BÀI 4. VẬT LIỆU, THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ

DÙNG CHO LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ

KHỞI ĐỘNG

Quan sát Hình 4.1 và cho biết: Có những vật liệu, thiết bị điện nào được dùng

đề lắp đặt mạng điện trong nhà?

Giải nhanh:

Ổ điện, aptomat, dây dẫn điện, ống nhựa.

  I. Lựa chọn vật liệu

CH: Có thể tuỳ ý lựa chọn vật liệu để lắp đặt cho mạng điện được không? Tại sao?

Giải nhanh:

Không thể tuỳ ý lựa chọn vật liệu cho mạng điện vì:

- Vật liệu phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn điện và được chứng nhận để đảm bảo tính an toàn cho hệ thống và người sử dụng.

- Vật liệu phải đảm bảo hiệu suất hoạt động và ổn định của hệ thống điện, tránh nguy cơ gây ra sự cố hoặc hỏng hóc.

- Phải tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật về vật liệu được sử dụng trong mạng điện để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và nguyên tắc an toàn.

CH: Em hãy tìm hiểu một số loại dây dẫn điện, vật liệu cách điện của mạng điện trong nhà và cho biết chúng dùng trong trường hợp nào? Tại sao?

Giải nhanh:

1. Dây dẫn điện:

+ Dây dẫn điện đồng: Sử dụng cho việc truyền tải dòng điện trong hệ thống điện nhà ở vì độ dẫn điện tốt và ổn định.

+ Dây dẫn điện nhôm: Thích hợp cho các ứng dụng có yêu cầu về truyền tải dòng điện lớn và có chi phí thấp hơn so với dây đồng.

2. Vật liệu cách điện:

+ Nhựa PVC: Sử dụng cho việc cách điện dây dẫn trong ổ cắm, công tắc và ống dẫn điện, bảo vệ người sử dụng khỏi nguy cơ tiếp xúc với điện.

+ Gốm: Dùng trong các ứng dụng cách điện cao điểm như trong aptomat và các thiết bị bảo vệ để đảm bảo an toàn khi xảy ra sự cố.

CH: Cần thiết kế một mạch điện (có điện áp 220 V) gồm ba mạch riêng rẽ: một mạch dùng cho mạch đèn chiếu sáng có công suất 200W; một mạch dùng cho ổ cắm điện cấp điện cho nồi cơm điện có công suất 800 W; một mạch dùng cho quạt điện có công suất 120 W. Hãy lựa chọn dây dẫn cho ba mạch trên theo bảng gợi ý sau đây:

(Gợi ý: Có thể tính dòng điện tiêu thụ của đồ dùng điện bằng cách lấy công suất chia cho điện áp)

Giải nhanh:

II. Lựa chọn thiết bị điện

CH: Khi lắp đặt mạng điện trong nhà cần lựa chọn những thiết bị nào?

Giải nhanh:

- Thiết bị đóng cắt: aptomat, công tắc điện.

- Thiết bị lấy điện: ổ cắm, dây dẫn điện.

CH: Hãy lựa chọn aptomat, công tắc điện, ổ cắm điện và phích cắm điện có thông số (dòng điện, điện áp) phù hợp với các đồ dùng điện trong bảng dưới đây.

Giải nhanh:

III. Lựa chọn dụng cụ

CH: Để lắp đặt mạng điện trong nhà cần lựa chọn những dụng cụ nào?

Giải nhanh:

- Dụng cụ đo điện: công tơ điện, ampe kìm, đồng hồ vạn năng.

- Dụng cụ lắp đặt mạng điện trong nhà: kìm cách điện, kìm tuốt dây điện,..

CH: Hãy quan sát Hình 4.3 và cho biết những dụng cụ nào được dùng để lắp đặt mạng điện trong nhà? Chúng được dùng vào những việc gì? Tại sao?

Giải nhanh:

Những dụng cụ được dùng để lắp đặt mạng điện trong nhà:

- Kìm cách điện: Dùng để cắt, bấm và uốn các dây dẫn điện mà không gây nguy hiểm cho người sử dụng bởi tính cách điện của tay cầm.

- Tua vít: Sử dụng để tháo lắp các ốc vít, kẹp dây và các phần cứng khác trong quá trình lắp đặt mạng điện.

- Kìm tuốt dây điện: Dùng để bóc lớp cách điện của dây điện để tiến hành kết nối với các thiết bị hoặc ổ cắm điện, giúp dễ dàng tiến hành việc kết nối mạng điện một cách an toàn và chính xác.

LUYỆN TẬP

Hãy lựa chọn các thiết bị và dây dẫn điện cho mạng điện trong sơ đồ nguyên lí (Hình 4.4). Trong đó đèn 1 có dòng điện 0.5A, đèn 2 dùng sưởi ấm có dòng điện 4A, sử dụng dây dẫn lõi đồng.

Giải nhanh:

KẾT NỐI NĂNG LỰC

Tại sao để chọn thiết bị điện cho mạng điện trong nhà như aptomat, ổ cắm điện và phích cắm điện, người ta chọn dòng định mức lớn hơn dòng điện tiêu thụ được tính toán cho mạch khoảng 30%?

Giải nhanh:

Người ta chọn dòng định mức lớn hơn dòng điện tiêu thụ được tính toán cho mạch khoảng 30% vì một số lý do sau:

- Dòng điện tiêu thụ không luôn ổn định và có thể thay đổi đột ngột do nhiều yếu tố như khởi động của thiết bị, biến đổi tải, và tình trạng mạch. Việc chọn dòng định mức lớn hơn giúp tăng sự linh hoạt và ổn định của hệ thống khi gặp với các tình huống không mong muốn.

- Phòng tránh quá tải: Dòng định mức lớn hơn giúp hệ thống chịu được các tình huống quá tải tạm thời mà không gây ra sự cố hoặc hỏng hóc cho các thiết bị điện và hệ thống.

- Bảo vệ thiết bị điện: Dòng định mức lớn hơn giúp bảo vệ thiết bị điện khỏi nguy cơ bị hỏng hóc do quá tải, kéo dài tuổi thọ và hiệu suất hoạt động của chúng.

- Đáp ứng nhu cầu tương lai: Việc chọn dòng định mức lớn hơn cũng cung cấp sự linh hoạt để mạng điện có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng điện tăng cao trong tương lai mà không cần phải thay đổi hoặc nâng cấp quá nhiều.