BÀI 5. TỰ LẬP

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Câu thơ sau thể hiện đức tính gì?

Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

KHÁM PHÁ

Câu 1: Em hãy đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi:

Vì sao Bác Hồ có thể ra đi tìm người cứu nước chỉ với 2 bàn tay trắng?

Theo em thế nào là tự lập?

Câu 2: Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và nhận xét về hành vi của các bạn:

Theo em, đâu là biểu hiện của tự lập? Đâu là biểu hiện chưa tự lập?

Vì sao chúng ta cần phải tự lập? Em hãy tự đánh giá khả năng tự lập của em so với các bạn trong hình ảnh trên?

Tự lập có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống?

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy quan sát bảng kế hoạch hoạt động trong hè và nhận xét về tính tự lập của bạn Hoa.

Câu 2: Đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:

Tình huống 1:

Nhà An ở gần trường nhưng bạn ấy hay đi học muộn. Khi lớp trưởng hỏi lí do, An luôn nói “Tại bố mẹ không gọi mình dậy”.

1. Em có đồng tình với An không? Vì sao?

2. Nếu là bạn của An, em sẽ làm gì?

Tình huống 2:

Đọc đề bài toán, có chỗ không hiểu, Hùng rủ Tâm đến nhờ cô giáo hướng dẫn. Tâm khuyên Hùng không nên làm như vậy.

1. Em có đồng tình với Tâm không? Vì sao?

2. Nếu là Hùng, em sẽ làm gì?

Tình huống 3:

Khi được cô giáo phân nhóm để thực hiện các nhiệm vụ học tập, Đạt nghĩ rằng làm việc nhóm sẽ dẫn tới sự ỷ lại, dựa dẫm vào người khác nên không tích cực tham gia.

1. Em có đồng tình với Đạt không? Vì sao?

2. Nếu là bạn của Đạt, em sẽ nói gì với Đạt?

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy xây dựng và thực hiện kế hoạch khắc phục những biểu hiện thiếu tự lập của bản thân?

Câu 2: Em hãy viết một lá thư ngắn hoặc viết một đoạn văn ngắn nhắc nhở bản thân tự lập hơn mỗi ngày?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

KHỞI ĐỘNG

Câu thơ thể hiện đức tính cần cù, chịu khó và tự lập.

KHÁM PHÁ

Câu 1: Bác Hồ có thể ra đi tìm người cứu nước chỉ với 2 bàn tay trắng vì:

–  Bác Hồ là người có lòng yêu nước;

– Bác Hồ có lòng quyết tâm cao với sự hăng hái nhiệt huyết của tuổi trẻ, với lòng tự tin vào chính sức lực của mình;

– Bác Hồ là người có tính tự lập, tự lo liệu, không trông chờ, dựa dẫm phụ thuộc vào người khác, dám đương đầu với khó khăn gian khổ.

=>Tự lập là: chủ động, tự giác làm các công việc bằng khả năng sức lực của mình.

Câu 2: Theo em, biểu hiện của tự lập là: 1, 2, 3, 5.

          - Biểu hiện chưa tự lập: 4, 6

- Chúng ta cần phải tự lập vì tự lập giúp chúng ta tự tin, có bản lĩnh cá nhân, dễ thành công trong cuộc sống, xứng đáng được người khác kính trọng.

- Em đánh giá khả năng tự lập của em so với các bạn trong hình ảnh trên cũng khá tốt. 

- Tự lập có ý nghĩa trong cuộc sống: Người có tính tự lập thường thành công trong cuộc sống và nhận được sự quý trọng của mọi người.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét: Hoa là người rất có tính tự lập, bạn chia ra thời gian biểu để mình thực hiện có hiệu quả.

Câu 2: 

Tình huống 1:

1. Em có không đồng tình với bạn An. Vì bố mẹ có công việc của bố mẹ, đôi lúc họ có thể bận công việc, nên những việc nhỏ nhặt như dậy sớm đi học thì bạn nên rèn luyện tính tự giác cho bản thân mình

2. Nếu là bạn An em sẽ khuyên bạn nên tập tính tự giác ngay từ bây giờ từ việc dậy sớm đến vệ sinh các nhân và đến lớp đúng giờ, không nên lúc nào cũng chờ đợi bố mẹ.

Tình huống 2: 

1. Em không đồng tình với Tâm. Vì đọc bài toán khó chúng ta nên cùng các bạn tìm cách giải, không nên chưa suy nghĩ gì đã vội hỏi cô giáo.

2. Nếu em là Hùng em sẽ cùng tâm ngồi lại nghiên cứu cách giải, nếu không được em có thể hỏi các bạn trong lớp, cùng các bạn suy nghĩ để làm.

Tình huống 3:

1. Em không đồng tình với Đạt. Vì làm nhóm là việc học tập cùng nhau trao đổi nên vì thế cá nhân mỗi người phải tích cực thì mới đem lại kết quả.

2. Nếu là bạn của Đạt, em sẽ nói với Đạt không nên có suy nghĩ như vậy, vì cá nhân mỗi người phải tập tính tự lập suy nghĩ và đóng góp ý kiến của mình vào bài nhóm có như vậy thì nhóm mới ngày phát triển và thành tích học tập của mình cũng được cải thiện nhiều hơn.

VẬN DỤNG

Câu 1: Xây dựng và thực hiện kế hoạch khắc phục những biểu hiện thiếu tự lập của bản thân: Dậy sớm, tự giác trong học tập, phụ giúp bố mẹ.

Câu 2: Dựa vào người khác không bằng dựa vào chính mình. Muốn thành công trong cuộc sống, tự lập là năng lực cần có ở mỗi con người. Người có tính tự lập là người có bản lĩnh, luôn tự tin trước cuộc sống, có ý chí nỗ lực phấn đấu, kiên trì bền bỉ, sẵn sàng vượt qua khó khăn, gian khổ để hoàn thành tốt công việc. Người không biết tự lập thường sống ích kỉ, dựa dẫm vào người khác, lười biếng, ỷ lại trong công việc, bị mọi người khinh ghét và xa lánh. Là học sinh, muốn có tính tự lập, trước hết phải chăm chỉ học tập tốt, biết tự mình hoàn thành tốt mọi công việc được giao, tự chịu trách nhiệm về công việc mình làm, luôn năng động và sáng tạo trong học tập và trong cuộc sống. Có làm được như vậy, học sinh sẽ sớm hình thành được bản lĩnh tự lập, mai này trở thành người hữ ích, đem sức mình xây dựng quê hương, đất nước.