BÀI 21: PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN HỖ TRỢ THIẾT KẾ KỸ THUẬT

MỞ ĐẦU

CH: Quá trình thiết kế kĩ thuật gắn liền với tư duy thiết kế và quy trình thiết kế kĩ thuật gồm nhiều bước. Trong mỗi bước, có thể sử dụng phương pháp, kĩ thuật và các phương tiện nào để quá trình thiết kế kĩ thuật đạt hiệu quả cao, tạo ra sản phẩm tối ưu và vượt trội?

Gợi ý đáp án: 

Một số phương pháp, kĩ thuật và các phương tiện có thể sử dụng là: phương pháp động não, phương pháp sơ đồ tư duy, phương pháp điều tra, kĩ thuật đặt câu hỏi, phương pháp SCAMPER, thiết bị điện tử và các phần mềm, dụng cụ và thiết bị gia công vật liệu v.v...

I. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT CHUNG HỖ TRỢ THIẾT KẾ KĨ THUẬT

1. PHƯƠNG PHÁP ĐỘNG NÃO (BRAINSTORMING)

LUYỆN TẬP

Cùng với các bạn khác trong nhóm, sử dụng phương pháp động não để xác định một vấn đề về ảnh hưởng của tư thế ngồi của học sinh khi học tới sức khỏe của các em.

Gợi ý đáp án: 

Ví dụ: bệnh cong vẹo cột sống.

2. PHƯƠNG PHÁP SƠ ĐỒ TƯ DUY (MINDMAP)

Hãy lập sơ đồ tư duy thể hiện những vấn đề cần lưu ý khi thiết kế một chiếc bàn học sinh tiểu học.

Gợi ý đáp án: 

Gợi ý:

3. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRA

Đề xuất các câu hỏi và lập kế hoạch phỏng vấn phụ huynh, học sinh về mong muốn của phụ huynh, học sinh về chiếc bàn học của học sinh tiểu học.

Gợi ý đáp án: 

Gợi ý:

+ Hình thức phỏng vẫn: phỏng vấn qua điện thoại, qua email, qua internet, phỏng vấn trực tiếp...

+ Một số câu hỏi phỏng vấn:

+ Bạn muốn mua một chiếc bàn cho học sinh tiểu học có thiết kế như nào?

+ Bạn muốn chất liệu của chiếc bàn học là gì?

+ Có tính năng đặc biệt nào của chiếc bàn học mà bạn mong muốn có không?

5. PHƯƠNG PHÁP SCAMPER

Lựa chọn một mẫu bàn học cho học sinh tiểu học, sử dụng phương pháp SCAMPER để đề xuất các cải biến cho sản phẩm đó.

Gợi ý đáp án: 

Học sinh tự thực hiện.

II. CÁC PHƯƠNG TIỆN HỖ TRỢ THIẾT KẾ KĨ THUẬT

Khám phá: Quan sát Hình 21.2c, hãy gọi tên và mô tả công dụng của một số dụng cụ, thiết bị gia công vật liệu mà em biết.

Gợi ý đáp án: 

+ Máy tiện: dùng để gia công cơ khí bề mặt sản phẩm.

+ Cưa: dùng để cắt vật liệu.

+ Khoan: dùng để khoan gỗ, sắt, thép, nhôm và nhiều chất liệu khác.

+ Kìm: dùng để cầm, giữ, uốn cong và thậm chí cắt nhiều loại vật thể.

+ Thước dây: dùng để đo kích thước.

III. ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN VÀO THIẾT KẾ KĨ THUẬT

1. Xác định vấn đề

VẬN DỤNG

Em hãy chọn một không gian, một chủ đề hoặc một đối tượng quanh em để quan sát và tập đặt câu hỏi, phát hiện điều bất tiện hay một vấn đề cần giải quyết (nhà ăn của trường học, nhà bếp, mùa màng, người lao động, các vật dụng...)

Gợi ý đáp án: 

Học sinh tự thực hiện.

1. Hãy nêu phương pháp hỗ trợ cho quá trình thiết kế kĩ thuật trong từng giai đoạn. Hãy áp dụng kĩ thuật đặt câu hỏi để phát hiện một vấn đề trong nhà em hoặc ở nơi em sống.
2.  Đề xuất một số phương tiện hỗ trợ thiết kế kĩ thuật phù hợp với việc giải quyết vấn đề em vừa nêu.

Gợi ý đáp án: 

1. Phương pháp hỗ trợ cho quá trình thiết kế kĩ thuật trong từng giai đoạn:

Học sinh tự áp dụng kĩ thuật đặt câu hỏi để phát hiện một vấn đề trong nhà em hoặc ở nơi em sống.

2. Học sinh tự đề xuất.