BÀI 5. TỰ LẬP

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Những việc làm nào em có thể tự làm ở nhà, ở trường để thể hiện tính tự lập.

KHÁM PHÁ

1. Sống tự lập

Câu 1: Quan sát và trả lời câu hỏi:

a. Những biểu hiện trên thể hiện tính cách gì?

b. Bản thân em đã tự làm được những việc nào trong những việc trên.?

c. Em hiểu thế nào là tự lập?

2. Biểu hiện của tính tự lập

Câu hỏi: a, Quan sát hình ảnh dưới đây và cho biết biểu hiện của tính tự lập.

b, Liệt kế những biểu hiện của tính tự lập và trái với tự lập theo mẫu. 

3. Ý nghĩa tự lập

Câu hỏi: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

Long là học sinh giỏi môn Toán và các mớn khác như Văn, Hoá, Sinh, Tiếng Anh. Năm lớp 12, Long đã đoạt giải nhất mởn Toán trong kì thi học sinh giới cấp tỉnh. Từ năm lớp 10, Long đã chủ động xin ba mẹ cho đi làm thêm ở một quán cà phê. Vì xót cơn, mẹ Long ngăn cản, sợ cơn đi làm gặp những tình huống không hay. Sau khi đã thuyết phục mẹ đồng ý, Long thấy mình có thời gian rảnh rỗi nên đi làm thêm để trải nghiệm. Nhờ đó, Long có một khoản tiên nho nhỏ mua sách vở và những món đồ mình yêu thích mà không phải xin tiền ba mẹ. Theo Long, tỉnh thân tự lập trong mỗi người rất quan trọng. Nó không chỉ giúp bạn trẻ tự chủ, bản lĩnh trong cuộc sống, mà còn là cách để giảm bớt gánh nặng cho ba mẹ.

a) Em có suy nghĩ gì qua thông tin trên?

b) Vì sao anh Long có thể mua sách vở và những món đồ mình yêu thích mà không cần phải xin tiền ba mẹ?

c)  Có ý kiến cho rằng, người tự lập là người không cần sự giúp đỡ từ người khác. Em có đồng tình với quan điểm trên không? Vì sao ? 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với các ý kiến dưới đây? Vì sao?

A. Tính tự lập không tự nhiên mà có.

B. Chỉ có con nhà nghèo mới cần sống tự lập.

C. Học cách sống tự lập để trưởng thành.

D. Nên tự lập càng sớm càng tốt.

E. Tự lập sẽ dễ trở thành người ích kỉ, độc đoán.

Câu 2: Em hãy kể lại những việc làm của bản thân không thể hiện tính tự lập trong cuộc sống và nêu cách khắc phục.

Câu 3: Trong giờ kiểm tra Toán, gặp bài khó, Nam loay hoay mãi vẫn chưa giải được. Thấy sắp hết giờ mà bạn vẫn chưa làm xong bài, Dũng ngồi bên cạnh đưa bài đã giải sẵn cho Nam chép.

a) Em có nhận xét gì về việc làm của Nam và Dũng?

b) Nêu là Nam, em sẽ làm gì? Vì sao?

c) Nếu là Dũng, em sẽ làm gì? Vì sao?

Câu 4: Hãy kể lại những hoạt động, việc làm thể hiện tính tự lập của các bạn trong lớp, trong trường mà em đã quan sát hoặc tham gia. Em học tập được điều gi khi quan sát và tham gia các hoạt động đó?

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy lập kế hoạch rèn luyện tính tự lập của bản thân theo bảng hương dẫn dưới đây và chia sẻ cùng các bạn trong nhóm:

1.  Khi ở nhà?

2. Khi ở trường?

3. khi đi du lịch, đã ngoại?

Câu 2: Em tham gia một trại hè trong 4 ngày, sóng xa gia đình. Hãy viết nhật kí, liệt kê những công việc chuẩn bị của em trước chuyến đi, những việc em làm trong thời gian ở trại hè, thể hiện tính tự lập của em khi xa bố mẹ

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

KHỞI ĐỘNG

Những việc làm nào em có thể tự làm ở nhà, ở trường để thể hiện tính tự lập là: quét nhà, lau nhà, tự học bài và làm bài tập về nhà, giúp mẹ nấu cơm.

KHÁM PHÁ

1. Sống tự lập

Câu 1: a. Những biểu hiện trên thể hiện tính cách tự lập: 

1) Học bài và làm bài tập

2) Đi học

3) Tưới cây

4) Gấp chăn màn

b. Bản thân em đã tự làm được tất cả những việc trên.

c. Tự lập là tự làm lấy công việc bằng khả năng, sức lực của mình.

2. Biểu hiện của tính tự lập

a, Biểu hiện của tự lập

Tự tin, tự làm lấy việc của mình.

Bản lĩnh, tự mình tìm cách vượt qua khó khăn.

Có ý chí nỗ hực phấn đấu, kiên trì, bền bỉ thực hiện kế hoạch đã đề ra.

b,

3. Ý nghĩa tự lập

a, Theo em việc làm của Long rất đúng. Điều này có thể Long có thêm trải nghiệm dày dạn hơn trong cuộc sống.

b, Vì giờ đây anh có thể kiếm ra tiền.

c, Em không đồng ý với quan điểm đó, tự lập đôi khi cũng cần những người khác giúp đỡ và góp ý để mình có hướng đi đứng đắn hơn.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình với ý kiến: a, c, d

Em không đồng tình với ý kiến: e, b

Vì tự lập cần những đức tính tự giác, rèn luyện từ sớm, và ai cũng cần có tính tự lập.

Câu 2: 

- Thỉnh thoảng quên gấp chăn em khắc phụ bằng cách mỗi sáng thức dậy là phải nhớ gấp chăn màn luôn.

- Quên tưới rau. Em khắc phục bằng cách đặt lịch hẹn trong điện thoại về ngày em cần tưới rau.

Câu 3: a) Theo em việc làm của Nam và Dũng là sai khi Dũng khiến cho bạn Nam không tự lập trong lúc làm bài.

b) Em sẽ từ chối chép bài của Dũng và tự giác nghĩ cách làm hoặc có thể hỏi bạn cách giải. Như thế sẽ khiến cho em nhớ bài lâu hơn, rèn luyện tính tự lập.

c) Nếu là Dũng, em sẽ không cho bạn chép bài mà chỉ bạn cách làm. Vì như thế mới khiến bạn có thể tự lập.

Câu 4: Những hoạt động, việc làm thể hiện tính tự lập của các bạn trong lớp, trong trường mà em đã quan sát là: Trường, lớp phát động dọn vệ sinh ở khu phố gần đó.

VẬN DỤNG

Câu 1: 

Khi ở nhà: Chủ động dậy sớm rèn luyện thân thể, dọn nhà, làm bài tập về nhà.

Khi ở trường: Nghiêm túc học bài, tham gia tích cực các hoạt động của trường lớp.

khi đi du lịch, đã ngoại: Cùng các bạn trải nghiệm, tự chuẩn bị cho chuyến dã ngoại.

Câu 2: Nhật kí dã ngoại:

Chuyến đi bắt đầu vào lúc 7 giờ 28 phút, mình đã đến hơi muộn cho nên, ghế ngồi cũng đã gần hết, chỉ còn vài chỗ trống. Hành trình của chúng tôi sẽ dừng chân tại ba địa điểm. Xe bon bon trên đường lăn bánh, trong lúc ngồi trên xe, cô bạn lớp trưởng xinh xắn mà chúng tôi thường gọi là “vịt” đã cất lên cho mọi người cùng hát một bài hát tập thể. Cả lớp ồ lên vì xe đã dừng lại, địa điểm đầu tiên là vào thăm quê hương của Bác Hồ kính yêu. Đây không phải là lần đầu tiên tôi đến đây nhưng là lần đầu tiên, tôi cùng đi với các bạn của tôi. Tôi là một người khá sợ độ cao nhưng hôm nay tôi lại thấy sung sức leo lên hơn hẳn. Tôi còn để ý thấy thằng bạn đó còn đếm từng bậc cầu thang nữa chứ. Từ trên núi nhìn xuống, cảnh vật thật đẹp, mây núi nước sông, hòa quyện vào dòng người đi – đến, làm cho nơi đây trở nên thiêng liêng vô cùng. Sau chuyến đi ấy, tôi đã viết lên những dòng nhật ký này, những dòng nhật ký mà tôi đã không dự định trước về trải nghiệm lần đầu tiên.