

- Tích cực: Thúc đẩy sự phát triển công nghiệp, dịch vụ, … 

- Tiêu cực:

+ Làm nảy sinh một số vấn để kinh tế - xã hội.

+ Đô thị hoá tự phát gây ra các hậu quả như thất nghiệp, ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội, vấn để an ninh trật tự, ...

3. Xã hội

Nhiệm vụ 5: Dựa vào thông tin mục 3, hãy:

CH1: Trình bày một số đặc điểm xã hội của khu vực Mỹ La-tinh. 

Giải nhanh:

• Khu vực Mỹ La-tinh có nền văn hoá độc đáo. Văn hoá đa dạng, đặc sắc là điểm nhấn thu hút kháchdu lịch quốc tế.
• Cùng với sự phát triển kinh tế, chất lượng cuộc sống của người dân các nước Mỹ La-tinh đã chuyển biến theo chiều hướng tích cực.
• Các vấn đề còn tồn tại: Chênh lệch giàu nghèo, xung đột xã hội,...

CH2: Phân tích ảnh hưởng của các đặc điểm xã hội đến phát triển kinh tế - xã hội ở Mỹ La-tinh.

Giải nhanh:

• Văn hóa độc đáo giúp thu hút khách du lịch đến từ khắp nơi trên thế giới
• Phát triển kinh tế kéo theo sự chênh lệch giàu nghèo trong xã hội 

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Luyện tập

CH1: Mỹ La-tinh có thuận lợi gì để phát triển công nghiệp khai thác khoáng sản và du lịch? 

Giải nhanh:

Mỹ La-tinh là khu vực giàu tài nguyên khoáng sản, tập trung chủ yếu ở vùng núi An- đét và phía đông nam sơn nguyên Bra-xin. Khoáng sản phong phú về chủng loại

CH2: Dựa vào hình 6.4, nhận xét sự thay đổi số dân và tỉ lệ tăng dân số của khu vực Mỹ La-tinh giai đoạn 2000 - 2020.

Giải nhanh:

• Trong giai đoạn 2000 - 2020 tổng số dân khu vực Mỹ La-tinh tăng từ 520,9 triệu dân lên 652,3 triệu dân.
• Tỉ lệ gia tăng dân số của khu vực trong giai đoạn này có xu hướng giảm

Vận dụng

CH: Tìm hiểu một số nét văn hóa độc đáo của Mỹ La-tinh (nền văn minh In-ca, lễ hội Ca-na-van,...) và ảnh hưởng của chúng tới hoạt động du lịch.

Giải nhanh:

Thông tin về nền văn minh In-ca

- Ảnh hưởng đến du lịch: Nền văn minh Inca là một trong những kho tàng phi vật thể to lớn của Nam Mỹ. Di sản của đế chế này trải dài qua các nước: Ecuador, Chile, Peru, Bolivia, Argentina để lại vô vàn những bí ẩn chưa tìm được lời giải đáp của các nhà khoa học chính vì vậy đây là địa điểm du lịch lí tưởng của nhiều du khách quốc tế.