BÀI 13. MẠCH ĐIỆN ĐIỀU KHIỂN VÀ MÔ ĐUN CẢM BIẾN

Câu hỏi: Có thể bật, tắt, chọn tốc độ của quạt điện Hình 13.1 bằng những cách nào? 

Đáp án chuẩn:

Sử dụng các nút bấm trên quạt/ điều khiển từ xa.

I. MẠCH ĐIỀU KHIỂN 

1. Sơ đồ khối mạch điện điều khiển

Câu hỏi: Quan sát Hình 13.2 và cho biết: Mạch điện điều khiển gồm có những bộ phận nào?

Đáp án chuẩn:

nguồn điện; thiết bị đóng cắt và điều khiển; phụ tải điện.

2. Mạch điện điều khiển sử dụng mô đun cảm biến 

Câu hỏi: Quan sát Hình 13.4 và cho biết: Mô đun cảm biến gồm có các phần tử nào? Chức năng của các phần tử đó là gì?

Đáp án chuẩn:

Cảm biến: Cảm nhận và biến đổi các tín hiệu đầu vào thành tín hiệu đầu ra để đưa vào mạch điện tử xử lí.

Mạch điện tử: Nhận và xử lí tín hiệu đầu ra của cảm biến để điều khiển tiếp điểm đóng, cắt.

Tiếp điểm đóng cắt: Nhận tín hiệu mạch điện tử để đóng, cắt nguồn điện

II. MỘT SỐ MÔ ĐUN CẢM BIẾN TRONG MẠCH ĐIỆN ĐIỀU KHIỂN

1. Phân loại mô đun cảm biến

Câu hỏi 1: Kể tên một số loại mô đun cảm biến.

Câu hỏi 2: Theo em tín hiệu đầu vào, mô đun cảm biến được phân loại như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Câu hỏi 1: mô đun cảm biến ánh sáng; Mô đun cảm biến nhiệt độ; Mô đun cảm biến độ ẩm; Mô đun cảm biến quang dẫn; Mô đun cảm biến báo cháy...

Câu hỏi 2: Mô đun cảm biến ánh sáng; Mô đun cảm biến nhiệt độ; cảm biến độ ẩm...

2. Một số mô đun cảm biến trong mạch điện điều khiển

Câu hỏi 1: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến ánh sáng.

Đáp án chuẩn:

Vai trò: sử dụng cảm biến ánh sáng để đóng, cắt nguồn điện cho phụ tải điện. 

Ứng dụng: bật, tắt đèn tự động chiếu sáng sân, mở tự động rèm cửa...

Câu hỏi 2: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến nhiệt độ.

Đáp án chuẩn:

Vai trò: sử dụng cảm biến nhiệt độ để đóng, cắt nguồn điện cho phụ tải điện.

Ứng dụng: đồ dùng điện như tủ lạnh, máy điều hòa không khí,...

Câu hỏi 3: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến độ ẩm.

Đáp án chuẩn:

Vai trò: sử dụng cảm biến độ ẩm để đóng, cắt nguồn điện cho phụ tải điện.

Ứng dụng: các máy tạo ẩm, nhà kính trồng trọt, trang trại,...

Câu hỏi: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến hồng ngoại.

Đáp án chuẩn:

Vai trò: sử dụng cảm biến hồng ngoại để đóng, cắt nguồn điện phụ tải điện.

Ứng dụng: bật, tắt đèn khi có người đi lại trong hành lang,...

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Vẽ sơ đồ khối mạch điện điều khiển, mô tả và nêu chức năng của các khối trong sơ đồ.

Đáp án chuẩn:

• Nguồn điện: Cung cấp điện cho mạch.
• Thiết bị đóng, cắt: công tắc, nút bấm cơ khí; tiếp điểm đóng cắt.
• Điều khiển: đóng, cắt nguồn điện cấp cho phụ tải điện bằng tay hoặc từ xa.
• Phụ tải điện: các thiết bị biến đổi điện năng thành các năng lượng khác.

Câu hỏi 2: Hãy lựa chọn mô đun cảm biến phù hợp cho các tình huống dưới đây.

Đáp án chuẩn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi 1: Vẽ và mô tả sơ đồ khối của mạch điện điều khiển trong một đồ dùng điện gia đình em đang sử dụng. Hãy nêu chức năng của từng khối trong sơ đồ.

Đáp án chuẩn:

• Nguồn điện: Cung cấp điện cho mạch.
• Thiết bị đóng, cắt: công tắc, nút bấm cơ khí; tiếp điểm đóng cắt.
• Điều khiển: đóng, cắt nguồn điện cấp cho phụ tải điện bằng tay hoặc từ xa.
• Phụ tải điện: các thiết bị biến đổi điện năng thành các năng lượng khác

Câu hỏi 2: Hãy tìm một đồ dùng điện có sử dụng mô đun cảm biến và cho biết đó là mô đun cảm biến nào? Nêu vai trò của mô đun cảm biến đó trong mạch điện điều khiển.

Đáp án chuẩn:

Mô đun cảm biến nhiệt độ có trong tủ lạnh, máy điều hòa không khí, ... có vai trò đóng/ cắt nguồn điện tùy thuộc vào cảm biến nhiệt độ.