BÀI 18: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ DÂN CƯ HOA KỲ

MỞ ĐẦU

Hoa Kỳ là một đất nước rộng lớn, điều kiện tự nhiên và dân cư, có nhiều thuận lợi, góp phần đưa Hoa Kỳ trở thành một cường quốc thế giới. Tự nhiên và dân cư và xã hội Hoa Kỳ có đặc điểm như thế nào?

Giải nhanh:

Tự nhiên:

Miền Tây

- Địa hình: bao gồm các dãy núi trẻ cao TB > 2000m chạy theo hướng Bắc - Nam, xen giữa là các bồn địa và cao nguyên.

- Khí hậu: Vùng ven biển TBD: cận nhiệt đới và ôn đới hải dương; Vùng nội địa bên trong: khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc.

- Tài nguyên: nhiều kim loại màu: vàng, đồng, chì…; tài nguyên năng lượng phong phú; diện tích rừng tương đối lớn; đất ven biển phì nhiêu.

Miền Đông

Bao gồm dãy núi già Apalat và các đồng bằng ven Đại Tây Dương.

- Dãy Apalat:

+ Địa hình: cao TB 1000 – 1500m, sườn thoải, nhiều thung lũng cắt ngang.

+ Khí hậu: ôn đới, có lượng mưa tương đối lớn.

+ Tài nguyên: sắt, than đá, thuỷ năng…

- ĐB ven Đại Tây Dương:

   + Địa hình: rộng lớn, bằng phẳng.

   + Khí hậu: ôn đới hải dương, cận nhiệt đới.

   + Tài nguyên: dầu mỏ, khí tự nhiên, đất phì nhiêu…

 Vùng Trung tâm

- Địa hình: phía bắc và phía tây có địa hình gò đồi thấp, nhiều đồng ruộng; phía nam là đồng bằng phù sa màu mỡ, rộng lớn.

- Khí hậu: ôn đới (phía Bắc), cận nhiệt đới (ven vịnh Mêhicô).

- Tài nguyên: than đá, quặng sắt, dầu mỏ, khí tự nhiên.

Dân cư và xã hội:

- Hoa Kỳ có cơ cấu dân số già. Trong nhóm tuổi lao động chiếm tỉ lệ cao.

- Dân cư có nhiều chủng tộc đến từ khắp nơi trên thế giới.

- Hoa Kỳ là đát nước của những người nhập cư.

- Dân cư phân bố không đều, tập trung ven biển.

- Trình độ đô thị hóa cao.

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

Nhiệm vụ 1: Dựa vào thông tin mục I và hình 18.1, hãy:

CH1: Nêu đặc điểm vị trí địa lí của Hoa Kỳ. 

Giải nhanh:

- Vị trí: Nằm ở bán cầu Tây, nằm giữa 2 đại dương lớn: đại Tây Dương và Thái Bình Dương- Tiếp giáp Canađa và khu vực Milatinh

- Lãnh thổ : 3 bộ phận: trung tâm lục địa Bắc Mĩ, bán đảo Alaxca, quần đảo Ha-oai. Hình dáng lãnh thổ phần trung tâm lục địa Bắc Mĩ cân đối.

CH2: Phân tích thuận lợi, khó khăn của vị trí địa lí đến sự phát triển kinh tế - xã hội Hoa Kỳ.

Giải nhanh:

 Thuận lợi của vị trí địa lí Hoa Kì:

- thuận lợi cho phát triển tổng hợp kinh tế biển và giao lưu kinh tế  với các quốc gia trong khu vực và toàn thế giới, đặc biệt là các nước Đông Á và Tây Âu.

- là những thị trường tiêu thụ rộng lớn, nguồn nguyên liệu giàu có cho Hoa Kỳ.

- Hoa Kỳ không bị ảnh hưởng bởi hai cuộc chiến tranh thế giới tàn phá.

Khó khăn:

+ Với vị trí địa lý của Mỹ nhìn chung không thuận tiện cho việc giao lưu về kinh tế-văn hóa, hoạt động xuất – nhập khẩu hàng hóa tốn nhiều chi phí. 

+ Với địa hình rộng lớn như vậy cho nên Mỹ có tất cả các loại hình khí hậu, dẫn đến việc thiên tai, bão lũ, … thường xuyên xảy ra. 

+ Vị trí địa lý của nước Mỹ quá rộng lớn dẫn đến việc khó quản lý 

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Nhiệm vụ 2: Dựa vào nội dung mục II và hình 18.1, hãy:

CH1: Trình bày đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên Hoa Kỳ. 

Giải nhanh:

Miền Tây

- Địa hình: bao gồm các dãy núi trẻ cao TB > 2000m chạy theo hướng Bắc - Nam, xen giữa là các bồn địa và cao nguyên. 

- Khí hậu:

   + Vùng ven biển TBD: cận nhiệt đới và ôn đới hải dương.

   + Vùng nội địa bên trong: khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc.

- Tài nguyên: nhiều kim loại màu: vàng, đồng, chì…; tài nguyên năng lượng phong phú; diện tích rừng tương đối lớn; đất ven biển phì nhiêu.

Miền Đông

- Dãy Apalat:

   + Địa hình: cao TB 1000 – 1500m, sườn thoải, nhiều thung lũng cắt ngang.

   + Khí hậu: ôn đới, có lượng mưa tương đối lớn.

   + Tài nguyên: sắt, than đá, thuỷ năng…

- ĐB ven Đại Tây Dương:

   + Địa hình: rộng lớn, bằng phẳng.

   + Khí hậu: ôn đới hải dương, cận nhiệt đới.

   + Tài nguyên: dầu mỏ, khí tự nhiên, đất phì nhiêu…

 Vùng Trung tâm

- Địa hình: phía bắc và phía tây có địa hình gò đồi thấp, nhiều đồng ruộng; phía nam là đồng bằng phù sa màu mỡ, rộng lớn.

- Khí hậu: ôn đới (phía Bắc), cận nhiệt đới (ven vịnh Mêhicô).

- Tài nguyên: than đá, quặng sắt, dầu mỏ, khí tự nhiên.

CH2: Phân tích ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế - xã hội ở Hoa Kỳ.

Giải nhanh:

+ Đất đai khu vực đồng bằng thuận lợi trồng cây ăn quả, chăn nuôi giai súc tuy nhiên vùng hoang mạc và bán hoang mạc không phù hợp cho giao thông và cư trú.

+ Khí hậu: Thuận lợi cho nông nghiệp 

+ Sông, hồ có giá trị về mặt thủy lợi, thủy điện, du lịch,..

+ Sinh vật đa dạng, là cơ sở phát triển ngành lâm nghiệp

+ Khoáng sản: Phong phú

+ Biển: là cơ sở để phát triển ngành kinh tế biển, khai thác thủy sản, làm bãi biển, dầu mỏ, khí tự nhiện.

III. DÂN CƯ

Nhiệm vụ 3: Dựa vào thông tin mục III và hình 18.4, hãy:

CH1: Nêu đặc điểm dân cư Hoa Kỳ. 

Giải nhanh:

+ Cơ cấu dân số già, người trong nhóm độ tuổi tỉ lệ lao động cao.

+ Dân số tăng nhanh, chủ yếu do hiện tượng nhập cư.

+  Thành phần dân cư đa dạng, phức tạp

CH2: Phân tích tác động của đặc điểm dân cư tới phát triển kinh tế - xã hội ở Hoa Kỳ.

Giải nhanh:

* Thuận lợi:

– Lực lượng lao động dồi dào, kĩ thuật cao.

– Hoa Kì không chi phí đào tạo ban đầu.

- Tạo nên nền văn hóa phong phú 

* Khó khăn:

– Làm tăng chi phí phúc lợi xã hội.

- Việc quản lí xã hội gặp nhiều khó khăn.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Vận dụng

CH1: Lập sơ đồ thể hiện những thuận lợi về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế của Hoa Kỳ. 

Giải nhanh:

CH2: Dựa vào bản đồ phân bố dân cư Hoa Kỳ, nhận xét sự phân bố các đô thị ở Hoa Kỳ. 

Giải nhanh:

- Tập trung đông đúc nhất ở khu vực Đông Bắc

- Các khu vực phía Nam và  ven bờ Thái Bình Dương, dân cư cũng tập trung với quy mô lớn

- Khu vực còn lại ở vùng núi và cao nguyên  nằm sâu trong lục địa, điều kiên khí hậu, giao thông  khó khăn nên dân cư thưa thớt

Vận dụng

CH: Sưu tầm thông tin về tác động của sự đa dạng chủng tộc và nhập cư đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Hoa Kỳ. 

Giải nhanh:

Tác động tích cực: Lối sống văn hóa đa dạng; Nguồn lao động có trình độ cao.

Tác động tiêu cực: Khó khăn nhất định cho việc quản lí xã hội phân biệt chủng tộc